Zo draagt geven bij aan bestaanszekerheid

Bestaanszekerheid. Een woord dat politici vaak roepen en mij telkens beschaamd doet voelen. Immers, er is veel ongelijkheid in de maatschappij, ik zie het dagelijks om me heen, terwijl ik constateer dat de politici het gebruiken om de aandacht op zichzelf te vestigen, niet om iets op te lossen.  Ik doorzie de valsheid van hun taal, hun eigenbelang. Maar aan de andere kant beschaamt het mij ook, omdat ik die zogenaamde zekerheid zelf denk te hebben en meestal geen oplossing heb voor het leed van anderen. Dit is natuurlijk nutteloos navelstaren, egocentrisch piekeren. Anderen hebben hier helemaal niets aan. Als ik er meer over nadenk, besef ik dat bestaanszekerheid niet bestaat. Voor niemand. 

Ik heb een goede gezondheid, heb mensen om mij heen van wie ik houd, heb geen schulden, woon in een land zonder oorlog, ik werk graag. Ik zou dus nergens last van moeten hebben. Hoe merkwaardig is het dan, dat mijn zogenaamde bestaanszekerheid mij niet hyper-gelukkig heeft gemaakt. Misschien kan ik oppervlakkig in de buurt van blijheid en geluk komen: als ik mij geliefd voel, als ik ergens bij hoor, als ik geld heb en een dak boven mijn hoofd, enzovoorts. Ik ben dan tijdelijk blij, maar vanbinnen wordt mijn blijheid niet gevoed. Ik ben afhankelijk geworden van uiterlijke omstandigheden, misschien ben ik wel verslaafd aan aandacht, aan genot, aan spanning, aan consumeren. 

Diepste punt

Ik bewonder de kracht van mensen die in moeilijke, hopeloze situaties toch weten door te gaan. Zij lijken hogere doelen te hebben en te volgen. Terwijl hun bestaanszekerheid misschien totaal ontbreekt. Is het een noodgedwongen doorgaan met doorgaan, met volhouden? Een volhouden omdat er nog een restje hoop op leven is? Of is het juist beter om niet te hopen, zonder een mogelijk onbereikbaar doel? Ik denk aan alle wegkwijnende politieke gevangenen, bootvluchtelingen, oorlogsslachtoffers, in de steek gelaten toeslagouders. Hoe weinig zekerheid hebben zij! En toch gaan ze door. Uit de Duitse concentratiekampen komen veel dagboekfragmenten, over hoe mensen onder wrede en onmenselijke omstandigheden kracht konden vinden om vol te houden. 

Ik raadpleeg Victor Frankl hierover.  Hij is een Oostenrijkse psychotherapeut die meerdere concentratiekampen heeft overleefd. In zijn boek beschrijft hij hoe hij gedwongen werd tot op de bodem van zijn lijden te gaan, samen met zijn lotgenoten, en dat de enige manier was: het lijden volledig aanvaarden, zonder verzet en zonder hoop. Dat was zijn enige weg. Door zich hier volledig op te concentreren, bleef hij geestelijk helder. Hierdoor kon hij anderen moed inspreken. Vooral omdat hij de uitzichtloosheid van de situatie niet ontkende. 

Ik kan het me echt niet ten volle voorstellen, maar ik begrijp dit toch wel. Hoe belangrijk het is tot het diepste punt in de ziel te kijken. Daar waar materieel bezit, veiligheid, geborgenheid en aanzien niet tellen. 

Dan kom je waarschijnlijk, ik weet het wel zeker, uit op een hogere vorm van bestaanszekerheid die er wel is. Misschien moet ik dat anders noemen, iets als ‘geworteld’ zijn, of bewust. Het gaat om samenvallen met het innerlijk, mijn levenslust, mijn levensdoel. Dat kan ik niet altijd terugvinden in mijzelf. Er is onrust, een zekere mate van on-beschut zijn. Ik kom niet goed thuis bij mijzelf. Ik heb daarbij hulp van anderen nodig. Dan kom ik bij mijn vragen: wie ben ik, wat moet ik doen, wat wil ik brengen of krijgen, waar moet ik heen? Een doorlopend gevoel van niet vervuld te zijn, en een verslaving aan vragen stellen in plaats van te doen, te leven. Dat kan ik verlichten en wegfilteren door mijn gevoelens te delen met anderen, op de juiste momenten. 

