Volg jij jouw kind met een kindvolgsysteem?

Scholen hebben een leerlingsvolgsysteem. Een prachtig woord dat mijns inziens betekent dat zij de leerlingen volgen. En volgen betekent volgens de Dikke van Dale ‘achternagaan’. Dus scholen gaan kinderen achterna.

Als ik daar beelden bij ontwikkel dan zie ik leerlingen die voorop gaan. Die gaan waar zij willen en een school die ze daarbij volgt. Die beelden passen echter niet bij de doorsnee school in Nederland. Sterker nog het beeld dat ik bij de meeste scholen heb is er één waarbij de leerkracht voorop gaat en alle kinderen moeten volgen. Een leerkrachtvolgsysteem zou je kunnen zeggen.

Kinderen volgen

Toch geloof ik dat we veel meer gebaat zijn bij een leerlingvolgsysteem, dan bij een leerkrachtvolgsysteem. Want als we kinderen zouden kunnen volgen en hen kunnen ondersteunen op hun eigen weg, dan groeit er generatie op die weet waar ze heen wil en die heeft geleerd hoe daar te komen.

Opvoeduitdaging

Als we dat waardevol vinden en tegelijkertijd durven te accepteren dat (de meeste) scholen dit niet kunnen bieden, dan ligt er een mooie opvoed uitdaging voor onszelf. Namelijk het ontwikkelen van ons eigen kindvolgsysteem. Niet te verwarren met het systeem met dezelfde naam dat binnen de kinderopvang en peuterspeelzalen wordt gehanteerd. Want daar hangen vastgestelde einddoelen aan. En dat is precies wat wij niet zouden moeten willen in ons eigen systeem.

Kindvolgsysteem

Het doel van ons eigen kindvolgsysteem zou moeten zijn dat we ons kind volgen én waar nodig ondersteunen. Waar dat dan ook toe leidt en welke weg er ook wordt gekozen. Om dat te kunnen doen zullen we waarschijnlijk wat dingen los moeten laten. En zullen we mogelijk nieuwe vaardigheden moeten ontwikkelen.

Los laten

Wat een echt kindvolgsysteem in de weg zit zijn definities over wat de uitkomst zou moeten zijn. Dus ieder doel wat we hebben voor ons kind, iedere gedachte over hoe iets zou moeten en alle dingen waarvan wij vinden dat ze zeer belangrijk zijn zouden we moeten parkeren. En hoe spannend en lastig dat misschien ook is, het is tegelijkertijd bevrijdend. Want jij hoeft het niet langer te weten en te sturen, je hoeft alleen maar te volgen.

Nieuwe vaardigheden

Zo’n kindvolgsysteem vraagt van ons om te leren observeren. Te kijken, voelen en horen waar de belangstelling van ons kind naar uitgaat. Het vraagt van ons om veelal niks te doen, gewoon beschikbaar en aandachtig aanwezig te zijn. Om enkel hulp te bieden als ons kind dat echt nodig heeft, of beter nog er zelf om vraagt.

Aandachtig en nieuwsgierig kijken is nog een hele kunst
Kinderen beheersen deze manier van kijken heel goed, dus je kunt altijd bij hen afkijken

De praktijk

Hoe zou dat er in de praktijk uit kunnen zien? Je neemt de tijd, begin bijvoorbeeld met een week, om op te schrijven wat je kind uit zichzelf doet. Dus welke dingen hoeven niet, maar doet je kind toch. Daarbij zou je dan ook op kunnen schrijven wat je op die momenten opvalt aan je kind. Wat zie je, wat hoor je, wat voel je? Welke dingen lijken moeiteloos te gaan? Welke dingen geven veel plezier? Waarin zet je kind door ondanks tegenslag? Waardoor wordt je kind gedreven? Werkt je kind toe naar een bepaalde prestatie of juist helemaal niet? Waarbij zoekt je kind hulp?

Richt je aandacht volledig op je kind. Daardoor verklein je het risico dat jij gaat handelen in plaats van te observeren en aandachtig aanwezig te zijn. En merk je ondertussen op dat je toch iets wilt doen, zeg dan tegen jezelf: ‘deze week doe ik niks’. Door het te beperken in tijd is het makkelijker om weerstand te bieden omdat je weet dat er geen bloed vloeit uit een weekje niks doen.

Evaluatie

Na afloop van die week zet je dit voort op een manier die bij jou past. Dus als je het fijn vindt om dingen uitgebreid op te schrijven, dan ga je daar mee door. Maar het is ook prima om slechts af en toe iets op te schrijven. Of misschien zelfs wel helemaal niets op te schrijven. Alles is goed, zolang je maar de intentie hebt om je kind te volgen en zelf weinig tot niks te doen.

Van tijd tot tijd kun je evalueren. Wat valt je in het algemeen op? Aan je kind én aan jezelf. Dat zijn ook de momenten waarop je jezelf kunt afvragen of je kind ondersteuning nodig heeft om dat waar zijn of haar aandacht, interesse en voorliefde naar uitgaat uit te bouwen. En hoe dat dan zou kunnen gebeuren. Bij oudere kinderen is het heel leuk om daar samen over te praten. Soms is alleen al het opmerken en ter sprake brengen genoeg ondersteuning voor je kind om zijn eigen stroom te durven volgen.

Iets toevoegen

Als je tijdens een evaluatiemoment tot de conclusie bent gekomen dat jij iets kunt of wilt betekenen voor je kind, breng dat dan in de praktijk. En observeer daarna goed wat er gebeurt. Verandert er iets? En zo ja is dat dan in het belang van je kind? Voegt jouw handelen iets toe of is het misschien contraproductief?

Volgen en samen groeien

Door op zo’n manier je kind te volgen groei je samen op een hele natuurlijke manier op. Moet dat dan zo systematisch? Nee hoor. Maar het kan je in het begin helpen om automatische patronen te doorbreken. Patronen die zijn ingesleten en waar je vaak niet eens meer over nadenkt.

Samenvatting

Ieder kind heeft zijn eigen interesses, talenten en drijfveren. Door daar aandacht voor te hebben en je kind erin te volgen laat je jouw kind uitgroeien tot iemand die dicht bij zichzelf staat. Iemand die weet wat hij wil en die heeft leren vertrouwen op eigen kunnen. Die authentiek is. Wat er voor nodig is, is dat jij een aantal doelen, overtuigingen en normen van jezelf parkeert. Dat je leert observeren en de kunst van niks doen cultiveert. Ik wens je prachtige ontdekkingstochten toe.

Foto van Gelukkige Gezinnen

Gelukkige Gezinnen

Gelukkige Gezinnen helpt ouders om hun kinderen beter te begrijpen, problemen in het gezin op te lossen en plezier in het opvoeden (terug) te vinden. Kortom om het geluk in hun gezin te vergroten.
5-hoek

Overige artikelen

Je bewustwordingsproces: hoe om te gaan met innerlijke weerstand?
Op je gemak zijn met vaagheid
Deze supersimpele ademhalingsoefening kan helpen angst & depressie te verminderen
Bostherapie: Hoe tijd doorbrengen in het bos je geest, lichaam & ziel kan helen
Waarom je de signalen van narcisme niet hebt herkend en erkend
Water behandeld met intentie kan de groeisnelheid van planten beïnvloeden
Durf jij werkelijk mens te zijn? | Video
Helen met de kracht van het hart – een ontmoeting met medicijnpaarden
Als je werk is uitgewerkt
De spirituele dimensie van Alzheimer
Waarom het doden van dieren voor voedsel binnenkort klaar zal zijn – volgens Richard Branson
De 16 kenmerken van een sterrenkind van de Pleiaden