Blokkades bij mensen met autisme
Al een hele tijd denk ik na over wat blokkades bij mensen met autisme, waar ik mee werk, veroorzaakt. Ik hoop dat als ik een oorzaak kan aanwijzen, ik ze kan helpen er niet in te raken, of er gemakkelijker uit te komen.
Allereerst: hoe zo’n blokkade eruit ziet, kan enorm verschillen. Ik merk bijvoorbeeld dat mensen vaak denken dat iemand dan nergens meer op reageert, maar dat hoeft niet zo te zijn. Kijkend naar verschillende vormen van blokkades die ik tegengekomen ben in mijn werk, kan ik meerdere vormen onderscheiden:
De totale blokkade, de persoon die blokkeert zegt en doet helemaal niets meer, er treedt dus zelfs “selectief mutisme” op: de persoon kan niet meer praten. Hij of zij lijkt volledig in zijn/haar eigen wereld. Dit kan betekenen dat ze je ook niet meer horen, maar dit hoeft niet het geval te zijn. Sommigen horen alles, maar kunnen niet reageren, anderen lijken in een minder heftige blokkade te zitten, maar horen juist niets meer. Bij deze blokkade kan het ook voorkomen dat iemand niet meer kan bewegen.
Ik heb ook meegemaakt dat cliënten blokkeerden zonder dat ik het door had: een onzichtbare blokkade. Vaak had ik dan iets gezegd of gedaan wat in hen een enorme weerstand opriep. In hun hoofd ging het op zwart, maar uiterlijk bleven ze functioneren. Ze deden nog gewoon wat er van hen verwacht werd, stapten naderhand gewoon op de fiets en gingen naar huis. Later bleek dan dat niets wat ik had gezegd nog binnen was gekomen.
Ik heb ook gezien dat mensen deels blokkeren: Ze blokkeren op een bepaald onderwerp, gaat het daarover, dan gaan ze even op “uit”. Verander je het onderwerp, dan zijn ze er weer en reageren ze op je. Ga je terug naar het onderwerp van eerder, dan is er een grote kans dat de blokkade weer terug komt.
Afgaand op mijn eigen voorbeeld van een tijd terug, Het voorbeeld van de telefoon met de vele apps (zie: Voorbeeld van hoe het brein van iemand met autisme kan werken), kan ik mogelijke oorzaken vinden voor de blokkades.
Een eerste optie: Iemand is al zodanig overprikkeld (er staan zoveel apps open), dat één onderwerp, één app meer, ervoor zorgt dat het systeem op zwart gaat. Zoals je telefoon of computer soms ineens niet meer verder wil, als je teveel apps of tabs open hebt staan.
Een tweede optie: Het onderwerp dat je aansnijdt, of de emotie waar de persoon in zit, is te zwaar voor dat moment. Denk aan een zware app: Als je telefoon wat minder goed functioneert, bijvoorbeeld omdat ie al oud is, dan kan hij soms blokkeren op spelletjes of andere apps die veel van de telefoon vergen. Zo ook hier: Een “zware” emotie, kan ervoor zorgen dat alles blokkeert.
In beide gevallen komt er een soort “system overload”, het systeem wordt te zwaar belast en kan tijdelijk niet meer functioneren. De vorm en duur variëren. Ik heb wel eens iemand gesproken die aangaf in zo’n blokkade heel erg hard te zoeken naar de “aan” knop, maar het vinden daarvan, dat was nou juist zo lastig. Je telefoon of pc heeft het soms ook even nodig dat ie helemaal opnieuw opgestart wordt, even de spanning eraf en dan weer aanzetten, maar hoe doe je dat bij een mens?
En dat zou ik nu zo graag van jullie horen als jullie het wel weten: Wat zijn de manieren om iemand weer te bereiken? Heb je tips, dan hoor ik ze graag.
Ook nog goed om te vermelden: Lang niet alle mensen met autisme blokkeren regelmatig, het kan voorkomen, het hoeft niet.
Ik ben benieuwd naar jullie reacties!
