Je ervaart het met je eigen kind. Je kind doet je na, hoe klein het ook is. Onze kinderen kijken naar ons. We leren ze bewust dingen, maar ze pikken zoveel meer op van ons. Je hebt hier vast mooie voorbeelden van.
Bewust
Mijn dochter van twee liep in haar luier met haar neptelefoon tussen haar oor en schouder geklemd door de woonkamer en kletste maar door: ”Ja…, ja…, mmm, ja, ja…” Je ziet het gebeuren en ziet meteen jezelf terug. Dit is zo leuk en schattig!
Op een ander moment hoorde ik mijn oudste dochter ‘preken’ tegen mijn jongste. Ze gebruikte vrijwel letterlijk dezelfde woorden als die ik ook gebruik. Ze was boos en zei wat haar zusje allemaal fout had gedaan. Ze gaf haar haar geen ruimte voor haar verhaal. Ik zag dat mijn jongste dochter in haar schulp kroop en zich verdrietig, niet prettig voelde.
Wat ik hoorde en hoe ze het zei, zette me aan het denken. Zeg ik dit zo? Doe ik dit zo? Komt het zo over op de ander? En… er is geen enkele ruimte voor de ander om te reageren. Er is alleen mijn kant van het verhaal. Mijn preek. Het maakte me verdrietig. Wil ik dit zo wel? Wat bereik ik hiermee als ouder?
Van dit spiegelen, waar je je bewust van bent, kun je als ouder een hoop leren. Waardoor je het de volgende keer anders kunt aanpakken.
Onbewust
Het ónbewust spiegelen dat je kind doet, is echter een stuk lastiger om te zien. Je bent je er niet van bewust dat je kind dit doet. Je kind laat gedrag zien dat je niet kunt plaatsen. Je kind drukt daarmee bij jou op de ‘juiste knop’ waardoor jij boos, geïrriteerd, verdrietig reageert of je zelfs afgewezen kunt voelen. Het heeft vaak te maken met (grote) gebeurtenissen in jouw eigen levensloop. Het (soms onbegrijpelijke) gedrag van je kind kan die emotie weer oproepen. Met name pubers laten je dat heel ‘tactvol’ zien/merken/voelen. Het wordt vooral duidelijk als je partner van dat specifieke gedrag geen last heeft en juist weer op andere momenten emotioneel reageert. Ligt het dan aan je kind of zegt het iets over jou? Misschien wil je kind je iets duidelijk maken. Een terugkerend thema. Maar durf jij in de spiegel te kijken…?
Let wel: je kind is zich hier niet van bewust. Het spiegelt jouw binnenwereld. Iets wat gezien mag, móet worden. Je kind zoekt verbinding. Als je je kind, je puber, na een aanvaring vraagt waarom het toch elke keer dat storende gedrag vertoont, dan zal het oprecht antwoorden dat hij of zij het niet weet. En biedt dan vaak zelfs nog zijn of haar excuses aan.
‘De kunst is om naar het grotere geheel te kijken als je kind zich vreemd gedraagt.’ (Bibi Scheuder)
Je familiesysteem
Jullie zijn onlosmakelijk verbonden met elkaar. Jullie familiesysteem. Leuke en minder leuke dingen, situaties, gebeurtenissen die jij in je ‘rugzak’ hebt van jouw ouders. Niet alleen je kleur ogen en je gevoel voor humor, maar nog veel meer. Genetisch gezien ben je 50% van je vader en 50% van je moeder. En ook zij zijn weer kind van hun ouders… Ouders en kinderen kunnen onbedoeld lasten en patronen hebben overgenomen die niet bij hen horen. De geschiedenis herhaalt zich, patronen in een familiesysteem worden zichtbaar.
Er is een zogenaamde bovenstroom waar je feitelijk dingen waarneemt in je dagelijks leven. Bij je kind is dat bijvoorbeeld lastig, druk, onzeker, teruggetrokken gedrag, en zelf ervaar je bijvoorbeeld boosheid, onmacht, onzekerheid, verdriet. Je kunt vast wel situaties schetsen waarin je (een van) deze emoties herkent. Er is echter ook een onderstroom, waar onbewust veel gebeurt. Energie die (onbewust) gevoeld en ervaren wordt en waarop gereageerd wordt. Het is een ‘uitnodiging’ om bij extreem gedrag of emotie daar te gaan zoeken. In deze onderlaag ligt de mogelijkheid tot heling en verandering!
