Risico’s nemen is niet hetzelfde als roekeloosheid. Een risico nemen betekent dat je iets nieuws probeert en incalculeert dat het kan mislukken. We zijn geconditioneerd om te geloven dat vrouwen minder vaak risico’s nemen dan mannen. Vrouwen zullen minder snel solliciteren op een baan als ze niet aan alle gevraagde kenmerken voldoen. Mannen zullen het vaker ‘gewoon proberen’. We hebben allerlei theorieën over waarom dat zo is over jagers in oertijd die risico’s namen en vrouwen die voor veilig kozen omdat ze kinderen hadden enzo. Ik geloof dat niet. Mannen en vrouwen hebben in dezelfde prehistorie geleefd en werden aan dezelfde gevaren blootgesteld zodra ze de grot verlieten.
“But, what if I fall?”
“Darling, what if you fly!”
Risicovol gedrag wordt van vrouwen niet verwacht. Het wordt niet vrouwelijk gevonden. Maar vrouwen hebben wensen en doelen en moeten stappen zetten om die te realiseren. Daar horen risico’s bij. Risico’s nemen zien we als mannelijk. Gokken met grote bedragen, met een grote lening een bedrijf lanceren, op de gok solliciteren op die baan. Maar eigenlijk is dat geen risico nemen. Het mannelijke gedrag wat we risico’s nemen noemen, is een combinatie van lef, bluf, schijt aan de wereld en de consequenties niet altijd volledig overzien. Een risico nemen is een inschatting maken van je kansen en de gevaren en de afweging maken of je het zult doen of niet. Een risico nemen is niet onbezonnen. Een risico nemen is juist heel beredeneerd. Natuurlijk nemen ook mannen op een gezonde manier risico’s. Maar vaak doen ze dat niet en nemen ze geen risico, maar zijn ze onbezonnen. Bij een risico nemen hoort een reflectie op de consequenties.
Achter mannen en risico’s zit een gemeen foefje: mannen die een risico nemen (of gewoon in het diepe springen) en succes hebben, worden op handen gedragen. Mannen die een risico nemen en op hun bek gaan, daar hoor je nooit meer iets van. Daardoor wordt geheel ten onrecht de indruk gewekt dat lef, bravoure en succesvol zijn iets voor mannen is, dat vrouwen dat gewoon niet doen. We benadrukken te vaak dat vrouwen op safe spelen. Daardoor wordt onbewust een route voor ze uitgestippeld en dat is eeuwig zonde. Goed voorbeeld doet goed volgen. Ik geloof in de kracht van rolmodellen. Als je alleen maar vrouwen om je heen ziet die alleen solliciteren op banen die ze 100% zeker aankunnen, die pas willen nadenken over promotie ‘als ze wat meer ervaring hebben’, dan zul jijzelf ook niet zo snel geneigd zijn ergens in te springen tenzij je van nature echt een durfal bent. Wacht niet tot de omstandigheden ideaal zijn, want dat moment komt nooit. Op de lange termijn blijken vrouwelijke beleggers hogere rendementen te behalen dan mannelijke. Vrouwelijke ondernemers gaan minder vaak failliet dan mannelijke. Vrouwen zijn heel goed in staat om op een verantwoordelijke manier met risico’s om te gaan, misschien zelfs wel beter dan mannen.
Aan een risico nemen zit een gokje. Een leap of faith zoals dat zo mooi in het Engels heet. Een ‘sprong van vertrouwen’. Je doet een inschatting, waagt het erop en het kan goed uitpakken. Ik droomde al jaren van een landelijk huisje met een grote tuin. In de stad waar ik eerst woonde kon ik dat door de hoge huizenprijzen onmogelijk betalen. In een klein dorpje bleek het echter financieel mogelijk om mijn slag te slaan. Het huis in kwestie was slecht onderhouden en de vraag was of ik als alleenstaande de verbouwing voor elkaar kon krijgen en kon betalen (de inschatting). Ik vond het moeilijk om al mijn bekenden achter te laten en als iemand die niet heel gemakkelijk contact legt alleen in een dorpje te gaan wonen. Ik was bang voor een ons-kent-ons-cultuur, kan ik daar wel integreren, enzovoort (de angst). Maar ik wilde daar zo graag wonen dat ik na me zorgvuldig geïnformeerd te hebben besloot dat het financieel verantwoord was en ik de sprong nam. Ik heb fantastische buren en geniet van de rust en de ruimte. De verbouwing is een zure appel waar ik voorlopig nog even doorheen moet bijten, maar: no pain, no gain.
