Godinnen in de vrouw: Aphrodite
Deze serie artikelen gaat over de vrouwelijke archetypen zoals Jean Shinoda Bolen ze heeft beschreven aan de hand van godinnen uit de Griekse mythologie. Elke godin vertegenwoordigt een karakterstructuur met goede eigenschappen en valkuilen, eigen schaduwaspecten en een eigen potentieel voor persoonlijke groei. Deze keer: Aphrodite
Lees ook:
Het archetype
De godin van liefde, schoonheid en creativiteit
Aphrodite is het archetype dat vrouwen ertoe aanzet om te beminnen, hun creativiteit te ontplooien en hun seksualiteit te beschouwen als een manier om zichzelf uit te drukken. De essentie van het Aphrodite-archetype is transformatie. Dat kan in de vorm van man-vrouw vereniging waarbij een nieuwe schepping (een kind) ontstaat, maar ook in de vorm van een spirituele yin/yang vereniging waarbij een innerlijke eenwording ontstaat. Voor een Aphrodite-vrouw is niet liefde de drijfveer om seks te hebben, maar het zinnelijke instinct van haar lichaam. De man-vrouw dynamiek en erotische aantrekkingskracht zijn belangrijke drijfveren in haar leven. Aphrodite is de archetypische minnares.
Het levenspatroon
Aphrodite is in de mythologie de godin van de liefde, schoonheid, seksualiteit en sensualiteit. Ze bezat het unieke vermogen om goden en stervelingen verliefd te laten worden. Ze wordt door Bolen beschouwd als een transformerende godin en daarmee is ze uniek. Geen enkel ander mannelijk of vrouwelijk archetype heeft deze kwaliteit. De magie van Aphrodite brengt dingen tot leven.
Aphrodite is magnetisch; ze brengt mensen bij elkaar door de drang om elkaar te kennen op het niveau van hun diepste essentie. Dat kan seksueel zijn, maar ook platonisch, vriendschappelijk, of in de vorm van een goed gesprek. Er zijn meerdere godinnen betrokken bij het vormen van banden en relaties, maar alleen onder invloed van Aphrodite zoekt een vrouw een ongekende diepgang en kwaliteit in die relaties. Het Aphrodite-bewustzijn kenmerkt zich door de speciale kwaliteit ervan. De maagdelijke godinnen hebben een sterk geconcentreerd bewustzijn, als een laserstraal, waarmee ze zich exact kunnen richten op datgene wat ze willen nastreven. De kwetsbare godinnen hebben een diffuus bewustzijn, als een schemerlamp, waarmee ze een ‘waas van aanwezigheid’ achterlaten en zijn meer op een diffuse en ontvankelijke manier aanwezig. Aphrodite is zowel gericht als ontvankelijk. Bolen vergelijkt haar bewustzijn met een theaterlamp: het schijnt fel op dat waar hij op gericht is en leidt de aandacht af van al het andere. Wanneer Aphrodites lamp ergens op schijnt, gaan we een interactie aan met dat onderwerp en worden we beïnvloed door onze relatie ermee. Als we in de bioscoop zitten en de film begint, of in het theater en het doek gaat op, of wanneer we samen zijn met onze geliefde, lijkt het net alsof de gewone wereld van dagelijkse beslommeringen en problemen er even niet meer is. Aphrodite betovert, ze verandert de manier waarop we de wereld waarnemen. Je zou kunnen zeggen dat ze ons benevelt, maar dat doet ze wel op een heel speciale manier. De manier waarop we reageren in dit Aphrodite-bewustzijn, is puur subjectief en toont ons waarop wij resoneren of juist niet. Wat vinden we mooi? Waar krijgen we kippenvel van, wat triggert aan diep weggestopte pijn? Aphrodite roept een reactie op. En als we die reactie willen onderzoeken, kunnen we veel over onszelf leren.
Het Aphrodite-bewustzijn is het bewustzijn van de kunstenares, de schepster. Het Aphrodite-bewustzijn is een mengeling tussen volledig opgaan in wat je doet, en tegelijk een zekere distantie bewaren om de kwaliteit van je werk te beoordelen. Er is opwinding om de inspiratie die je geest binnenstroomt en wat zich vormt onder je handen, maar er is tegelijk paradoxaal genoeg een kritische, bijna klinische blik. Het doet denken aan het scheppingsverhaal in de bijbel, er wordt druk geschapen, ‘en God zag dat het goed was’. Het is wat een kunstenares ervaart als ze aan het schilderen is. In feite is er geen goed of fout, want het werk ontstaat vanuit inspiratie. Het is daardoor uiterst persoonlijk, heeft vaak te maken met innerlijke processen en is daardoor altijd ´goed´. Het is de wisselwerking tussen de cliënt en een excellente therapeute. Het is wat ik ervaar als ik aan het schrijven ben. De essentie van het Aphrodite-bewustzijn is wisselwerking. Tussen geliefden, maar ook tussen het werk en de artiest. Je ‘maakt’ als kunstenaar het kunstwerk niet, je bent een intermediair voor de inspiratie en je wordt zelf wezenlijk beïnvloed dat door dat wat je creëert. Je groeit als het persoon door het creëren, je leert daardoor jezelf kennen. Aphrodite schenkt ons dromen en vraagt ons erin te durven geloven. We breken onze dromen vaak op voorhand af: ‘Wie ben ik om dat te doen?’ Maar Aphrodite wil juist dat we onze dromen najagen. Aphrodite is het archetype dat vrouwen aanzet tot buitengewone prestaties, omdat ze het alledaagse buiten-gewoon maakt.
Hoe wordt het archetype geactiveerd?
