En als jouw kind niet het probleem is, dan zit de oplossing daar dus ook niet. En mocht je nu teleurgesteld zijn, weet dan dat dit eigenlijk heel goed nieuws is.
Bij het opvoeden lopen we regelmatig tegen dingen aan die we niet fijn vinden, die moeilijk zijn, die pijn doen of die ons bezorgd maken. We denken in dat soort situaties vaak dat er een probleem met ons kind is of dat ons kind een probleem veroorzaakt. We gaan dan op zoek naar oplossingen voor dit probleem en als we die niet vinden dan voelen we ons machteloos. Door te beseffen dat het probleem meestal niet bij ons kind zit, kun je het machteloze gevoel ombuigen en weer grip op de situatie krijgen.
Treuzelen is het probleem
Stel je voor dat je een kind hebt dat iedere ochtend enorm treuzelt waardoor jullie te laat op school komen of jij te laat op je werk komt. Dan ligt het voor de hand om het treuzelen als het probleem te zien. Vanuit die gedachte ga je proberen om je kind minder te laten treuzelen. En iedereen met een treuzelend kind weet dat dit een haast onmogelijke opgave is.
Maar wat is in deze situatie nu echt het probleem? Waarschijnlijk is dat de overtuiging die jij hebt dat te laat komen niet oké is. Of misschien is het probleem wel dat jij door jouw baas wordt aangesproken op jouw te laat komen en dat er mogelijk consequenties voor jou uit kunnen voortvloeien als het niet verandert.
Aan de slag met het echte probleem
Als jouw overtuiging dat te laat komen niet oké is het eigenlijke probleem is, dan zou je die overtuiging kunnen herzien. Je zou kunnen concluderen dat het in bepaalde situaties of fasen in je leven prima is om te laat te komen. Je zou ook kunnen zien dat jij graag op tijd wilt komen en dat jouw kind graag treuzelt. Vanuit daar kun je zoeken naar een ochtendritueel waarin jullie beide krijgen wat jullie graag willen. Dus een ritueel dat ruimte biedt voor treuzelen en dat jullie ook op tijd op de plek van bestemming brengt.
Als het probleem is dat je door je baas wordt aangesproken op het te laat komen en de mogelijke consequenties, dan kun je daarmee aan de slag. Je zou wellicht kunnen bespreken dat jij een tijdelijke vermindering krijgt van het aantal uren dat je werkt en die vermindering in mag vullen door ’s ochtends wat later te beginnen. Je zou ook afspraken kunnen maken over het op andere tijden inhalen van de gemiste uren. Of je zou, zie hierboven, jullie ochtendritueel aan kunnen passen.
Verplaatsen in je kind
Het proberen je kind minder te laten treuzelen heeft weinig nut, omdat je kind op dit moment geen probleem heeft. Verplaats je daar maar eens in. Stel je voor dat jij bepaald gedrag hebt wat je fijn vindt, wat jou geen problemen oplevert. Nu vraagt iemand anders om het te veranderen omdat hij of zij er wel problemen mee heeft. Hoe geneigd zou jij dan zijn om je gedrag te veranderen? Zo is het voor je kind dus ook. Dat besef is een groot goed als het om problemen gaat. Want zolang jij blijft denken dat je kind een probleem heeft en daar de oplossing zoekt, is de kans klein dat je het probleem daadwerkelijk oplost.
Het bovenstaande werkt voor nagenoeg alle problemen die je ziet. Natuurlijk zijn er uitzonderingen, bijvoorbeeld als het gedrag van je kind gevaarlijk is en echte (gezondheids)risico’s met zich meebrengt voor je kind of anderen. Maar in de meeste andere situaties is wat jij als een probleem ziet gewoon gedrag dat jouw kind op dat moment prettig vindt.
Anderen veranderen
Ditzelfde geldt natuurlijk ook voor onze partners en anderen in onze omgeving. Ook zij doen dingen die we niet fijn vinden en ook die proberen we soms te veranderen. Meestal met weinig resultaat. Bij hen zijn we sneller geneigd om het dan los te laten en de situatie te accepteren. Of zelfs ons eigen gedrag aan te passen. Bij kinderen lijkt het idee dat we ze moeten opvoeden ons het recht te verschaffen om van hen wel de verandering te eisen die wij graag willen zien.
Onderzoek wat het probleem is
Ervaar je een probleem met je kind, kijk dan eens goed. Welk gedrag zie je? Wat merk je aan je kind? Vindt hij of zij het fijn? Verplaats je eens in je kind, kijk door zijn of haar ogen naar de situatie. Probeer te ontdekken of jouw kind zelf een probleem ervaart, of juist helemaal niet. Bij oudere kinderen kun je het natuurlijk gewoon vragen. Het fijne daarvan is dat het antwoord jou vaak informatie verschaft waar je zelf mee verder kunt.
De oplossing ligt in jouw handen
Heeft jouw kind geen probleem? Plak jouw probleem dan niet langer op je kind. Kijk wat het echte probleem is. En ontdek van daaruit de wereld aan mogelijkheden die open ligt om dit probleem op te lossen. Heeft jouw kind wel een probleem, onderzoek dan welke hulp jouw kind nodig heeft. Ga er niet zomaar van uit dat jouw oplossing precies die hulp is waar jouw kind op zit te wachten. Misschien wil je kind geen hulp, heel weinig hulp of heel andere hulp dan jouw hulp, weet dan dat je hem of haar het beste helpt door dat te respecteren.
Van machteloze gevoelens bij het opvoeden, naar het roer volledig in handen hebben, het kan met een simpele herdefiniëring van het probleem.