Geven

Ten volle leven

 Het is dus telkens het denken dat mij afhoudt van een diepere bestaanszekerheid. Ik ga ervan uit dat ik niet ongelukkig ben geboren – dat leid ik ook af uit vrolijke babyfoto’s van mijzelf – dus de onrust is bij me gaan horen, het is een gewoonte geworden. Het zou een mooi levensproject zijn om zo vrij mogelijk te worden, los van zelf-oordeel, los van opgedrongen aanpassingen. Los van schuldgevoelens of andere verslavende negatieve gedachten. Ik concludeer, dat ik mijn verantwoordelijkheid moet oppakken. Immers, ik ben op de wereld gezet! Daar kan ik een bedoeling uit afleiden. Het is volgens mij de bedoeling dat ik mijn leven ten volle leef. 

Ik werk in de gezondheidszorg in Rotterdam-Zuid, in een economisch zeer zwakke wijk. Ik zie de onrechtvaardige gevolgen van kansen-ongelijkheid, de sociale en economische onderdrukking. De mensen zijn blij met mij en ik ben hartelijk naar hen. Ik lever vakbekwame aandacht en betrokkenheid. ‘Het kleine goed’, zoals filosoof Levinas zegt. Misschien is dat een soort toegang naar bestaanszekerheid, voor beide partijen. Als ik geef zonder iets terug te verlangen, geeft het universum terug. Dat geloof ik, ik voel het en concludeer ik uit kleine cadeautjes van het dagelijks leven. Een kind dat naar me toe komt, drie mannen op een bankje in de zon. Ik geloof dat mensen met elkaar de wereld verder kunnen brengen. Ook al ziet het er op dit moment niet positief uit. 

Zo kom ik tot de conclusie dat echte bestaanszekerheid te maken heeft met geven. Gevend ingesteld zijn. Misschien betekent dat ook dat ik niemand de schuld kan geven van mijn leven, ook mijzelf niet en dat ik alles accepteer dat op mijn weg komt, zonder iets terug te verlangen. Waarschijnlijk is dit niet zo makkelijk, maar ik ben daarop gaan letten en het is een leuke gewoonte om bij mijzelf na te vragen: doe ik dit volledig onbaatzuchtig of dien ik hier later nog een rekening voor in? Dit stukje wil ik graag aan de lezer geven, in de hoop een glimlach van herkenning te veroorzaken. 

Jan Galesloot

Foto van Stichting Tjongeroog

Stichting Tjongeroog

Tjongeroog is een centrum dat zich richt op persoonlijke ontwikkeling door trainingen te geven voor ontplooiing van gevoel en bewustzijn in de traditie van de Gestalt-psychologie. Hiermee kunnen mensen zich bevrijden van gevoelsmatige blokkades of onverwerkte pijn. Daarmee komt een ieder dichter bij de kern, zodat elk steeds authentieker, warmer en lichter wordt. Zo willen wij een lichtplek zijn in deze wereld.
nieuwetijds 5-hoek

Overige artikelen

Waarom het belangrijk is om te praten over angst en “ hoog functionerende depressie ”
Liever alleen dan in een ruilsysteem
8 Harde Waarheden Die Je Toch Moet Horen Om Je Leven Op Orde Te Krijgen
Het belang van het juiste moment
Post traumatische stress energetisch gezien
Ben jij al Verlicht?- Wat is verlichting dan eigenlijk?
10 Edelstenen en kristallen ter ondersteuning van zwangerschap en geboorte
Waarom zeemeerminnen waarschijnlijk echt bestonden
Nachtlichtwerkers – voor Licht in de duisternis
Maak gebruik van je bekkenbodemspieren om makkelijker tot een orgasme te komen
Zo kom je terug in je lijf en weer terug op aarde
Heb jij al écht besloten om de regie over je leven te nemen? Inzichten, tips én een oefening