Er is een eenvoudige lakmoesproef om het ´Aphrodite-gehalte´ van je dochter te testen: richt een camera op haar en kijk hoe ze reageert. Als ze direct een uitdagende houding aanneemt, poseert, of zich wentelt in de aandacht, is Aphrodite aanwezig. Aphrodite komt tot leven tegen de achtergrond van interactie met anderen. Als je Aphrodite in jezelf wakker wilt maken, kun je proberen om oprecht geïnteresseerd te zijn in anderen en als het ware je theaterlamp van warme Aphrodite-aandacht op de ander te richten. Je zult merken dat vrijwel iedereen daar positief op reageert. Niet alleen omdat iedereen van aandacht houdt, maar ook omdat iedereen ten diepste gekend wil worden.
Je kunt Aphrodite wakker maken door je te richten op subjectieve en zintuiglijke gewaarwordingen. Door uit je hoofd te komen en in je lichaam te gaan wonen, wordt je je meer bewust van Aphrodite in jezelf. Vraag jezelf af: “Wat voel ik hierbij?” in plaats van het verstandelijk te benaderen. Geef je het in je hoofd een kleur? Ruik je er een bepaalde geur bij of komt er bepaalde muziek in je op? Zoek zintuiglijke ervaringen op. Laat je masseren, knuffel, wroet met je handen in de aarde en ruik de mossige geur, loop eens een tuincentrum binnen en ruik hoe de kleur groen ruikt. Luister eens naar een stijl muziek die je normaal niet beluistert en laat hem op je inwerken, word één met de vibe. Zoek een onbekende ervaring op en dompel jezelf daarin onder. Ga eens in een etnisch restaurant eten en laat het eten helemaal op je inwerken: de smaak, de geur, de textuur. Proef het helemaal: romig, knapperig, sappig, stevig, pittig, zoet, wrang. Ga eens buikdansen om in je lichaam te komen. Wat doet dat met je? Je zult merken dat Aphrodite alles te maken heeft met je als vrouw comfortabel te voelen in je vrouwenlichaam. Als je je Aphrodite -bewustzijn hebt gevonden, doen je vetrolletjes, love-handles, striae en cellulitis er niet meer toe. Je kunt Aphrodite in jezelf naar boven halen door op te houden jezelf af te branden en te bekritiseren. Aphrodite heeft te maken met op een gezonde manier van jezelf houden. Je bent fantastisch! Dat doen we te weinig in onze maatschappij. Onze Aphroditefactor is verdwenen en we zijn op onszelf gaan vitten.
Onze maatschappij heeft een ambivalente relatie met het Aphrodite-archetype. Aan de ene kant wordt dit archetype vrouwen en meisjes opgedrongen. Je ziet overal reclame-uitingen van vrouwen in uitdagende, ronduit seksuele poses om producten aan te prijzen die helemaal niets met seks te maken hebben. Onder invloed van tijdschriften, sociale media en groepsdruk worden jonge meisjes ertoe aangezet om zich op te maken en uitdagend te kleden. Alleen een vrouw die op een Aphrodite lijkt, mooi, aantrekkelijk en sensueel is, is goed. Maar als een vrouw zich werkelijk als een Aphrodite gaat gedragen, gebeurt er iets merkwaardigs: dat wordt haar niet altijd in dank afgenomen. Ze wordt een ‘slet’ genoemd. Zowel mannen als vrouwen bekritiseren haar gedrag. Dus Aphrodite ‘moet’ en tegelijk is ze niet wenselijk. Dat is een merkwaardige, verwarrende boodschap voor jonge vrouwen. Je zou ook kunnen zeggen dat de nadruk wordt gelegd op het seksuele, verleidende aspect van het Aphrodite-archetype en dat het creatieve, transformerende aspect verloren is gegaan.
Zinnelijk
Een Aphrodite-vrouw leert zichzelf kennen in de subjectieve ervaring. Ze ervaart het leven als een constante stroom van zintuiglijke prikkels waar ze in mee moet. Ze geniet intens van haar zintuigen. Niet alleen een vrijpartij, maar ook een goede maaltijd, het gevoel van een zijden blouse op haar huid, de zon op haar gezicht of een prachtig schilderij kunnen haar zintuigen prikkelen en een bron van plezier zijn. De uitdrukking dat ‘alles een beetje seksueel is’ typeert een Aphroditevrouw. En dat betekent niet dat ze alleen maar met seks bezig is. Ze gebruikt wereldse genoegens als een manier om de diepte van haar geest te verkennen. Waar een Hestia-vrouw introspectief is, is een Aphroditevrouw zintuiglijk en lijfelijk. Ze ervaart alles een beetje orgastisch.
Deze eigenschap van Aphrodite is een fundamenteel aspect van vrouwelijke seksualiteit: ze is zozeer verinnerlijkt, subjectief en een deel van de persoonlijkheid, dat ze een verlichtende en verrijkende ervaring wordt. De seksualiteit van een Aphrodite-vrouw is onpersoonlijk, hoewel ze zeer intens is. De seksualiteit van Aphrodite staat haaks op de manier waarop veel mannen het beleven: emotioneel weinig aanwezig, een kortstondige piekervaring waarna het effect snel vervlogen is. Een Aphrodite-vrouw is op zoek naar dynamiek tussen vrouwen en mannen. Ze geniet van de interactie, de flirts, de onderhuidse spanning die eigenlijk altijd aanwezig is. Het is voor haar een doel op zich om zich daar aan over te geven en het te laten gebeuren. Ze voelt zich daar niet schuldig over en ziet het ook niet per se als een teken dat er ´iets is´ tussen haar en degene met wie ze flirt of vrijt. Voor haar is erotiek en seksualiteit beleven een doel op zichzelf dat niet per se een blijvend gevolg hoeft te hebben. Ze is niet op zoek naar binding, maar naar interactie.
