We blijven een honger houden naar de basisbehoefte die we gemist hebben als kind en zoeken daarvoor constant compensatie
Een kind is afhankelijk van volwassenen als het gaat om het ontvangen van basisbehoeften. Daarom is de interactie met je omgeving en je opvoeding van essentieel belang. Invulling van deze basisbehoeften zijn noodzakelijk om de nodige vaardigheden te ontwikkelen zodat je een zelfstandig en evenwichtig persoon met een krachtig zelfbeeld kan worden. Iemand met een gezonde persoonlijkheid heeft geleerd zijn basisbehoefte niet buiten zichzelf te zoeken, maar zelf in te vullen.
Psychologische basisbehoeften onderscheiden zich van fysiologische behoeften (voedsel en water). Fysiologische behoeften worden ervaren en willen bevredigd worden bij tekort aan voedsel of water. Psychologische basisbehoeften worden permanent ervaren en worden nooit honderd procent vervuld. De mens zal altijd blijven streven naar integratie van de psychische elementen (denken, voelen, handelen etc.) en integratie van henzelf met de sociale context.
Basisbehoeften
Vanuit de holistische kijk op de mens, zien we wel degelijk dat elk mens geboren wordt met basisbehoeften. Het zijn 12 natuurlijke basisbehoeften in willekeurige volgorde:
Zorg en verzorging
Vertrouwen
Begrip
Acceptatie
Respect
Bewondering
Bevestiging
Waardering
Erkenning
Goedkeuring
Geruststelling
Aanmoediging
Als je als kind hebt ervaren dat je één of meerdere basisbehoeften niet hebt ontvangen, ontstaat er een blokkade. Elke keer als je herinnerd wordt aan het tekort van een basisbehoefte, word je opnieuw geraakt en doet het elke keer weer pijn en verdriet. Het onbewuste helpt je door de pijn te vermijden, bedekken of ontkennen. Vaak ben je je er niet bewust van. Als je een basisbehoefte niet hebt ontvangen, ga je het vaak buiten jezelf zoeken. Je probeert het alsnog te krijgen.
In mijn vorige artikel heb ik de basisbehoefte acceptatie onder de loep genomen. In dit artikel ga in verder in op de basisbehoefte erkenning.
Erkenning
Elk mens heeft behoefte aan erkenning krijgen om wat je doet. Erkenning is iets anders dan bevestiging, want erkenning gaat over zien en gezien worden van onze daden en acties en bevestiging gaat gezien worden en bevestigd worden om jou als mens. Erkend worden om je acties geeft een gevoel dat je erbij hoort.
Elk kind en volwassene wil voelen dat het bestaansrecht heeft en bestaansrecht heeft erkenning nodig, want dat geeft je bestaansrecht.
Praktisch gezien begint dat al wanneer de vader een beslissing moet nemen om zijn kind wel of niet te erkennen voor de wet. Daarmee geeft hij aan het ouderschap op zich te nemen. Er zal een diepgeworteld gemis ontstaan, wanneer de vader het kind niet erkend voor de wet.
Een gevoel van erkenning geeft een gevoel van veiligheid dat je er mag zijn. Dit helpt je om bij jezelf te blijven. Erkenning van wie je bent geeft een positieve stimulans. Het spoort je aan verder te gaan of het nog beter te doen. Complimenten stimuleert je het beste uit jezelf te halen. Daardoor voel je je serieus genomen. Erkenning geeft je het gevoel begrepen te worden. Als je je veilig voelt, durf je jezelf te onderscheiden van anderen en mag en kan je uniek zijn. Het 1e en 2e chakra kunnen zich hierdoor goed ontwikkelen. In de basis is er veiligheid, je ervaart dat het oké is om er te zijn.
Wanneer je voldoende erkenning krijgt, wordt het ook makkelijker om erkenning te geven aan anderen. Wat je geleerd hebt, geef je door. Daardoor ben je in staat anderen ook beter te begrijpen en te waarderen. Wanneer deze behoefte wordt vervuld ervaar je (zelf)vertrouwen en (zelf)respect.
