Het meest vergeten onderdeel in de beoefening van yoga: de hedendaagse tegenover de oude manier
Yoga is in de afgelopen jaren een enorm populaire manier van lichaamsbeweging en ontspanning geworden. Mensen die regelmatig yoga beoefenen zijn zeer enthousiast over de fysieke en mentale voordelen, en met recht. Regelmatige beoefening kan leiden tot meer kracht, flexibiliteit, focus en verminderde blessuregevoeligheid. En naast nog vele andere voordelen versterkt het ook het vermogen tot concentratie.
Waar we echter niet altijd bij stilstaan, zijn de spirituele lessen die deze oude beoefening in zich draagt. Yoga is veel meer dan alleen lichaamsbeweging, maar zo wordt het over het algemeen wel gezien in de Westerse maatschappij. Er is niks mis met het beoefenen van alleen de fysieke kant van yoga, maar het is wel belangrijk om de oorsprong en de wortels te begrijpen om zo niet alleen alle voordelen eruit te kunnen halen maar ook het respect te geven dat het verdient.
Lees ook: De kracht van verbinding met jezelf
Dit artikel zal een aantal onderwerpen bespreken die horen bij yoga maar grotendeels vergeten zijn door de Westerse wereld.
De westerse kijk op yoga
De westerse kijk op yoga is niet helemaal verkeerd. Maar zoals hierboven genoemd, houdt het zich voornamelijk bezig met één onderdeel — het fysieke aspect — zonder erkenning van de andere, net zo belangrijke, aspecten van de oefeningen.
De Westerse wereld maakte eind 19e eeuw kennis met yoga, toen Swami Vivekananda, een Indiaas goeroe en yogaleraar, yogascholen introduceerde in het Westen. Sommigen van deze goeroes, zoals Vivekananda zelf, kregen veel aandacht van vooraanstaande schrijvers, wetenschappers en de elite.
Nikola Tesla, bijvoorbeeld, was zich goed bewust van de oude kennis en de relatie die deze had met de wetenschap waar hij aan werkte. Hij gebruikte Sanskriete woorden als dasha en prana om krachten en energievelden te beschrijven. Deze termen stammen uit de Upanishads, Vedische teksten die de kern vormen van de Vedanta-filosofie.
“Mijnheer Tesla denkt dat hij wiskundig kan aantonen dat kracht en materie te reduceren zijn tot potentiële energie. Ik ga hem volgende week opzoeken om deze demonstratie te zien. In dat geval zal de Vedische kosmologie worden geplaatst op de zekerste funderingen.”
— Swami Vivekananda, The Complete Works, Vol. V, p. 77
Er kwam zelfs een collegiale toetsing van Vivekananda’s lezingen, gepubliceerd in de American Journal of Theology in 1895.
Ondanks de exponentiële groei van yoga in het Westen zijn de spirituele wortels grotendeels genegeerd. Het ware doel van yoga is het bereiken van innerlijk inzicht. En hoewel er niets mis is met de fysieke kant, is het waardevol om je ervan bewust te zijn dat dit slechts een onderdeel is.
De ware aard van yoga
Het bereiken van inzicht hoeft niet perse te gebeuren tijdens de fysieke beoefening, hoewel dat onderdeel van het proces is. Tijdens yogahoudingen gebeurt er veel op energetisch niveau, zoals het openen van energiecentra (chakra’s), wat de energiehuishouding van het lichaam verbetert.
Ook iemand die geen houdingen uitvoert, kan yoga beoefenen — door meditatie of andere spirituele disciplines — en genieten van de voordelen op energetisch niveau.
De acht paden van Patanjali
In het 2e boek van de Yoga Sutra’s, geschreven door de Indiase wijze Patanjali (± 2000 jaar geleden), worden de acht paden van yoga beschreven. Deze vormen samen het spirituele fundament van yoga.
1. Yama – Morele onthouding
Gedrag dat vermeden moet worden:
- Geweld (ahimsa)
- Onwaarheid
- Stelen
- Gebrek aan zelfcontrole
- Hebzucht
2. Niyama – Innerlijke discipline
Gedrag dat gestimuleerd wordt:
- Reinheid
- Tevredenheid
- Zelfdiscipline
- Dankbaarheid
- Toewijding en zelfstudie
3. Asana – Lichaamshoudingen
- Ontspanning van lichaam en geest
- Voorbereiding op meditatie
- Ontwikkeling van kracht en flexibiliteit
4. Pranayama – Beheersing van de adem
- Bewuste ademhalingstechnieken
- Verhoogde focus
- Energieopbouw
5. Pratyahara – Terugtrekking van de zintuigen
- Loslaten van externe prikkels
- Aandacht richten op één focuspunt
6. Dharana – Concentratie
- Geconcentreerde aandacht
- Mentale stabiliteit
- Voorbereiding op meditatie
7. Dhyana – Meditatie
- Diepgaande concentratie
- Meditatieve eenpuntigheid
8. Samadhi – Eenheidsbewustzijn
- Versmelting met het object van meditatie
- Opheffing van het ego
- Ervaring van extase en verlichting
Lees ook: Bewuste ademhaling en energie
Een bredere benadering van yoga
Zoals je ziet omvat yoga veel meer dan enkel de houdingen (asana’s). Slechts een deel van het pad wordt via fysieke oefening bewandeld.
Een ander beoefent yoga door zich te onthouden van zintuiglijke prikkels, of door diepgaande meditatie. Het spirituele pad van yoga is veel breder en dieper dan de meeste Westerse beoefenaars beseffen.
Lees ook: Meditatie: van dagelijkse oefening naar levenshouding