De aantrekkelijke vrouw
Aphrodite geeft een vrouw de pep om een léuke vrouw te zijn die een man in haar ban houdt. Aphrodite is speels, prikkelend, uitdagend, ze maakt dat je verlangt naar méér. Ze daagt je uit om telkens weer te kijken wat er om de hoek ligt. De ‘Aphrodite-factor’ houdt een relatie spannend en dat heeft niet alleen met seks te maken. Aphrodite geeft een man het gevoel dat zijn vrouw hem nét een stapje voor is en prikkelt hem om weer naar haar toe te komen. En dat tekent de grote paradox in ‘relatieland’ anno nu: Aphrodite wordt zowel verketterd als gewenst.
Nadat Aphrodite de afgelopen paar duizend jaar met grof geweld uit de psyche van vrouwen is gebannen en huwelijken een zakelijke overeenkomst waren, komen we na de seksuele revolutie ineens tot de ontdekking dat we toch niet zonder haar willen. Veel vrouwen dragen nog steeds de gewenste patriarchale patronen in zich van wat een goede vrouw is: ze probeert haar man te het naar de zin te maken, cijfert zich voor hem weg, houdt netjes haar seksuele lust onder de duim (een beschaafde vrouw was eeuwenlang frigide) en geeft haar kinderen de hoogste prioriteit. En opeens komen mannen tot de ontdekking dat ze dat maar saai vinden. Ze willen meer seks, meer pit, meer pep, meer speelsheid. Ze zijn in hun eigen zwaard gevallen. Veel vrouwen weten hun ‘Aphroditemodus’ niet meer te vinden. Met speeltjes, flirtcursussen en spannende romans worden ze aangemoedigd haar weer te vinden. Maar doe je dat dan voor je partner, of doe je dat voor jezelf? De essentie van Aphrodite is dat je iets doet omdat jij het waard bent.
Voortplantingsdrift
De drift die Aphrodite in vrouwen wakker maakt om zwanger te raken lijkt op die van Demeter, maar er is een groot verschil: Demeter zet een vrouw ertoe aan om moeder te worden, Aphrodite zet een vrouw ertoe aan om zich voort te planten. Demeter wordt moeder, Aphrodite krijgt een liefdesbaby. In plaats van moeder te willen worden, wil een vrouw onder invloed van Aphrodite een kind van een bepaalde man. Dit is de meest fysieke uitdrukking van Aphrodite’s drijfveer om yin en yang te verenigen en te scheppen. Dat kan een zeer instinctief verlangen zijn en net als Demeter-vrouwen hebben Aphrodite-vrouwen het ‘talent’ om ‘per ongeluk’ zwanger te worden.
Het ‘verdorven’ archetype
Een Aphrodite-vrouw wordt in patriarchale culturen beschouwd als een mannenverslindster. Ze zou erop uit zijn om mannen te verleiden en hun levenskracht op te zuigen. Mannen hebben vaak geen verweer tegen het magnetisme en de erotische aantrekkingskracht van een Aphrodite-vrouw, ze móeten mee in de verleiding. Om die reden werd en wordt een Aphrodite-vrouw gezien als een soort verpersoonlijking van het kwaad: een vileine gifmengster die erop uit is huwelijken te ontwrichten, mannen te consumeren, hun energie op te zuigen en ontredderd achter te laten. Aphrodite werd gezien als een groot gevaar voor de maatschappelijke orde dat bezworen moest worden. Daarom werden vrouwen jong uitgehuwelijkt en gedwongen tot echtelijke trouw, werden meisjes die iets teveel aandacht voor het andere geslacht hadden, opgeborgen in kloosters en werden vrouwen die overspel pleegden, gruwelijk gestraft. Binnen de islamitische en Indiase cultuur en vroeger ook in het christendom moesten vrouwen gesluierd over straat om maar geen begeerte op te wekken in mannen die niet hun echtgenoot waren. De monotheïstische religies hebben een ware kruistocht gevoerd tegen het Aphrodite-archetype. In een cultuur waarin mannelijke zelfbeheersing centraal staat, het objectieve boven het subjectieve wordt geplaatst, het rationele boven het sensitieve en cultivering boven overgave, is een Aphrodite-vrouw per definitie onaangepast en een verstorend element dat een gevaar is voor de gevestigde orde.
Sekswerk in tijden van matriarchale culturen
Er wordt wel gezegd dat prostitutie het oudste beroep ter wereld is. Dat is niet correct, en toch zit daar een kern van waarheid in. Op een ‘extraverte’ manier met seksualiteit omgaan is absoluut een aspect van het Aphrodite-archetype en prostitutie heeft veel met Aphrodite te maken. Aphrodite heeft een zeer spiritueel aspect waarin ze de man door middel van seksualiteit zijn goddelijkheid laat ervaren. In Vroeger tijden waren er in tempels vrouwen aanwezig die in ruil voor een offer of een gift voor de tempel een man door middel van de geslachtsdaad goddelijke extase lieten ervaren. Dit vermogen werd als zo belangrijke vaardigheid van een vrouw beschouwd, dat elke vrouw dat minstens een keer in haar leven moest hebben gedaan1. Het doet me denken aan de tarotkaart waarbij een vrouw een intermediair is waardoor een man het goddelijke ontvangt van een engel. De vrouw is in deze rol de intermediair tussen de man en het Goddelijke.
