Weerstand: een innerlijke ontdekkingsreis
Weerstand kun je voelen; in de vorm van afkeur van een idee, irritatie aan een persoon, als tegenstellingen in jezelf, terughoudendheid om eerlijk je mening te zeggen. Soms ontstaat weerstand als een eigenschap van een ander je raakt op een oud pijnpunt.
Vraag je je ook wel eens af waar die weerstand in je vandaan komt? Lees verder als je wilt weten hoe je je eigen weerstand kunt onderzoeken en kunt gebruiken voor persoonlijke ontwikkeling. Je kunt het mentaal onderzoeken met bijvoorbeeld kernkwadranten, of met emotioneel zelfonderzoek.
“Everything that irritates us about others can lead us to an understanding of ourselves.” C.J. Jung
Je weerstand onderzoeken met kernkwadranten
Misschien ben je al eens aan de slag geweest met kernkwadranten (Peter Gerricksen, Daniël Ofman). Ze worden veel bij persoonlijke ontwikkeling en managementcursussen gebruikt omdat ze zo leerzaam én eenvoudig zijn.
Een voorbeeld. Ik heb een behoorlijke weerstand, zeg maar rustig allergie, tegen mensen die overal een mening over hebben zeker als ze die mening te pas en te onpas laten horen. En dat, terwijl ze soms zelf niet hebben laten zien de bekritiseerde dingen zelf te beheersen; of zich niet hebben verdiept in waarom iets gebeurt zoals het gebeurt. Dit is onderdeel van mijn kernkwadrant met de kwaliteit flexibiliteit en de valkuilen volgzaam en niet het achterste van mijn tong laten zien. Wat leerde ik veel uit die allergie! Mijn uitdagingen waren meer mijn mening te geven in een discussie. Sterker nog, om vaker te bedenken wat eigenlijk mijn mening over dingen, gebeurtenissen en mensen ís. Als ik dat vaker doe, ben ik eerlijk naar mezelf én kan mijn team misschien betere kwaliteit leveren.
Een kernkwadrant is een samenhangend geheel van een kwaliteit, een valkuil (eigenlijk een kwaliteit die té overdreven wordt ingezet), de uitdaging om de kwaliteit weer in evenwicht te brengen, en een allergie (het tegenovergestelde gedrag van de kwaliteit én de overdreven vorm van de uitdaging). Je kunt het opstellen van een kernkwadrant in elke hoek beginnen; ik vind dat beginnen vanuit de allergie de grootste eyeopeners geeft.
Hoe herken ik in mijn weerstand mijn uitdaging? Weerstand en allergie zijn – vind ik – synoniemen. In je weerstand kun je jouw eigen uitdaging vinden. Meestal heeft je uitdaging te maken met de positieve intentie die mensen hebben bij dat gedrag waar je weerstand tegen hebt. Dus: probeer uit te zoeken welke positieve intentie achter dat irritante gedrag zou kunnen zitten! De intentie achter mijn allergie ‘ongenuanceerd bekritiseren’ kan zijn: het tonen van betrokkenheid rond dingen die fout gaan, en dat ook zeggen.
Dieper de oorsprong van je weerstand in: onderzoek je oude emotionele ervaringen
Je kunt ook op een niveau dieper met je allergie of weerstand aan de slag. Er zit veel verborgen informatie in je weerstand. Door je weerstand te erkennen, en door de behoefte erachter te voelen, vind je de weg naar je kind-pijn, en naar je ware zelf.
Je kunt dit waarschijnlijk niet 1-2-3 mentaal beredeneren, omdat het vaak om iets onbewusts, ouds, uit je verleden gaat… Wat kun je wél doen? Je kunt beginnen met de huidige situatie waarin je allergie voelbaar is (eventjes) los te laten. Dan roep je intuïtief oude situaties op waarin je ongeveer hetzelfde gevoel van weerstand had. Stel je voor dat je weer in die situaties bent, en voel wat je toen voelde. Herstel jezelf niet, laat het gevoel echt toe. Je hoeft het niet te becommentariëren of te beschrijven, maar alleen te ervaren welke gevoelens hiermee verbonden waren. Stel jezelf dus de vraag: hoe voelde ik dat toen? En sta daar een paar minuutjes bij stil. Je kunt aantekeningen maken, zodat je het niet vergeet, en er wel aandacht bij hebt. Zoek ook verder, naar nog oudere situaties. En ook die situatie stel je jezelf voor, en je ervaart weer even de gevoelens die je toen had.
Daarna kun je nog verder zoeken, steeds meer in het verleden, waar je waarschijnlijk de basis van je weerstand of pijn vindt. En daar kun je ook je basisbehoefte vinden die je aanvankelijk had in deze situaties.
Een voorbeeld. Ik kan niet tegen lawaai. Gestamp op de trap, harde leren hakken op het parket in de woonkamer, metalen lepels in pannen, luide stemmen tegen het eind van de avond,… Dat komt omdat ik hoogsensitief ben, maar het heeft zijn oorsprong in dat ik als kind veel ruzies om me heen heb gehoord, en bang was voor al dat lawaai. Om te begrijpen dat geluid in het hier en nu niet per definitie een aanval is, moet ik er telkens even bij stilstaan dat herinneringen van vroeger me dan als het ware overvallen en aanvallen.
Welke weerstand in jou is rijp voor zelfonderzoek?
