Geneeskunde, de meest verheven kunst

De bekende Griekse wijsgeer Pythagoras noemde de geneeskunde de meest verheven kunst. Met zijn woorden:

“de heelkunde is het meest aan de goden verwant. Hij, de arts, moet zich dus bezighouden met zowel de ziel als het lichaam. Want geen wezen kan gezond zijn, zolang de ziel, het hogere deel dat in het lichaam huist, ziek is”.

Deze visie op gezondheid reflecteert een fundamenteel andere kijk op het wezen van wat ons mens maakt, dan ons westers-medisch mensbeeld, waarin de ziel al honderden jaren voor dood is verklaard. Voor Pythagoras en de zijnen is de substantie waaruit het wezen van de mens is opgebouwd, geest. Of met wat modernere bewoordingen: bewustzijn. Deze is onderverdeeld in een drietal ‘type’ bewustzijn: het egobewustzijn, een zielbewustzijn en een goddelijk bewustzijn. Doel van het aardse leven is volgens deze ‘eerste filosofen’ wel wat meer dan wat Oud-Denker des Vaderlands, René Gudde, met de dood in de ogen, ‘een gedoetje’ noemde en waar intellectueel Nederland zich de handen voor stuk klapten. Bewustwording, dat is het doel van het aardse leven. Tot het zielsinzicht komen dat we, zoals één van de eerste filosofen, Hermes Trismesgistus het ooit beschreef, ‘zelf goddelijk zijn’.

Veel van deze filosofische beschouwingen uit vroegere tijden zijn verloren gegaan. Waarbij vooral de eerste christenen meedogenloos te werk gingen. Op brute wijze werden de pleitbezorgers van dit goddelijk mensbeeld afgeslacht. Culminerend in het in brand steken van de bibliotheek van Alexandrië, de verzamelplaats van wijsheid-geschriften over de menselijke ziel en geest. Het luidde het begin in van een fundamenteel andere kijk op wat ons mens maakt. De christenen sloopten het goddelijke uit de mens. Van godmens wordt de mens een zondig en zielloos wezen, ‘geneigd tot alle kwaad’. Via de Verlichtingsmens van Descartes, waar de mens niet goddelijk, maar slechts als rationeel denken wezen met een vrije wil wordt gedefinieerd, brengt hersenonderzoek neuropsychologen en neurobiologen in onze tijd tot het inzicht dat we als mens zielloze breinmensen zijn. Dat ons bewustzijn voortkomt uit onze hersenen en dat het een illusie is om te denken dat je als mens bent toegerust met een vrije wil. En de gedachte van de ‘eerste filosofen’ dat de mens goddelijk is, is voor de breingelovigen te absurd om er überhaupt een woord aan te wijten.

Van godmens verworden tot zielloos breinmens. Zo heeft de westerse (medische) wetenschap van de mens een te programmeren robot gemaakt.  Computers en mens zijn elkaars gelijke geworden. Getuige onder andere een zin uit het ANP-white paper over het communicatie-vak in 2025, waarin we lezen: “Op dit moment kunnen alleen mensen nog echte emoties herkennen, maar computers zullen dat in de toekomst ook gaan doen”. Baarlijke nonsens natuurlijk, maar als wetenschappelijke waarheid verkocht met als treurig resultaat: zorgrobots voor mensen met dementie en eenzame ouderen. De weerstand tegen dit zielloos medisch-wetenschappelijk mensbeeld groeit. Het verklaart de opmars van wat de medische-wetenschappelijke wereld neerbuigend de alternatieve gezondheidzorg noemt. Deze alternatieven grijpen terug op de wijsheid en het mensbeeld van Pythagoras, dat de mens pas gezond kan zijn als zijn ziel gezond is. Mindfullness, yoga, meditatie, homeopathie zijn therapieën gericht op het welzijn van de ziel en reflecteren een fundamenteel ander mensbeeld dan die van de medische wetenschap.