We moeten ons wel realiseren dat deze praktijk plaatshad in prepatriarchale culturen waarin de scheiding tussen eenheid/dualiteit en heilig/aards nog niet was aangebracht! Het impliceert een fundamentele ongelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen wat betreft ontvankelijkheid voor het Hogere en ik vraag me af of dit de aanleiding is geweest voor de onderdrukking van het Vrouwelijke en vrouwelijke seksualiteit. Het kan verklaren waarom juist dit archetype zo venijnig is verdraaid. Het kan ook verklaren waarom mannen zo’n fascinatie of obsessie hebben met het seksuele aan vrouwen. Is dit voor hen onontbeerlijk als sleutel naar hun goddelijke zelf? De tempel ’prostitutie’ is echter verworden tot een hoerenbuurt: een ranzige, schimmige schaduwplek in de samenleving waar een vlugge uitlaatklep wordt gezocht voor een probleem dat zo oud is als de mensheid. De priesteressen van weleer waren géén prostitués in die zin dat ze zichzelf prostitueerden om in hun levensonderhoud te voorzien. Ze werkten er op vrijwillige basis en voor hun levensonderhoud werd gezorgd. Ze waren naast ‘sekswerker’ ook priesteres en hadden een hoog maatschappelijk aanzien. Een levensgroot verschil met de prostituées uit man-gedomineerde culturen!
De gangbare opvatting over prostitutie is dat een vrouw dat eigenlijk niet zou moeten hoeven doen en dat haar lichaam te kostbaar is om het zomaar aan een ander te geven. Dat is zeker iets waar veel vrouwen het mee eens zouden zijn. Dat is de ‘introverte’ kant van vrouwelijke seksualiteit. Aphrodites neiging om seksualiteit op te zoeken en daarbij niet zelden promiscue, extravert en uitdagend te zijn, geven aan dat er ook een meer extraverte kant moet zijn. Het is een aspect van een bepaalde uiting van vrouwelijkheid om haar lichaam juist met mannen te delen. Etty Hillesum, een joodse mystica die in een concentratiekamp is omgekomen en tijdens WOII een dagboek bijhield, heeft op een zeker moment in het concentratiekamp seks met meerdere mannen gehad om hun lijden enigszins te verlichten. Zij schrijft daarover in haar dagboek: “Ik brak mijn lichaam als brood en verdeelde het onder de mannen”. Het lichaam delen, of vrijwillige prostitutie voor mijn part, kán een daad van mededogen zijn, op voorwaarde dat een vrouw heel erg comfortabel is met zichzelf en haar seksualiteit en waarbij ze vaak bewust of onbewust energiewerk doet, net als de priesteressen van destijds. Ik moet bekennen dat het me enige moeite heeft gekost om tot deze conclusie te komen. Sekswerk kán een vrijwillige keuze zijn. Op de nadrukkelijke voorwaarde dat de vrouw daarbij de controle heeft over de situatie en een volledig vrije autonome keuze maakt die wordt gevoed door haar hart, haar verstand en haar lichaam. En dat is in de reguliere prostitutie absoluut niet het geval.
Seksualiteit als een manier om jezelf uit te drukken
Een Aphrodite-vrouw gebruikt haar seksualiteit als een middel tot zelfexpressie. Haar seksuele energie is voor haar zoiets wezenlijks dat ze dat niet ‘binnen’ kan houden. Een Aphrodite-meisje is zich vaak al heel jong bewust van ‘iets’ waarvan ze nog niet van de hoed en de rand weet en wat haar nog niet is verteld, maar ze wéét het gewoon. Ze wéét dat er iets enorm krachtigs ‘daar beneden’ zit. Ze is zich, soms tot ontsteltenis van volwassenen, al ver voor de puberteit bewust van haar seksualiteit. Ze gaat daar op een volstrekt natuurlijke en onbeschaamde manier mee om. Zulke meisjes doen dikwijls al aan zelfbevrediging voordat ze weten wat een orgasme is. Ze kunnen, wanneer ze (eindelijk) voorgelicht worden, geamuseerd denken: “Oh, dát was het dus!”. Het gaat niet eens om seks an sich, of libido, maar om de verwevenheid van het lichaam, goddelijkheid en genot die mensen in hun natuurlijke, paradijselijke staat eigen is. Dit is iets totaal anders dan masturberen bij puberjongens, die door de hormonen snel opgewonden raken. Het is eigenlijk iets heel puurs, waarvan je mag hopen dat haar omgeving het niet afbreekt door haar schaamte bij te brengen als fatsoensnorm. Want dan verliest ze haar vermogen om zo comfortabel te zijn met haar lichaam.
Ze kan ver voor de puberteit flirten dat het een aard heeft en geniet dan al van de uitwerking die ze op mannen heeft. In de puberteit kunnen ze op zoek gaan naar de grenzen van hun eigen uitwerking door steeds uitdagender te flirten en zich steeds sexyer te kleden. Aphrodite-vrouwen hebben de onbedwingbare neiging om zich op een seksuele manier uit te drukken en verlangen er intens naar om seksueel begeerd te worden. Veel popartiesten hebben de neiging zich erg seksueel uit te drukken. Dat is die typische Aphrodite-invloed (die overigens ook erg oppervlakkig, om niet te zeggen platvoers kan worden). Mensen die wat minder ‘Aphrodite- georiënteerd’ zijn, kunnen daar van denken ‘Moet dat nou zo nodig?’ Voor een Aphrodite-vrouw is haar seksualiteit zoiets natuurlijks, gezegends en volkomen vanzelfsprekends, dat móet ze tot uitdrukking brengen.
