Waarom de codependent en de narcist zich tot elkaar aangetrokken voelen

En ze leefden niet lang en gelukkig…

Het is een match made in hell: wie codependent gedrag vertoont, voelt zich maar al te vaak aangetrokken tot een partner met narcistische trekken. Jullie liefdesverhaal ontvouwt zich volgens een vast stramien en eindigt er vaak mee dat je energetisch volledig leeggezogen aan de kant wordt gezet. Het is vervolgens aan jou om je lessen te leren uit deze angstaanjagende ervaring en jezelf uiteindelijk opnieuw vorm te geven. 

Hoe kan het dat je juist als over-empathische persoon niet meteen aanvoelt dat er flink wat loos is en je uit de voeten maakt? Het antwoord: dat voel je wel, maar je luistert er niet naar en de reden hiervoor ligt in de codependency-patronen die hun stempel drukken op de relatie met jezelf en je relatie met anderen.

Hoe het sprookje van de codependent en de narcist gaat

Zowel een codependent als een narcist lijkt op het eerste oog oprecht charmant, warm en zorgzaam, maar schijnt bedriegt: beiden hebben een dubbele agenda om hun gebrek aan zelfliefde te maskeren. De codependent wil belangrijk zijn voor anderen, de narcist wil bewonderd worden. Allebei hebben ze deze binding met een ander nodig om hun lage gevoel van eigenwaarde op te krikken.

Geen wonder dus, dat het in het begin loopt als een trein. Als codependent schiet je in de rol van pleasende egostreler, de narcist kan zich wentelen in je aandacht en houdt de controle. Allebei herkennen jullie in de ander iets wat je niet in jezelf vindt. Jij valt voor het lef en de dominantie van de narcist, die zich op zijn beurt aangetrokken voelt tot jouw empathie en ogenschijnlijke onbaatzuchtigheid. Jullie patronen passen als puzzelstukjes in elkaar en zo winden jullie elkaar om de vinger. Alles lijkt fantastisch.

En dan komt de dag dat de narcist er zeker van is dat jij een blijvertje bent. Hij vindt dat hij daarmee recht heeft op al jouw zelfopoffering en je wordt van je voetstuk gestoten. Alle charme, aandacht, tederheid, interesse en begrip gaan de deur uit. Wat overblijft zijn minachting en agressie, vaak in steeds heviger vorm.

Een gezonde reactie zou zijn om er als de wiedeweerga vandoor te gaan, maar doe je dat, dan zou je worden geconfronteerd met de leegte in jou die je voelt als je alleen bent. En dus doe je waar je goed in bent: vechten… Je vecht voor de relatie, je vecht om de liefde van het begin terug te krijgen en je vecht om de narcist te ‘betrappen’ of te ‘verslaan’. Alles om het gevoel van niet goed genoeg te zijn uit de weg te gaan. Want de relatie beëindigen? Dat zie je als een persoonlijk falen.codependent en de narcist zich tot elkaar aangetrokken voelen

Welke patronen spelen hierbij een rol? 

Als codependent persoon heb je de gewoonte om je eigen waarnemingen niet serieus te nemen. Als je een slecht gevoel hebt bij iemand, denk je al gauw dat je gevoel niet klopt, dat je je aanstelt of dat je overdrijft. Zo kun je de meest serieuze waarschuwingssignalen achteloos wegwuiven. Ook al voel je een steen in je maag telkens dat je je partner ziet en ben je voortdurend nerveus en schichtig, het zal voor jou geen reden zijn om de relatie eens echt onder de loep te nemen. In plaats daarvan richt je je op wat je partner doet, enerzijds om nog beter op hem te anticiperen, anderzijds om hem ergens op te betrappen zodat je het bewijs hebt dat er iets niet in de haak is. Dat juist jouw eigen gevoel dit bewijs vormt, gaat volledig langs je heen.

