Oceti Sakowin is formeel opgeheven. Het protest bij Standing Rock is geëindigd. Het protest heeft de pijplijn kunnen vertragen, maar niet voorkomen. De mensen gaan naar huis, of naar andere verzetsgroepen bij andere pijplijnen. Voor velen is het een teleurstelling. Waarom is het nou niet gelukt? Hadden we meer geld moeten doneren voor juridische procedures? Hadden we toch dat ticket moeten boeken en er heen moeten gaan? Hebben we niet hard genoeg gebeden?
Het kamp wordt opgeruimd (het had overigens op korte termijn verplaatst moeten worden omdat het in het overloopgebied van de rivier ligt en de dooi de rivier had doen overstromen). De elders en kopstukken van de beweging blijven strijdbaar. De geest van de beweging is nog springlevend.
Standing Rock heeft verborgen zaken zichtbaar gemaakt
De slag is verloren, maar de oorlog nog niet. Oceti Sakowin heeft veel interessante dingen in beweging gezet. Er is wederom veel onzichtbaars naar boven gekomen. Banken die zich in reclamespotjes voordoen als o zo redelijk, blijken smerige zaakjes te financieren. Dit heeft geleid tot een golf aan divestments waardoor sommige partijen zich inderdaad uit het protest hebben teruggetrokken. Ook de ING bank heeft het voor de kiezen gekregen. Die demonstraties op de stoep voor het hoofdkantoor vond de directie niet leuk. Ze hebben zich niet formeel teruggetrokken. Ze zijn wel met een verklaring naar buiten gekomen dat, als ze dit van tevoren hadden geweten, ze er niet in waren gestapt. The masses are watching you. Ze weten nu dat ze even moeten nadenken voordat ze ergens een bak geld in stoppen.
De aardgasproblematiek in Groningen staat op de kaart. Natuurlijke zijn boze Groningers niet zo schilderachtig als Natives met veren in hun haar, paarden en profetieën over zwarte slangen. Maar wat er gebeurt, is precies hetzelfde. Er wordt winst gemaakt met gas en Groningen mag rustig verzakken als de rest van Nederland daar financieel beter van wordt. Maakt niks uit, het is toch een krimpregio. Maar voor degenen die er wonen, is het alles. Mensen die een leven lang hebben kromgelegen om hun huis af te betalen, raken het nu aan de straatstenen niet kwijt.
Het bedrijfsleven staat in feite boven de wet
Het belangrijkste wat duidelijk is geworden, is hoever het bedrijfsleven gaat om zijn wensen door te drukken. Er zijn fundamentele mensenrechten geschonden. Juridische procedures worden niet gevolgd of afgeraffeld. De vunzige onderbuik van het bedrijfsleven is hier zichtbaar geworden: als het gaat om geld verdienen, heeft het bedrijfsleven lak aan de rechterlijke macht. Dat je even de ernst van de zaak tot je door laat dringen. Zelfs de minister-president kan niet doen wat Dakota Access heeft gedaan. Ze hebben zichzelf boven de wet geplaatst. Ze pissen over de grondwet heen. En wij weten dat nu. Dat is fijn, want dan kunnen we er wat aan doen.
Het leek in de laatste weken van Obama’s ambtstermijn even de goede kant op te gaan toen de pijplijn werd verlegd, maar één van de eerste dingen die Trump heeft gedaan, was dat besluit terugdraaien en de pijplijn erdoorheen drukken. Van de politiek hoeven we het niet te hebben als het om het milieu en, in het kielzog daarvan, mensenrechten gaat.
Dit stop je niet met één tentenkamp. Net zoals de Occupy-beweging de handel en wandel van banken niet heeft kunnen stoppen. Die macht is niet onoverwinnelijk, maar wel zo groot dat letterlijk in de weg gaan staan hen niet tegenhoudt. De macht van bedrijven is zo groot, ze vegen het protest letterlijk uit de weg. Die grootte is hun pantser. Maar dat pantser heeft een zwakke plek: winst. Winst is de achilleshiel van het bedrijfsleven. Bedrijven die winst behalen, kunnen uitbreiden, hun positie versterken. Maakt een bedrijf geen winst meer, dan is het over.