Aphrodite in relaties
Aphrodite zet een vrouw ertoe aan om naar intensiteit te streven in een relatie in plaats van duurzaamheid. Ze denkt vaak niet echt na over de aard, duur of inhoud van een relatie, ze laat zich meeslepen door de aantrekking en de dynamiek die er vervolgens ontstaat. Wat niet betekent dat haar minnaars geen blijvend effect op haar hebben, ze wordt als persoon gevormd door de relaties die ze heeft. Dat beseft ze ook en een evenwichtige Aphrodite-vrouw kan als een van de weinige vrouwen een relatie met een goed gevoel en dankbaarheid afsluiten. Veel andere vrouwen blijven verdrietig om wat voorbij is, of veranderen hun ex in hun hoofd in een grote boeman, maar een Aphrodite-vrouw kan een man loslaten in dankbaarheid om wat is geweest. Het was tijdelijk, maar het was goed zo. Zo leert ze zichzelf kennen. Niet zozeer in de langdurige relatie, maar in de manier waarop de dynamiek zich met elke, individuele man zich ontvouwt. Als ze haar archetype heel puur volgt, zal ze er met korte tussenpozen, korte, heftige affaires op na houden. En in een samenleving waar levenslange monogamie de norm is, wordt dat niet altijd gewaardeerd. Als een vrouw heel sterk wordt beheerst door Aphrodite, zal ze het lastig vinden om monogaam te zijn en een langdurige relatie aangaan is iets wat ze zal moeten leren, om ook de andere kant van intimiteit te ervaren.
Hoewel een Aphrodite-vrouw absoluut de roes van verliefdheid en seks als een drug kan gebruiken en daar ook zelfdestructief in kan zijn, schenkt het Aphroditearchetype een vrouw de kunst om ‘geliefden te zijn voor één nacht’: om één keer of een paar keren helemaal op te gaan in de interactie, de oprechte uitwisseling met elkaar aan te gaan en elkaar daarna weer los te laten zonder schaamte, gehechtheid of schuldgevoel. En dat is heel wat anders dan een one night stand.
De schaduwkanten/de verdringing
De schaduwkant van het Aphrodite-archetype is complex en heeft veel gezichten. Aan de ene kant is het Aphrodite-archetype een ´heftig´ archetype dat het nodige van zowel mannen als vrouwen vergt om het in goede banen te leiden. Aan de andere kant is de uitbuiting, verdringing en demonisering van Aphrodite in de psyche van mannen en vrouwen en de beperkingen die nog steeds aan vrouwen worden opgelegd om Aphrodite en vrouwelijke seksualiteit onder de duim te houden, ronduit misdadig. Over de schaduwaspecten van het Aphrodite-archetype zou je een boek kunnen schrijven, maar ik beperk me tot de meest in het oog springende aspecten.
Ontregelend
Een Aphrodite-vrouw is in de eerste plaats een instinctieve vrouw. Ze voelt een impuls en geeft er gehoor aan. Doordat ze doet zonder te denken kan ze ontzettend in de problemen komen. Ze kan zonder het zelf te beseffen een ravage aanrichten in een groepsdynamiek. Een Aphrodite-vrouw leeft voor aandacht, maar juist die drang naar aandacht en het gemak waarmee ze het krijgt, maakt haar ‘link’ in de omgang met zowel mannen als vrouwen. Zet één aantrekkelijke vrouw tussen een groep mannen en ze vliegen elkaar naar de strot. Zet één aantrekkelijke vrouw in een groep vrouwen en je hebt een bitchfight. Een Aphrodite-vrouw met diva-neigingen die voor haar zelfbevestiging afhankelijk is van de aandacht van anderen en die verslaafd is aan haar eigen erotische uitwerking, kan een serieus probleem zijn in een groep, omdat ze de mannen tegen elkaar ophitst en de vrouwen tegen elkaar uitspeelt. Iedereen staat elkaar bij wijze van spreken naar het leven en dingt naar aandacht, terwijl de aandacht uiteindelijk naar haar gaat. Het is niet voor niets dat in patriarchale culturen het Aphrodite-archetype zo in de ban is gedaan, want een Aphrodite-vrouw heeft nu eenmaal een ongelofelijk sterke uitwerking op mensen, zowel in positieve als in negatieve zin. Haar vermogen om personen en groepen volledig te ontregelen is fenomenaal en ze werd en wordt niet voor niets beschouwd als een ‘gevaarlijke vrouw’.
Seksuele spelletjes spelen
Hoewel het de essentie van een Aphrodite-vrouw is om ongedwongen seksuele contacten aan te gaan, is ze niet ongevoelig voor verdraaiing daarin. Als ze geen stevig zelfbeeld heeft, kan ze voor haar gevoel van waardering verslaafd raken aan verhoudingen, waarbij ze de benen neemt zodra de magie van de verliefdheid is uitgewerkt. Ze kan van verliefdheid naar verliefdheid hoppen om een innerlijke leegte te vullen.
Als een Aphrodite-vrouw is beschadigd in haar seksualiteit, kan ze haar seksualiteit bewust uitspelen om controle over mannen uit te oefenen. Ze kan erop aansturen om in bed te belanden, waarna ze ze laat vallen. Dit kan een patroon worden waarbij ze oppervlakkig plezier zoekt met mannen, maar tegelijk zelf strak de regie in handen houdt. Omdat ze haar vermogen om mannen te betoveren uitspeelt, maar zich niet bezig wil houden met het effect dat ze op hen heeft, kan ze een spoor van gekwetste mannen achterlaten, die op hun beurt hun gekwetste gevoelens gaan botvieren op vrouwen die helemaal niets met die kwetsuren te maken hebben.