Daarnaast ben je gewend om je eigen behoeften en wensen opzij te schuiven ten gunste van die van anderen, ook als je hiermee ver over je eigen grenzen gaat. Wat jij zelf wel en niet wilt is niet belangrijk voor je, het voelt voor jou vertrouwder om op het kompas van de ander te varen. Zo goed en zo kwaad als dat gaat natuurlijk, want je slaat de plank regelmatig mis. Je kunt nu eenmaal geen gedachten lezen en dus doe je steeds weer iets wat je partner in woede doet ontsteken of waarmee je de ijzige koude van de ‘silent treatment’ over je afroept.

Tot slot vermijd je niet alleen je eigen innerlijke waarneming, maar ook de harde realiteit in de wereld om je heen. Je wilt gewoonweg niet zien dat het gedrag van je narcistische partner alle boeken te buiten gaat. In plaats van er eerlijk naar te kijken en je conclusie te trekken – hoe pijnlijk die ook zijn op de korte termijn – kies je ervoor te vluchten in een relatiefantasie. Je stemt je af op wat ooit was en op de, vaak denkbeeldige, potentie van je relatie. En wie goed zoekt, vindt in de ander altijd wel iets moois om zich aan vast te klampen.

Je hebt hiermee je eigen gevangenis gecreëerd: wat je helpt om los te komen van je destructieve relatie negeer je uit angst voor de diepere pijn van het niet geliefd zijn. In plaats daarvan bouw je in je hoofd luchtkastelen over hoe mooi jullie relatie zou kunnen zijn. Om deze fantasie zo min mogelijk te verstoren, verzand je vervolgens steeds meer in angstig pleasen en fixen, om je partner maar niet boos te maken. Totdat alle vaste grond onder je voeten verdwenen is en je nauwelijks nog weet wie je zelf bent…

Hoe keer je dit om? Hoe verzamel je de innerlijke kracht om je partner voorgoed vaarwel te zeggen? Is het mogelijk de patronen die jou nu nog in hun greep hebben, om te buigen, het pleasen en redden los te laten en te gaan staan voor jezelf? Het kan, als je bereid bent om de focus terug te brengen naar jezelf en daar alles aan te zien wat er is. Dus ook je verdriet, je angst, je woede, je schuldgevoel en je schaamte. Alleen zo buig je destructief gedrag duurzaam om naar gezonde zelfzorg.

Hier ga ik dieper in op hoe je dit doet, voor nu ben ik benieuwd wat je herkent in dit verhaal en hoe je hier mee omgaat. Je kunt het kwijt in de comments hieronder.

Foto van Fiona van Rees Vellinga

Fiona van Rees Vellinga

Ik help vrouwen die op een obsessieve manier bezig zijn met relaties en daten weer contact te maken met zichzelf, om van daaruit de liefdevolle verbinding met anderen aan te gaan. In mijn begeleiding breng ik kalmte en hoop. Ik ben ik speels, sprankelend, open en direct. Ik weet wat zich werkelijk afspeelt in jou en geef dat liefdevol terug. Confronteren doe ik met humor en warmte. Wil je meer lezen van mij, abonneer je dan op mijn Soul Letters.
5-hoek

Overige artikelen

Een nieuwe fase
De Energetische Kracht van Kleding
Waarom je je bevalling beter niet onnodig kunstmatig kunt laten inleiden
Je bewustwordingsproces: hoe om te gaan met innerlijke weerstand?
Op je gemak zijn met vaagheid
Deze supersimpele ademhalingsoefening kan helpen angst & depressie te verminderen
Bostherapie: Hoe tijd doorbrengen in het bos je geest, lichaam & ziel kan helen
Waarom je de signalen van narcisme niet hebt herkend en erkend
Water behandeld met intentie kan de groeisnelheid van planten beïnvloeden
Durf jij werkelijk mens te zijn? | Video
Helen met de kracht van het hart – een ontmoeting met medicijnpaarden
Als je werk is uitgewerkt