Maak gebruik van de zwakte van multinationals
Gebruik je macht als consument en verdamp de winst van bedrijven waar je niet achter staat. Ga weg bij die bank als je het nog niet hebt gedaan. Ga over op groene stroom. Het werkt. De ASN bank en Triodosbank groeien als kool en van Monsanto horen we niet zo veel meer nu steeds meer landen GMO’s ( Genetically Modified Organism, in het Nederlands ook wel GGO (Genetisch gemodificeerde organisme) genoemd) weigeren. Bedrijven hebben macht zolang wij geloven dat wij hen nodig hebben omdat ze Nuttige Dingen maken. Zodra wij hun producten weigeren, lopen ze leeg als een ballon. Het heeft zin om de milieuvriendelijke versie van een product bij dat kleinere, iets duurdere bedrijf te kopen. Steun de middenstand, niet het bedrijfsleven. Er is een groot verschil tussen ondernemers en corporate business. Een ondernemer verspreidt een idee en is bereid daar persoonlijk de risico’s voor te dragen. Een megagroot bedrijf doet niets anders dan geld verdienen en de risico’s afwentelen op alles en iedereen. De enige manier om hieruit te komen is de macht van de grote bedrijven te ontmantelen. En je moet ze pakken op hun kwartaalcijfers. Als die teruglopen, gaan ze nog even gek doen. Een kat in het nauw maakt rare sprongen. Nog even een paar megalomane fusies, wat monsterinvesteringen, maar uiteindelijk zullen ze failliet gaan. Het zijn de laatste stuiptrekkingen. We hebben ondernemers nodig, maar het is een illusie dat we de grote bedrijven nodig hebben. Die bestaan helemaal niet voor jou en mij. Ze bestaan alleen maar omwille van zichzelf. Ze staan in dienst van een systeem waarin het in feite niet meer om rijkdom draait, omdat geld, heel veel geld, een machtsmiddel is en geen economisch middel. Hun zwakke plek is onze bereidheid om ons geld aan hen af te staan.
Verminder je behoefte aan fossiele brandstoffen
Dit economische verhaal staat heel ver van de romantiek van Standing Rock af. Maar dat is wel waar het om gaat. We kunnen dit stoppen. Niet alleen door waterceremonies te houden en je facebookprofielfoto op te leuken met dat ‘I stand voor Standing Rock’ plaatje. We moeten ophouden met dociel te zijn en onze stroom anoniem, verkwistend, vervuilend, mensenrechten schendend, uit het stopcontact te laten komen via een energieleverancier die met kolencentrales werkt. Ophouden als een stel makke schapen alle rotzooi te kopen die wordt geproduceerd met de olie die uit moeder Aarde wordt getrokken, die in vreselijke fabrieken aan de andere kant van de wereld wordt geproduceerd en weer met fossiele brandstoffen verslindend transport deze kant op wordt gebracht. Om voor de meest toegankelijke (en vervuilende) versie van een product te gaan, gewoon omdat dat gemakkelijk is.
Doe je huiswerk. Wat zijn de alternatieven? Waar is het milieuvriendelijker? Kost het wat meer? Hoe krijg ik dat rond en wat is het langetemijnperspectief? Vaak betaalt het zich terug. Naar mijn idee wordt er teveel gebeden en te weinig gegoogeld. Bidden is leuker. Maar dat huiswerk is net zo hard nodig. Geïnformeerde burgers zijn burgers die zich geen oor laten aannaaien. Wat Standing Rock ons heeft laten zien, is wat er gebeurt als gewone mensen het niet meer pikken. Als we kiezen voor de simpele dingen waar het echt om gaat. Als we kiezen voor besluitvorming die de belangen van iedereen meeweegt. Als we zeven generaties vooruit gaan denken. De inkt van Trumps besluit om de pijplijn te laten doorgaan is nog niet droog, of er is alweer een breuk in een pijplijn. Dit stopt alleen als we zelf besluiten dat we het niet meer nodig willen hebben. Dit lukt niet in één keer. Het is een transitie. Het eerste zonnepaneel werd gefabriceerd met behulp van fossiele brandstoffen. Hier vanaf komen is geen radicale omslag, maar een groeiproces. Iedere dag een stukje verder. Maar blijf erin geloven. We komen er wel.