Pornografie en objectivering
Je kunt het eigenlijk niet over de verdraaiing van het Aphrodite-archetype hebben als je niet ook naar de mannelijke kant van de zaak kijkt. In de jaren ’70 voerden feministes een ware kruistocht tegen porno en prostitutie, waarin vrouwen werden gebruikt als ‘lustobjecten’. Ik zie daar een diepere laag in. De manier waarop onbewuste mannen met het Aphrodite-archetype omgaan, is op z’n zachtst gezegd zeer ambivalent. Ze willen de lusten van dit archetype, maar weigeren de hardnekkig de transformerende kwaliteiten van deze godin te ondergaan. Daardoor blijven ze op een zeer oppervlakkig niveau hangen op fysieke aantrekking, terwijl ze de geestelijke verbinding met dit archetype weigeren. Door het duizenden jaren lang weigeren van de vrouwelijke essentie, werden onbewuste mannen uiteindelijk niet meer gevoed door de goddelijke essentie die ze via het Aphrodite-archetype ontvingen. Ze raakten het contact met hun innerlijk vrouwelijke kwijt, dat immers niet meer werd aangevuld door transformerende seksualiteit. Ze gingen overmatig leven vanuit hun yang-kant. In hun honger naar yin gingen ze vrouwen seksueel gebruiken en misbruiken, waardoor de vrouwen van hun sacrale seksualiteit vervreemd raakten en de mannen niet meer kónden voeden, waardoor seks uiteindelijk niet meer was dan een vluchtig, fysiek pleziertje. Door de transformerende kracht van de vrouwelijke seksualiteit te ontkennen en onderdrukken, hebben deze mannen de deur naar hun eigen heelheid gesloten en een negatieve spiraal ontketend waarbij de innerlijke Wond steeds groter werd. Door het proberen op een onbeholpen manier de Wond te helen, hebben ze de werkelijke heling steeds verder van zich afgedreven.
Schuld en schaamte
Zowel vrouwen als mannen zijn zich voor hun seksualiteit gaan schamen en deze gaan onderdrukken. Het is geen toeval dat we naar de plek van onze geslachtsdelen verwijzen als de ´schaam´streek! De ´paradijselijke´ toestand van Aphrodite´s gebrek aan schaamte over haar seksualiteit en lijfelijkheid is een aangeboren patroon van de mensheid en van vrouwen. Seksuele onschuld en onbevangenheid en de ruimte om dat veilig te verkennen en ontdekken is het geboorterecht van vrouwen.
Mogelijkheden tot groei
Boven het instinct uitgroeien
Alles aan Aphrodite is instinctief en heftig. En om die reden is bewustzijn de clou van het in goede banen leiden van dit archetype, zowel voor de vrouw zelf als voor degenen die met haar omgaan. Er is in essentie niets mis met een Aphrodite-vrouw. Ze doet alleen een flink beroep op ons vermogen om bewust te zijn. Een Aphrodite-vrouw zal moeten leren om haar effect op andere mensen en met name mannen, te begrijpen en erover te praten. Als ze merkt dat een man als een blok voor haar valt, kan ze proberen hem te verleiden en tussen de lakens te belanden-wat haar instinctieve reactie is. Ze kan ook een pas op de plaats maken en zich afvragen of toegeven aan die impuls wel wenselijk is- de man kan getrouwd zijn, hij kan haar willen gebruiken voor een nachtje plezier, reputatieschade (helaas een factor waar een Aphroditevrouw nog altijd rekening mee moet houden). Ze kan hem duidelijk maken dat ze wil genieten van de flirt en het daarbij laten. Of als ze merkt dat ze haar ‘Aphrodite-effect’ aan het oproepen is, de man in kwestie duidelijk maken dat ze geen seksuele bedoeling heeft, maar dat ze geniet van intense interactie tussen mensen. Ze kan, als het wel tot een affaire komt, duidelijk maken wat haar intentie is: wil ze een kortdurende verhouding, heeft ze serieuze plannen?
Aphrodite appelleert aan seksuele gevoelens, maar ook op een dieper niveau aan onze fundamentele goddelijkheid. Aan mooie vrouwen woorden de meest irrationele goede eigenschappen toegeschreven. Mooie vrouwen worden beschouwd als betrouwbaarder, intelligenter of juist dommer, aardiger en assertiever dan minder mooie vrouwen. Ze hebben het gemakkelijker in het leven dan hun minder met fysieke schoonheid gezegende zusters, hun looks openen deuren die voor anderen gesloten blijven. Waarom? Waarom roept een mooie vrouw zulke heftige gevoelens in ons op, zowel in mannen als in vrouwen, van begeerte, tot verlangen, tot jaloezie, tot woede, tot achterdocht, tot inspiratie en afgunst? Hoe is het mogelijk dat een vrouw zo’n effect sorteert met een eigenschap die –laten we wel wezen- géén verdienste is? Schoonheid is een gunst, het valt een vrouw toe. Ze kan in haar beste jaren van het geschenk van schoonheid genieten maar raakt die uiteindelijk kwijt omdat schoonheid met de jaren verwelkt. Net als een bloem, die even straalt in haar schoonheid en daarna verwelkt, leert Aphrodite ons de kunst van genieten van het moment zonder de schoonheid te willen grijpen, vastleggen of bezitten. We kunnen er intens van genieten in de wetenschap dat het tijdelijk, maar daarom niet minder mooi is, zonder er allerlei irrationele eigenschappen aan toe te schrijven.
De schoonheid van een vrouw herinnert ons aan goddelijke perfectie en daarom heeft ze zo’n grote invloed op ons. Mannen –die doordat ze de banden met hun gevoel en emoties hebben doorgesneden, ver van hun goddelijke kern verwijderd zijn geraakt- raken compleet ontregeld door een beeldschone vrouw, omdat ze spijkerhard worden herinnerd aan dat wat ze verloren zijn. Ze denken dat ze verliefd worden op de vrouw, maar in feite worden ze verliefd op hun eigen goddelijke perfectie, waarvan ze niet meer wisten dat ze hem bezaten. Een bloedmooie vrouw heeft op andere vrouwen juist een tegengesteld effect: ze worden jaloers. Een mooie vrouw kan het allerslechtste in andere vrouwen naar boven halen. De goddelijkheid van vrouwen duizenden jaren lang is ontkend en onderdrukt. Vrouwen werden niet gezien als wezens met een spiritueel potentieel. In de confrontatie met de perfecte schoonheid van een vrouw die de vleeswording is van Aphrodite de godin, wordt bij veel vrouwen geappelleerd aan de oerpijn van niet volwaardig menselijk te zijn. Ze zien in een mooie vrouw de goddelijkheid die ze in zichzelf menen te ontberen (die zit er natuurlijk wel, maar daar zijn ze zich niet meer van bewust). En daarom reageren ze zo heftig. Een goed geaarde vrouw die haar goddelijke potentieel kent en aanvaardt, zal hier veel minder moeite mee hebben. Ze kan hooguit denken ‘crap, die is mooi!’ maar zal haar onbewuste pijn niet op de betreffende vrouw afreageren.