Toen jij zo oud was als je kind nu…
Ik vraag altijd ergens in een coachsessie: “Wat is er bij of met jou gebeurd toen je zo oud was als je kind nu is?”
De emotie die de ouder voelt door het gedrag van zijn/haar kind, wordt dan herkend uit de eigen jeugd. De situatie kan anders zijn, maar het is frappant wat de ouder op dat moment ervaart en wat er zichtbaar wordt!
Ik zal enkele voorbeelden geven:
- Een vader die in een sessie ontdekt dat hij op 10-jarige leeftijd dezelfde boosheid ervaarde als zijn dochter nu… Hij werd zelf gepest op die leeftijd en voelde zich niet begrepen en gesteund door zijn ouders.
- Een moeder die het zo lastig vindt om te zien hoe haar 14-jarige dochter zich terugtrekt… Zij heeft zich in haar eigen puberteit erg alleen gevoeld en niet begrepen door haar moeder.
- Een vader die erg veeleisend is en zich stoort aan het luie en opstandige gedrag van zijn 16-jarige zoon… Hij zegt dat zijn eigen vader vroeger riep: “Ledigheid is des duivels oorkussen”.
- Een moeder die meer ‘dank je wel’ van haar 15-jarige dochter wil horen… Ze toonde zelf veel dankbaarheid in de puberteit, omdat haar broer een lastige puber was en ze haar moeder niet nog meer wilde belasten.
- Een vader die de verbinding met zijn 17-jarige zoon voelt verminderen, maar graag maatjes wil zijn… Zijn eigen vader gaf op dezelfde leeftijd aan dat hij bij zijn voornaam genoemd wilde worden en niet met ‘papa’ en dat vond hij toen maar raar en weigerde hij.
De geschiedenis herhaalt zich…
Kijk eens in je gezin en naar het triggerende gedrag van je kind en ga dan eens terug naar je gezin van herkomst. Wat valt je op? Wat herken je? Wat spiegelt je kind, je puber? Waardoor word jij geraakt? Subtiel of heftig…
En… durf je te kijken?
Als jij in de spiegel durft te kijken die je kind je voorhoudt en daarmee aan de slag gaat, bijvoorbeeld door een individuele (opvoed)opstelling te doen, zal je ontdekken dat je heel wat kunt ‘opruimen’ en dat je je kind beter gaat begrijpen. Het gedrag dat jou zo raakt zal afnemen en plaatsmaken voor een gevoel van verbinding.
Zelf vroeg ik me ook af waarom ik zo reageerde op mijn dochters. Ik heb in de spiegel durven kijken (en nog steeds nodigen ze me daartoe uit.) Een hele uitdaging, vaak confronterend, maar ook altijd liefdevol. De blinde vlek van je eigen familiesysteem brokkelt af. Er komt ruimte voor verandering. De sfeer verbetert en het wordt een stuk gezelliger in huis.
Mijn dochter komt thuis en wil niet antwoorden op mijn vraag hoe het was op school. Zegt alleen maar: “Heb ik al de hele dag op die k*tschool gezeten en dan heb ik geen zin om het daar nu weer over te hebben”, en vertrekt naar haar kamer. Dat raakte mij. Ik voelde me afgewezen. Ik maakte daar eerst altijd een punt van. Discussie. Boze dochter. Ze hield me een spiegel voor. Ze liet me ‘alleen’ maar zien dat ze haar mening wilde geven en haar grenzen aangaf. Wat ik zelf vroeger echt niet durfde.
Durf jij ook in de spiegel van je kind te kijken? In welke situatie heeft dat de relatie met je kind of de sfeer in huis verbeterd? Ik ben benieuwd naar hoe jij dat hebt ervaren en kijk uit naar je reactie hieronder.
Lees ook: Het probleem van het kind is een oplossing voor de ouders
Boekentip: Bibi Schreuder, Ik ben kind dus ik weet waar mijn ouders zijn’