Opmerkelijk is dat een kleine 2000 jaar na de ‘slachting in Alexandrië’ naast wetenschappers opnieuw christenen zich in de eerste slaglinies opstellen om dit bezielde, goddelijk mensbeeld te vuur en te zwaard te bestrijden. In een blog (29 mei op de site van Zorgvisie) van de christelijke voorzitter van GGZ-Nederland, Jacobine Geel en de christelijke voorzitter van Zorgverzekeraars Nederland, André Rouvoet voeren zij deze troepen aan. Met een amoreel en weinig christelijk discours vol met verdachtmakingen en ‘gemene’ aannames vallen beide de nieuwe ggz-instelling Vitalis aan, die in de ziel- en wijsheid traditie van Pythagoras, in het kader van psychiatrische behandelingen mindfullness, yoga en meditatie via de zorgverzekering wil vergoeden. “Rotte appels” zijn het die ‘snel verwijderd’ moeten worden. Beide hopen op een snelle ‘dood’ van Vitalis. Wat is dat toch dat naast wetenschappers het vooral christenen zijn die te hoop lopen tegen de wijsheid van de bezielde mens? Waarom knielen zij zo opzichtig voor de afgod van de zielloze breinmens van de medische wetenschap? Van waar dit fundamentalisme? Van waar die afkeer tegen de menselijke ziel?

Het is de hoogste tijd voor een krachtig tegengeluid. Van Geel en Rouvoet mogen in hun blog dan wel trots spreken over dat Nederland een uitstekende gezondheidzorg heeft, maar de werkelijkheid van de geestelijke gezondheidzorg is anders. De psychische nood is nog nooit zo groot geweest. Uit onderzoek blijkt dat bijna de helft van de jongeren last heeft van psychische klachten als van slecht slapen, piekeren, faalangst, angstklachten, depressiviteit of eenzaamheid. Meer dan 2 miljoen Nederlanders gebruiken antidepressiva of antipsychotica of ADHD-middelen. Cijfers die bij een voorzitter van GGZ alle alarmbellen zouden doen moeten rinkelen en aanleiding zou moeten zijn tot fundamentele zelfkritiek. Waarbij de vraag naar de juistheid van het medisch-wetenschappelijk mensbeeld, die nagenoeg alle psychiatrische klachten als hersenafwijkingen afdoet, op tafel zou moeten komen en de mogelijkheid dat psychische klachten de ‘stem van de ziel’ zijn, serieus wordt genomen. Zoals Vitalis dat wel doet. Maar niets van dat al. Van Geel is, zo leert de blog ons, meer bezorgd over het feit dat Vitalis de reputatie van haar club schaadt, dan het geestelijk welzijn van zovelen landgenoten met psychische klachten. Pythagoras zou van deze werkwijze geen spaan heel laten!

 

Hans Siepel, publicist en schrijver. Schreef o.a. het boekje ‘Woorden van zorg; een vertelling over effectieve communicatie in de zorg.

In 2010 verscheen van Hans Siepel de eerste druk van Bewustzijn, dementie en spiritualiteit. Samen met zijn andere boek, Stemmen van de ziel, vergeten waarheid van dementie, vormt dit boek een tweeluik met een fundamenteel andere kijk op dementie. Beide boeken zijn een bron van inspiratie voor velen die met dementie te maken hebben, getuige de vele reacties die Hans Siepel hierover heeft ontvangen.

Foto van Hans Siepel

Hans Siepel

Hans Siepel, publicist en schrijver. Schreef o.a. het boekje ‘Woorden van zorg; een vertelling over effectieve communicatie in de zorg.In 2010 verscheen van Hans Siepel de eerste druk van Bewustzijn, dementie en spiritualiteit. Samen met zijn andere boek, Stemmen van de ziel, vergeten waarheid van dementie, vormt dit boek een tweeluik met een fundamenteel andere kijk op dementie. Beide boeken zijn een bron van inspiratie voor velen die met dementie te maken hebben, getuige de vele reacties die Hans Siepel hierover heeft ontvangen.
nieuwetijds 5-hoek

Overige artikelen

Wat jouw zielsmissie van jou nodig heeft
Wat is hartsverbinding? Waarom is dat zo belangrijk in seks?
Oogstaren: Ervaar diepe verbinding en spirituele inzichten
Praktische tips om te ‘zien’ voorbij fysieke energie
Hoog Functionerende Depressie: Symptomen en Herkenning
Liever alleen dan in een ruilsysteem
8 Harde Waarheden Die Je Toch Moet Horen Om Je Leven Op Orde Te Krijgen
Het belang van het juiste moment
Post traumatische stress energetisch gezien
Ben jij al Verlicht?- Wat is verlichting dan eigenlijk?
10 Edelstenen en kristallen ter ondersteuning van zwangerschap en geboorte
Waarom zeemeerminnen waarschijnlijk echt bestonden