De feiten: Hoe meer we klagen, hoe meer we ons brein verstrikken met het concentreren op de negatieve kanten van ons leven. Gelukkig is dit tweerichtingsverkeer, zodat we de schade kunnen herstellen met een positievere mentaliteit en houding.
Om over na te denken: Hoe vaak klaag jij? De eerste stap naar het oplossen van deze situatie is bewustwording. Wees eerlijk tegen jezelf, noteer je gedachten en waar je graag over praat.
We kennen allemaal wel een paar mensen die altijd wel iets hebben om over te klagen, misschien ben je zelf wel zo iemand! Hoeveel effect heeft klagen eigenlijk op ons brein en wat kunnen we eraan doen? Nieuw onderzoek toont ons glashelder hoe ons dagelijkse geklaag ons brein kan beïnvloeden en omdat ons brein een wonderbaarlijk en veerkrachtig orgaan is, kunnen we dat effect omkeren. De eerste stap – zoals gezegd – is je bewust worden van een situatie.
Wat is je eerste gedachte als je ’s morgens wakker wordt? Zie je meteen al tegen de dag op? Is het bewolkt en kom je ook zo uit bed, met een knorrig humeur? Als je dit herkent, weet dat het nooit te laat is om iets te veranderen. Klagen kan een gewoonte worden. Hoe vaker je het doet, hoe méér je het blijft doen. Met een beetje moeite kun je deze gewoonte doorbreken en de wereld in een positiever licht gaan zien, dus kom in actie!
Neuroplasticiteit
Dankzij de ontwikkeling van hersenbeelden en neurowetenschappen die de afgelopen decennia heeft plaatsgevonden, kunnen we nu duidelijk zien dat ons brein inderdaad het vermogen heeft zichzelf opnieuw te bedraden. Je moet echter wel zelf de noodzakelijke aanpassingen aanbrengen om dit mogelijk te maken. Neuroplasticiteit is het vermogen van het brein om te veranderen en nieuwe neurale paden en synapsen te vormen. Dit stelt je in staat oude gewoonten te doorbreken, nieuwe te vormen, nieuwe vaardigheden te leren, te groeien, te veranderen en het meest essentiële: te evolueren.
Door neuroplasticiteit hebben we de mogelijkheid om:
- – Intelligentie beter te gebruiken
- – Nieuwe vaardigheden te leren die je leven kunnen veranderen
- – Bepaalde soorten hersenschade te herstellen
- – Emotionele intelligentie te ontwikkelen
- – Schadelijke overtuigingen, gewoontes en gedrag af te leren
Goede en slechte tijden
Neuronen die samenwerken verbinden zich.
Het is van belang te weten dat een medaille twee kanten heeft en dat we inderdaad ons brein van nieuwe bedrading kunnen voorzien, mits we gewoonten en gedrag die schadelijk voor ons welbevinden kunnen zijn, zoals klagen, veranderen.
Volgens Alex Korb, Ph.D en auteur van ‘De opwaartse spiraal’, kan je door gebruik te maken van neurowetenschap de neerwaartse spiraal van een depressie keren, met telkens kleine stapjes:
“Tijdens een depressie is er fundamenteel niets mis met het brein. Het is gewoon dat de specifieke afstemming van neurale circuits de neiging creëert naar een patroon van depressie. Het heeft te maken met de manier waarop het brein reageert op stress, planning, gewoonten, besluitvorming en nog een dozijn andere dingen – de dynamische interactie tussen al die circuits. Wanneer een patroon zich begint te vormen, veroorzaakt het tientallen minuscule veranderingen in het brein die een neerwaartse spiraal creëren.”
Hoe wordt het brein door geklaag beïnvloed?
Wanneer je verstrikt raakt in de gewoonte van doorlopend klagen, zowel in gedachten als hardop tegen iedereen die je tegenkomt, verandert dit direct de denkprocessen. Veranderende gedachten leiden tot veranderende overtuigingen, wat onvermijdelijk tot gedragsverandering zal leiden.
In feite beschikt ons brein over iets dat ‘negatieve vooringenomenheid’ wordt genoemd, met andere woorden: dat het brein de neiging heeft zich meer te richten op wat ‘verkeerd’ is, of wat ‘niet goed gaat’, dan te kijken naar de positieve dingen in het leven. Deze negatieve gedachten kunnen zelfs de positieve ervaringen overstemmen, zodat je zelfs niet eens meer in staat bent om de zonnige kant van je leven te kunnen zien.
Neurowetenschapper Dr. Rick Hanson vat deze ‘negatieve vooringenomenheid’ op een mooie manier samen:
“Negatieve prikkels produceren meer neurale activiteit dan even sterke positieve. Ze worden ook gemakkelijker en sneller waargenomen.”
Dus, met jezelf voortdurend toe te staan te klagen versterk je dit gedrag en zoals hiervoor al vermeld, de eerste stap naar verandering is je bewust worden van de situatie. Alleen daardoor maakt je de situatie zichtbaar en kun je nadenken over je negatieve gedachten.
Hoe kan je je brein veranderen?
In elk geval niet met de collectieve ‘New-Age’-misvatting dat je ‘positief moet denken’, maar wel met de nodige stappen die je kunt ondernemen om de effecten van constant negatief denken te erkennen en te leren beheersen.
Een eenvoudige effectieve techniek is het dragen van een ‘klaagarmband’. Deze tactische oplossing leerde ik jaren geleden tijdens het kijken naar een aflevering van Oprah. Je draagt gewoon een armband, maakt niet uit wat voor soort, eentje die je gemakkelijk kunt losmaken. Elke keer als je jezelf hoort klagen, in je hoofd of hardop tegen iemand, wissel je de armband van pols. Neem je verantwoordelijkheid en stel ook familie, vrienden en collega’s op de hoogte van je uitdaging. Voor het geval je zelf niet in de gaten hebt dat je klaagt kunnen ze je erop aanspreken. Het doel is ervaren hoe lang je het volhoudt zonder de armband te hoeven wisselen, maar ook om je te laten zien hoeveel je eigenlijk klaagt.
Meditatie- en Mindfulness-oefeningen
Barbara Fredrickson, een Positieve Psychologie-onderzoeker, heeft samen met haar collega’s van de Universiteit van North Carolina aangetoond dat mensen die dagelijks mediteren meer positieve emoties hebben dan mensen die dat niet doen.
Da drie maanden experimenteren ontdekte het team van Fredrickson dat “mensen die dagelijks mediteren veel bewuster, doelgerichter en socialer zijn en minder ziekteverschijnselen vertonen.”
Wanneer mediteren iets nieuws voor je is, er staan talloze bronnen tot je beschikking om je daarmee op weg te helpen. Slechts 15 tot 20 minuten per dag is al voldoende om zowel je brein als je hele leven te veranderen, in jouw voordeel!
