Laatst hoorde ik een mooie beschrijving van de term ‘spiritueel ontwaken’. Namelijk dat je langzaamaan tot het besef komt dat er meer is tussen hemel en aarde. Je begint meer open te staan voor spiritualiteit en je leert er van alles over. Wat voor mij belangrijk is geweest op het pad van bewustwording, is meer aandacht te geven aan mijn gevoel en daar van alles over te leren. Laat ik dat daarom mijn ‘emotioneel ontwaken’ noemen en wat van de verschillende fases of elementen beschrijven die ik daarin heb ervaren, zodat je misschien wat kunt herkennen in je eigen proces!

door Rob Steur

Het eerste contact met mijn gevoel

De omslag in mijn leven kwam toen ik in een burn-out belandde. Het was voor mij makkelijk om fijne emoties te voelen, maar zodra mijn gevoel een beetje spannend of negatief werd, zocht ik al snel mijn toevlucht in het denken en stond ik eigenlijk niet meer stil bij de signalen die mijn lichaam mij gaf. Zo voelde ik in mijn hart een akelig gevoel van afkeer naar mijn werk. Maar ik had deadlines te halen, dus dat gevoel vond ik verder niet belangrijk. Dat was iets waar ik doorheen moest drukken om mijn werk af te krijgen, het kwam helemaal niet in mij op dat je jezelf ook kan overbelasten.

Op andere momenten had ik mijn gevoel weer helemaal niet in de gaten omdat de focus bij m’n gedachten was. Dat gebeurt vaak ook automatisch in ons hectische leven. Natuurlijk heb ik ook geprobeerd mezelf uit een burn-out te denken, tot ik er zo uitgeput van werd dat ik mezelf eindelijk eens begon af te vragen of ik eigenlijk wel naar m’n lichaam luisterde. Op dat moment voelde ik voor het eerst een behoefte aan rust. Een gevoel zo duidelijk als honger, dat ik eigenlijk niks anders wilde dan m’n hoofd in een kussen te laten vallen en nergens meer aan te denken; eindelijk rust en dat voelde goed.

Lastige gevoelens onder ogen komen

Na dit eerste moment van contact met mijn gevoel kwamen er steeds vaker momenten dat ik met m’n aandacht naar binnen ging. Hoewel sommige gevoelens zoals schaamte en schuld heel vervelend kunnen zijn om te voelen, had ik nu wel het idee dat het heilzaam kan zijn om open te staan voor wat ik echt voelde. Zo probeerde ik stil te staan bij het feit dat ik misschien wel deels schuldig was voor het werk dat ik onafgemaakt had achtergelaten in mijn laatste baan. Omdat ik met een burn-out plots uitviel was het voor mijn collega’s heel moeilijk om mijn werk op te pakken, met name door mijn ongestructureerde werkstijl.

Dat schuldgevoel heb ik lang niet kunnen aankijken. Ik probeerde eigenlijk alleen maar mijn onschuld in stand te houden om het maar niet te hoeven voelen. Je kunt het gek vinden om van schuld te spreken bij een burn-out, maar het gevoel bleef toch telkens terugkomen. Pas nadat ik het gevoel echt had durven aankijken, kwam het niet meer telkens opnieuw terug. Als ik nu terugdenk aan die situatie, geeft het nog steeds wel een onprettig gevoel, maar het heftige schuldgevoel overspoelt me niet meer.

Gevoelens met betrekking tot het verleden verwerken

Toen ik steeds vaker met m’n aandacht naar m’n gevoel ging, zorgden situaties van vroeger ook opnieuw voor ongemak. Zo kwam er constant een oude herinnering bij me terug van een gevaarlijke verkeerssituatie waar ik eens in terechtkwam. Ik ervaarde steeds de angst dat het heel verkeerd had kunnen aflopen, bijna alsof het nu aan de gang was. Voor zulke gevoelens duik je vaak automatisch een beetje weg. Maar nu probeer ik deze steeds vaker alsnog te doorvoelen, ook als de situatie inmiddels niet meer speelt, door mijn focus weer terug te brengen naar het vervelende gevoel.

Ik dacht dat ik op deze manier zelfs van mijn burn-out zou kunnen genezen. Dat ik blijkbaar een hoop onverwerkte emoties had die ik allemaal moest doorwerken om te kunnen genezen. Ik begon te graven in het verleden om bepaalde gevoelens op te roepen met het idee er zo snel mogelijk vanaf te zijn, maar dit bracht me alleen maar meer uit balans. Na een lange tijd van zo te werk gaan kwam het tot me dat ik beter kon leren omgaan met het hebben van emoties wanneer ze op een natuurlijke manier opkomen in het hier en nu. Het zijn geen dingen waar je vanaf moet zien te komen, hoewel je je soms wel heel lang heel slecht kan voelen.

Gevoelens accepteren in het dagelijks leven

Inmiddels kijk ik met iets meer acceptatie naar mijn emoties. Zaken die opnieuw worden getriggerd, zijn onderdeel van het dagelijkse leven geworden. Ik word eigenlijk elke dag nog wel geraakt door verdriet of angst als ik ergens mee bezig ben. Vaak kan ik dan niet eens duiden waarom ik bijvoorbeeld verdrietig ben, dat probeer ik ook niet meer te begrijpen. Ik weet dat er iets is aangeraakt vanbinnen en dat het even de ruimte nodig heeft, hoe frustrerend dat ook kan zijn. Ik ga in ieder geval niet meer zelf op zoek naar zaken uit het verleden. Daar zou geloof ik ook nooit een einde aan komen.

Wel probeer ik te luisteren naar wat fijn voelt voor mijn lichaam op deze momenten. Verdriet vraagt mij voorzichtig te zijn met mezelf en misschien een troostende activiteit te ondernemen, zoals het nemen van een kopje thee. Angst vraagt mij om kalmte te zoeken, misschien door wat afleiding te vinden in een wandeling of te letten op mijn ademhaling. Het helpt mij tevens om te weten dat gevoelens ook weer minderen in intensiteit. Dat kan kort, maar helaas ook lang duren, variërend van enkele minuten tot zelfs dagen of weken. Je kan natuurlijk ook naar een reep chocolade grijpen voor tijdelijke verlichting, zolang je het niet te vaak doet!

Hoe ga jij om met lastige emoties?

Soms hebben we te maken met hele lastige emoties waar je op geen enkele manier omheen lijkt te komen dan het maar te ondergaan. Verdriet dat maar niet lijkt te eindigen of angsten die je zo overspoelen dat je niet meer normaal kan denken. Zelf ervaar ik sinds mijn burn-out een heel vervelend gevoel van energiegebrek in mijn hart waar ik al jaren onder lijd, een gevoel dat het soms moeilijk maakt om door te gaan. Daar heb ik helaas nog geen antwoorden op.

Ik ben daarom wel benieuwd hoe jij omgaat met lastige emoties. Zijn delen van mijn verhaal over emotioneel ontwaken herkenbaar voor jou? Ga jij ook bewust met je gevoel om? Of is voelen voor jou altijd al een natuurlijk onderdeel geweest in de ups en downs van het leven? Als je voorbeelden van je eigen omgang met lastige gevoelens wilt delen in de reacties hieronder, zou dat leuk zijn! Wat voor plek hebben deze gevoelens in jouw leven?