Samengevat: Het ervaren van de donkere nacht van je ziel kan gezien worden als een volledige zuivering van je persoonlijkheid en je valse zelfgevoel, dat we de ‘externe identiteit’ noemen. Je buitenkant. Dat kan een zware klus zijn, maar is nodig om het hogere niveau van je bewustzijn te bereiken. Wanneer je dit ervaart, of iemand kent die er in zit, weet dan dat het hier niet gaat om geforceerd ‘iets repareren’. Stel jezelf vragen, denk na over waar je weerstand tegen hebt of waar je zo krampachtig aan vasthoudt. Je wilt evolueren, openstaan voor het groeiproces.
Wat is de donkere nacht van de ziel?
De donkere nacht van de ziel is een uitdrukking, afgeleid uit het uit de 15e eeuw stammende gedicht “Noche Oscura”, geschreven door de Spaanse mysticus en priester, de heilige Johannes van het Kruis. Het verwijst naar een spirituele crisis; de zoeker naar waarheid wordt geforceerd geconfronteerd met zichzelf tijdens spirituele evolutie. De nacht is donker wanneer je als mens het gevoel ervaart dat je door God (of je metaforische equivalent – je schepper) en alles bent verlaten om je eigen weg te vinden. Het is de overgang die je laat zien hoe je zou kunnen zijn zoals je daadwerkelijk zou willen zijn. De donkere nacht geeft je de indruk dat verandering pijnlijk is, maar het lijden komt feitelijk voort uit je weerstand tegen de verandering en niet tegen veranderen zelf.
Je zou het de integratie van dualistisch denken naar eenheid-denken kunnen noemen. Het in harmonie brengen van het mannelijke en vrouwelijke. Of samenvoeging van ziel met lichaam en je realiseren dat het een eenheid is.
Sint Johannes van het Kruis verwoordt het zo:
“In deze donkere nacht komen de zielen binnen die door God uit de ‘beginnersfase’ worden getrokken – zijnde de toestand van degenen die mediteren op spiritueel leven – en in een staat van progressiviteit gesteld – de staat waarin men zichzelf bespiegelt – totdat men uiteindelijk, na het doorleven van die donkere nacht, arriveert in de staat van volmaaktheid, die van goddelijke eenheid met de Ziel van God.”
Het is de zuivering van het Zelf
De donkere nacht van de ziel is de volledige zuivering van een persoon die zoekt naar de hoogste waarheid. Dit leidt tot afbraak van het door die persoon gecreëerde ego en tot de dood van de avatar waarvan de persoon gelooft dat die zijn Zelf is. Dit kan leiden tot wanhoop en existentiële crisis. Wie ben ik en wat doe ik hier? Het is de ware van rups-tot-vlinder-transformatie die aan de buitenkant heel mooi lijkt, maar in werkelijkheid zeer pijnlijk is.
“Alle schaduwkanten van de persoonlijkheid worden blootgelegd, om er afstand van te kunnen nemen. Mensen die deze periode doormaken voelen zich doorgaans terneergeslagen en kunnen zelfs depressief worden”. uit De donkere nacht, van Lia
Wil een rups een vlinder worden, dan moet hij volledig oplossen. De rups verandert niet zoals we misschien denken in een rups met vleugels, maar valt volledig uiteen tot een vloeibare massa. Hij wordt letterlijk niets en sterft, gevolgd door volledige duisternis in het onbekende. Dit is de betekenis van vlinder worden, je wordt gedwongen om in het onbekende te stappen, buiten datgene wat we de ‘comfortzone’ noemen. Dit is nog maar het begin, hij moet zichzelf nog uit de cocon werken, wat geen makkelijk proces is. De schoonheid zit echter in het gevecht die de kracht van de vleugels vormt. Zonder die kracht zou de nieuw geschapen vlinder niet kunnen vliegen. De rups is dus de donkere nacht van de ziel die leidt tot een volledig geëvolueerd mooi en vrij schepsel.
Hetzelfde hebben de heilige mannen en vrouwen ervaren die we in het publieke licht zien. We zien veelal hun compassie en onvoorwaardelijke zorg, maar vergeten het zware proces dat ze hebben doorlopen om daar te komen.
“Je kunt het licht niet vinden, tenzij je het donker binnengaat”
Het verschil tussen de donkere nacht van de ziel en depressie
De donkere nacht is anders dan een depressie. Een depressie is meer egocentrisch en apathisch van aard. De donkere nacht is meer een kwestie van waar je in het grotere geheel zou passen. Het potentiële lijden is vaak het gevolg van het frustrerende gevoel dat je anderen niet kunt redden, terwijl een depressie vaak gecentreerd is rond de lijdende persoon zelf. Er bevindt zich vaak een dunne lijn tussen deze twee, ze kunnen gelijktijdig plaatsvinden, maar de kans dat iemand als depressief wordt gediagnosticeerd is groter dan de vaststelling dat iemand zich in de donkere nacht bevindt.
Karma
Wanneer je gelooft in de cycli van karma, dan hebben velen een karma-schuld (verleden of heden) en deze schuld moet in balans zijn wil je vooruit komen. Stel je een weegschaal voor met in beide schalen alles wat je ooit gedaan hebt, dan moet het gewicht van geven en ontvangen hersteld worden. Van beiden niet te veel, hoe dan ook. Wanneer je je emmertje teveel vult creëer je overstroming en chaos. Wanneer je emmertje leeg raakt, merk je opeens dat er niets meer te geven is. Wanneer je vooruit wil, wordt je vaak gedwongen om het karma van dit leven sneller dan normaal onder ogen te zien.
De donkere nacht van de ziel is een antwoord op je gebeden
De donkere nacht van de ziel kan als zodanig worden beschouwd. Het is gebruikelijk om in alle lagen van je bewustzijn te zoeken naar betekenis, maar de antwoorden die worden ontvangen, zijn vaak niet in overeenstemming met de verwachtingen. Soms heeft men het idee dat er een magische formule, discipline of leraar tevoorschijn zal komen die ons zal bevrijden en verlichten. Mocht je daaraan willen toegeven, weet dan dat dit maar vals gevoel van bevrijding is.
Èchte bevrijding komt van binnenuit. De donkere nacht stelt je in de gelegenheid jezelf nederig op te stellen, je vleugels te trainen en karakter te ontwikkelen voor de volgende vliegles. Het is een hoofdstuk (of een reeks hoofdstukken) van je eigen sprookjesverhaal of heldenavontuur waarin je jezelf vindt en bevrijd van lijden.
Wat te doen als je de donkere nacht van de ziel ervaart?
Als je in de donkere nacht van de ziel bent beland en je weet het even niet meer, zoek dan contact met iemand die hetzelfde heeft ervaren en het proces begrijpt. Er zijn tal van evenementen, workshops en online groepen op internet te vinden, waardoor je een grotere kans hebt mensen te ontmoeten die hier ervaring mee hebben. Of dat je een keer in retraite gaat op een stille locatie in de natuur. Gebruik je intuïtie bij de keuze van hulp of begeleiding, want die juiste keuze moet er gewoon helemaal voor je zijn.
De donkere nacht van de ziel gaat ook weer over in een klaarlichte dag met prachtig weer en een zonnetje. Hoewel het best moeilijk kan zijn om jezelf midden in je eigen orkaan overeind te houden, je zult nooit pakketjes krijgen die je niet kunt dragen.
Anderzijds: vanuit een zonnige kijk is dit een heel erg mooi proces. Als je doorzet kom je er wel.
Wees lief voor jezelf en zorg goed voor jou.