Zowel de reactie van een Aphrodite-vrouw als de reactie van een ander op haar is in essentie instinctief. Net zoals een Aphroditevrouw pas tot haar recht komt als ze in de schijnwerpers staat, belicht haar aanwezigheid als een schijnwerper een issue in onszelf. Een Aphroditevrouw spiegelt. Ze toont ons echter niet ons innerlijk, maar het onderbewuste. Ze toont ons hoe we echt over onszelf denken en daarom reageren mensen zo heftig op haar. Dat is de sleutel tot omgaan met het Aphrodite-archetype: het effect dat een Aphrodite-vrouw oproept, losmaken van onze eigen reactie op haar. En welk effect ze oproept, is, net als alles aan haar, volledig subjectief. Onze reactie op haar zegt helemaal niets over de Aphrodite-vrouw en des te meer over onszelf. En dat kan, omdat ze zo diep raakt, heel confronterend en pijnlijk zijn. En daarom zeggen we liever dat zij een slechte vrouw is, in plaats van dat we de confrontatie met onze eigen spoken aangaan.
Aphrodite en erotische onschuld
Het streven naar relaties is het ‘kwetsbare’ aspect van Aphrodite. Haar ‘maagdelijke’ aspect (een nogal aparte woordspeling bij een archetype dat zo verbonden is aan seksualiteit!) is haar vermogen om in die relaties erotisch bij zichzelf te blijven. Ze gaat veelvuldig seksuele contacten aan, maar is, in tegenstelling tot de kwetsbare godinnenarchetypen, die een vrouw bevattelijk maken voor schuldgevoelens over seks, in staat om daarover geen enkele schaamte of schuldgevoel te koesteren. Voor een Aphrodite-vrouw zit er, voor zover het niet om misbruik gaat, geen enkele moraal aan seks. Ze volgt zuiver een instinct.
De combinatie van erotiek en onschuld zal bij menigeen de wenkbrauwen doen fronsen. Dit is ook het aspect dat de afgelopen duizenden jaren het sterkst is verwrongen. Een vrouw die veel mannen heeft gehad is ‘vies’. Een Aphrodite-vrouw heeft weliswaar vele seksuele relaties, maar blijft daarbij, als het goed is, altijd dichtbij zichzelf. Ze gaat relaties en seksuele contacten uit vrije wil aan en transformeert ze, waardoor ze als persoon groeit, maar niet van zichzelf verwijderd raakt. Het is dit aspect van Aphrodite dat onder invloed van de monotheistische godsdiensten bijna volledig is vernietigd. In feite raakt een Aphrodite-vrouw, ondanks haar contacten, niet ‘bezoedeld’ door seks, omdat ze weigert zich te schamen. Ondanks dat ze veel mannen heeft gehad, blijft ze daardoor op een bepaalde manier ´maagdelijk´, omdat ze zich nooit laat raken door patriarchale ideeën over maagdelijkheid en reinheid. Op deze manier werpt ze een nieuw licht op wat het betekent om maagdelijk/onaangeraakt te zijn. Saida Desilets definieert maagdelijkheid als volgt:2
“….maagden zijn vrouwen die niets voorwenden, die spontaan zijn, die in zichzelf heel en compleet zijn en die [alle energetische vervuilingen] uit hun lichaam halen. Vanuit dit standpunt bezien kunnen alle sensuele vrouwen die bewust met seks omgaan zichzelf beschouwen als eeuwige maagden.”
(Ik kan niet nalaten om me gniffelend af te vragen welke respons dit bij het Vaticaan zou oproepen.)
Als we alles samenvatten:
- we gaan zowel emotionele als seksuele relaties in volle bewustzijn en 100% vrijwillig aan.
- We zijn bereid de consequenties te aanvaarden en ervan te groeien.
- We nemen de verantwoordelijkheid op ons om in energetisch opzicht maagdelijk te blijven, d.w.z. we nemen geen energie of issues mee van onze contacten met andere mensen naar volgende relaties.
- We zijn als bewuste vrouwelijke spirituele wezens bereid om onze seksualiteit met bewuste mannen te delen om hun bewustzijn daarmee te verrijken en verruimen.
- We zijn bereid om intermediair voor onze mannen te zijn zonder hen te belasten met onze ego-stukjes.
Dat is nogal wat. Pas toen ik de reikwijdte van het ongeschonden vrouwelijke bewustzijn leerde kennen, ging ik begrijpen welke redenen mannen gehad kunnen hebben om op zo’n verbitterde en hatelijke manier met vrouwen in het algemeen en met het Aphrodite-bewustzijn in het bijzonder om te gaan.