Moedig zijn betekent niet dat je niet bang bent. Moedig zijn is bang zijn en het desondanks toch doen. De essentie van een risico nemen is dat er een beetje angst bij zit. Want door de dingen waar we bang voor zijn, blijven we bij het bekende. Dingen waar we bang voor zijn hebben de potentie om ons leven te veranderen omdat ze ons uit onze comfortzone halen. Niet iedereen durft even grote risico’s te nemen. Ik heb toevallig dat huis gekocht, maar al mijn bezit verkopen en op de bonnefooi naar het buitenland gaan om een beter leven te vinden zul je mij niet zien doen. Iedereen springt van een andere hoogte in het diepe. Maar niemand hoeft zich te beperken tot pootjebaden.
Ik denk dat de maatschappij er beter van wordt als meer vrouwen verantwoord risico’s durven te nemen. Het gaat me er niet om dat meer vrouwen een carrière starten, maar als vrouwen meer durven, zullen er meer vrouwen op plekken terechtkomen waar de beslissingen die de hele maatschappij aangaan worden genomen. Dat kan in het bedrijfsleven zijn, maar ook in de politiek, als auteur, of waar dan ook. Als je uit je comfortzone stapt kun je een influencer worden. Je keert door je eigen leven te keren ook het leven van anderen. Het is besmettelijk. Want als je je angsten je beslissingen laat leiden, kortwiek je je talenten. Dus start die praktijk, verander van baan, verhuis, ga op reis, neem dat pleegkind, dien dat manuscript in. Doe het!
Laat je niet afschrikken door dingen die je niet interessant vindt of waarvan je denkt dat je er niet goed in bent. Bij een grote verandering hoort huiswerk. Er komt rompslomp bij kijken, bureaucratie, tijdsdruk, beslissingen waarvan je niet weet hoe ze precies gaan uitpakken. Doe het beste wat je kunt met het beste wat je hebt, laat je informeren, lees je in. Informatie is bereikbaarder dan ooit. Wat dat betreft hoef je niets te laten.
Ieder mens heeft onontdekte hulpbronnen in zich. Je ontdekt ze door iets te doen wat je nog nooit hebt gedaan. Dan komen ze immers pas in de gelegenheid om omhoog te borrelen want in de oude situatie sprak je ze niet aan. Ik blijk bijvoorbeeld heel goed te kunnen klussen. Ik ben zonder noemenswaardige kluservaring aan de verbouwing begonnen en ik bleek het heel goed te kunnen. Ik kan me herinneren dat ik mijn allereerste gaatje boorde en hoe spannend ik dat vond. Inmiddels heb ik gestuct, geïsoleerd, getimmerd en vloeren gelegd. Het meest waardevolle aan dit project vind ik de ontdekking van mijn vermogen om adequaat beslissingen te nemen over zaken waar ik geen verstand van heb. Ik moest de ene na de andere beslissing nemen, en die gingen niet over verf en tapijt. Nee, dat ging over funderingen, groepenkasten, betonnen vloeren, dakrenovaties, aardlekschakelaars en brandveiligheid. Ik heb geleerd wat zelfvertrouwen is. Zelfvertrouwen is niet alles kunnen. Zelf-vertrouwen is het vertrouwen dat je innerlijke hulpbronnen, bekend en onbekend, je zullen helpen als het nodig is. Het is een vertrouwen in het leven zelf, een weten dat je het hoe dan ook wel zult redden. Het is een weten dat fouten relatief zijn. Als plan A niet lukt, hebben we de rest van het alfabet nog. Ik wilde een huis met een tuin en ik kreeg zoveel meer waar ik nooit aan had gedacht. Dat is risco’s nemen. Dus vrouw, durf risico’s te nemen. Je wordt gedragen.