Als je de basisbehoefte erkenning niet hebt gekregen
Als in de basisbehoefte erkenning onvoldoende is voorzien, dan zoek je buiten jezelf erkenning, bijvoorbeeld uit status, aanzien of materiële zaken. Dan zal het nooit genoeg zijn, omdat het de leegte, het gemis niet kan vervangen.
Je voelt je niet begrepen en serieus genomen, dat een gevoel van afwijzing, gekwetst zijn, frustratie of eenzaamheid kan oproepen.
Als je moeder nooit tegen je zei dat ze trots op je was, of dat je altijd hoorde van je vader dat je het niet goed deed, dan geeft dat een leeg gevoel. Je blijft hongeren naar compensatie. Je gaat het buiten jezelf zoeken en je probeert de erkenning via anderen te krijgen: ‘Is het goed, zoals ik het doe?’ of ‘ben je trots op me?’
Het kan zijn, dat je heel erg prestatiegericht wordt in het werk of sport, om op die manier erkenning te krijgen. Ook al krijg je heel veel complimenten en de erkenning van collega’s en vrienden, het vult nooit de leegte op die je gemist heb van je ouder(s). Mensen kunnen hier heel ver in gaan en uiteindelijk een burn-out krijgen, omdat je over je eigen grenzen ben gegaan. Zo’n diep gemis kan zich als onmacht of onvermogen uiten. Of je troost jezelf met het letterlijk vullen met eten, alcohol of drugs om de pijn te verdoven.
Als je de basisbehoefte erkenning hebt gemist, vind je jezelf nooit goed genoeg. Je probeert jezelf steeds weer te bewijzen en je voelt jezelf constant tekort schieten.
Hoe hard je ook je best deed om je bestaansrecht te verdienen, je werd niet gezien. Jezelf wegcijferen kan ook een reactie zijn. Je maakt jezelf klein, onzichtbaar en onbelangrijk. In een relatie kan hierdoor een probleem ontstaan, want hoeveel je partner je ook de hemel in prijst, het zal nooit de leegte vullen, waar je je niet bewust van bent. Je projecteert het tekort op je partner. En anderzijds is het zo, dat wat je niet gekregen hebt, kan je ook niet doorgeven.
Kan je jezelf de basisbehoefte erkenning geven?
Wat je als kind niet heb gekregen, kan je jezelf als volwassene geven. Daarvoor is het belangrijk dat je je ervan bewust bent. Er zijn diverse methoden die hieraan kunnen bijdragen, zoals de MIR-Methode, bij stap 7 waar je de basisbehoefte erkenning invult.
Systemisch gezien, kan je als volwassene jezelf geven wat je als kind hebt gemist. Een kind kan dat niet. Een kind is afhankelijk van zijn ouders en volwassenen om hem heen.
Systemisch Werken is een methode waarmee we ons gedrag kunnen onderzoeken, met als doel om symptomen en onbewuste dynamieken zichtbaar te maken. Systemisch werk hanteert ordeningsprincipes die bestaan uit drie systemische wetten:
- Binding: iedereen heeft recht en plicht om erbij te horen
- Volgorde: alle plekken staan in een rangorde ten opzichte van elkaar
- Geven en nemen: er is een balans in nemen en geven.
Uiteindelijk gaat het erom dat wat je bewust wordt, van wat je gemist hebt, zodat je het uit jezelf kan halen. Je zal het nooit buiten jezelf kunnen vinden. In een opstelling kan dit zichtbaar worden en dus geheeld worden.
Neuro Emotionele Integratie (en vele andere methoden) maakt dat wat onbewust is bewust. De bevrijding ligt precies in het pijnpunt, bijvoorbeeld het gemis van een basisbehoefte. Door de oorzaak aan te pakken en in actie te komen, kom je een stap verder.
Door jezelf te erkennen, geef je jezelf bestaansrecht en een plek om te mogen zijn wie je bent. Precies zoals het is.