Afrekenen met schaamte en issues met seks
Vrouwen die te maken hebben gehad met grensoverschrijdende seksuele ervaringen, zullen vaak hebben gemerkt dat de grootste pijn van zo’n gebeurtenis niet zit in de gebeurtenis zelf, maar in de schaamte die er het gevolg van is. Vrouwen hebben op zo’n krachtige manier het patriarchale gebod om je te schamen voor je seksualiteit geïnternaliseerd, dat ze zich er niet meer van bewust zijn dat dit aangeleerd gedrag is. Door het seksistische idee dat vrouwen ‘erom vragen’ ligt er bovenop zo’n trauma nog de onverdiende lading dat ze zo’n gebeurtenis aan zichzelf te wijten zouden hebben. De gebeurtenis kan vergeten worden, maar de zelfveroordeling blijft. Seksuele zelfveroordeling vreet als een vergif je gevoel van eigenwaarde. En die berooft je van je onschuld, je onbevangenheid en je zelfwaardering. Schaamte is gevaarlijkste van alle negatieve emoties, omdat ze je het contact met de essentie van het Leven doet verliezen. Je keert je uit eigen vrije wil af van de Bron omdat je gelooft dat je dat niet meer waardig bent. Aphrodite staat voor het tegenovergestelde van schaamte: je eigen, diepste innerlijke impulsen te onderzoeken zonder zelfveroordeling.
Jammer genoeg gebeurt het vaak dat pogingen om vrouwen hun seksuele vrijheid en autonomie terug te geven (die ik uiteraard toejuich), blijven steken in oppervlakkige expressie omdat we de diepere achtergrond van de transformerende seksualiteit van Aphrodite en het principe van erotische maagdelijkheid niet meer kennen. Vrouwelijke seksuele vrijheid is gekaapt door de ‘rode jarretelmaffia’ als je begrijpt wat ik bedoel en ik denk dat dat een verschraling is. Ik krijg kippenvel als ik een dame die seksspeeltjes verkoopt hoor zeggen dat ‘vrouwen de geile slet in zichzelf moeten terugvinden’. Dat is nu precies waar Aphrodite niet om gaat! Seksuele vrijheid is min of meer synoniem geworden met vrouwen die zich dezelfde onthechtheid toe-eigenen als mannen. De diepgang van Aphrodite is verloren gegaan. We hebben meer seks dan goed voor ons is, maar we ontmoeten elkaar niet meer.
Het hoeft allemaal niet superverheven te zijn. Wat dat betreft slaat de tantra-beweging soms weer door naar het andere uiterste. Gewoon toegeven aan een eerlijk gevoel, zonder schaamte, issues schuldgevoel of verborgen agenda’s zonder ons druk te maken wat er allemaal gebeurt in die chakra’s tijdens de daad. Als we dat eens wat vaker deden. Daar wordt de wereld vast een stuk leuker van.
Hulp van andere godinnen
Een Aphrodite-vrouw kan van Artemis leren dat je ook zonder man een vervullend leven kunt leiden, van Athena leren om nadenkender te werk te gaan als het om mannen gaat en zich bewuster bezig te houden met zaken als zwangerschapswens, anticonceptie en de drijfveer om een relatie aan te gaan, van Hestia leren dat geestelijke groei ook het gevolg kan zijn van bewust afzien van relaties, van Demeter leren om je meer bewust bezig te houden met het welzijn van anderen en de gevolgen van je daden, van Hera leren om voor trouw en bestendigheid in een relatie te gaan en van Persephone leren dat het een zekere kalmte in je leven geeft om je ´meisjesmodus´ te bewaren en niet altijd volop in ´vampstand´ te staan.
De pre-patriarchale oeressentie
Aphrodite is het motief in een vrouw dat haar zonder schuld, schaamte of veroordeling de speelse kant van seks laat uitleven en dat tot motor maakt van een spirituele ontwikkeling. Eigenlijk denk ik dat Aphrodite de vrouw is van vóór de zondeval in plaats van erna; zinnelijk, onbeschaamd, spontaan, niet geleid door een machtsmotief en bereid om compromisloos haar intuïtie te volgen.
De patriarchale wond
Veel vrouwen lopen nog steeds rond met het idee dat hun seksualiteit ´vies´ is, dat ze hun seksualiteit ‘in moeten houden’ of dat ze op de één of andere manier de verplichting hebben om hun mannen aan hun trekken te laten komen. Veel vrouwen dragen oeroude wonden in hun seksualiteit en het bekkengebied en de onderste chakra´s met zich mee. Sommige vrouwen hebben geleerd hun seksualiteit te gebruiken om macht over mannen uit te oefenen of hen aan het lijntje te houden. In feite is seksualiteit voor veel mensen één grote verknoping van pijnpunten geworden waarmee beide seksen elkaar in de tang houden. Gelukkig is er op het moment veel gaande om dit te helen.
Wat zou de godin Aphrodite je willen meegeven?
“Het leven is maar kort, geniet ervan. Je zintuigen zijn een goddelijke gave, gebruik ze om je menselijke ervaring te verdiepen. Geniet van je schoonheid en je seksualiteit. Ze zijn vluchtig, maar zijn een unieke gave aan de mensheid. Ze zijn een korte glimp van het goddelijke in aardse werkelijkheid. Als alles in essentie goddelijk is, dan is niets ooit oppervlakkig. Geef jezelf over, extase is de gave van elke vrouw. Geniet van het leven, want vreugde is de toestand van het goddelijke.”
EN WEIGER VOORAL OM JE TE SCHAMEN!
Bronnen
Annine van der Meer. Van Venus tot Madonna. Pansophia Press. 3e druk, 2015
2 Het ontluiken van de sensuele vrouw. De kracht van erotische onschuld. Saida Desilets. Uitgeverij Altamira-Becht, 2008.
Bolen, Jean Shinoda. Godinnen in elke vrouw . Een nieuwe psychologie voor de vrouw. Uitgeverij Lemniscaat, 9e druk. 2001.
Brenters, Marlies. Een Vrouw Heeft Zeven Gezichten. Uitgeverij Artemis
