Ik wil iets kwijt over een tendens die ik al een tijd zie en waar ik steeds minder blij mee ben. Voor veel mensen neemt spirituele groei de vorm aan van het opzeggen van een loondienstbaan en een eigen praktijk starten als natuurgeneeskundige, coach of healer. Er wordt grappend wel gezegd dat de ene helft van Nederland de andere helft aan het coachen is. Ik vraag me af of we al die lichtwerkers eigenlijk wel nodig hebben (ik weet dat ik nu tegen het zere been aan schop). Ik denk dat de markt, want dat is het, oververzadigd is. Ik ken aardig wat mensen die voor zichzelf begonnen zijn en daar nauwelijks succesvol in zijn. Ze hebben er een parttime baan naast nodig, of stoppen er weer mee met burn outklachten. Als ik eens denk: “hoe zou het met … zijn?”, is geregeld de website uit de lucht en het emailades werkt niet meer. Het lukt vaak niet.
Degenen die wél slagen (de vrije markt doet ook hier gewoon zijn werk) zijn toch de betere ondernemers. En hoewel ik ze hun succes gun, zie ik daar iets gebeuren wat me niet lekker zit. Normaal contact is met ‘spiritueel ondernemers’ bijna niet meer mogelijk. Vanwege de financiële noodzaak om als ondernemer te blijven voortbestaan, moet iedere activiteit worden omgezet in geld. En dat doen ze goed. Het is nooit ‘kom eens langs’. Het is ‘kom maar een sessie doen’ of ‘kom je naar de jaartraining?’ Als ik mensen wil zien die ik een warm hart toedraag, kost dat altijd geld. En dat vind ik oprecht jammer. Het creëert een afstand. Van mij naar hen, maar ook van hen naar anderen toe. En omdat succesvolle spiritueel ondernemers zo ontzettend met hun business bezig zijn, wórden ze hun bedrijf, formule of methode. Een contact met hen mondt toch vaak weer uit in een coachingssessie. Het is een neveneffect: ik zie vaak dat spiritueel ondernemers haast alleen nog maar op een therapeutische basis met mensen kunnen omgaan. Je moet niet de therapeut van je partner worden, maar ik denk dat je die ook niet van je vrienden moet worden. Ik heb zelf ervaren dat dat ook een ongezonde relatie creëert. En ik denk dat dat ook een verlies voor de spiritueel ondernemers is. Ik vind het fijn dat een vriendin die een praktijk naast haar parttime baan heeft, daar nooit tegenover mij over begint. Misschien heeft het ermee te maken dat ze er niet van hoeft te leven. En ik vind het verfrissend eerlijk dat een fulltime spiritueel ondernemer ooit eens tegen me zei: ‘Ik heb zometeen een cliënt, maar ik heb er eigenlijk geen zin in’. Want ook spiritueel werk is uiteindelijk gewoon werk. 
In de omgang met bevriende spiritueel ondernemers merk ik dat het zakelijke belang er altijd tussen schiet. Er is een coach-clientrelatie, of een ondernemer-betalende klantrelatie. De spirituele ondernemers die ik ken, zijn zonder uitzondering allemaal heel warme, intelligente, helder denkende mensen die ergens een pionier zijn. Dat zijn fantastische kwaliteiten en ik heb dat soort mensen graag om me heen. Ik zou uren verrukkelijke intelligente gesprekken met ze kunnen hebben, ware het dat dat niet kan omdat de tijd altijd beperkt is en er altijd een factuur volgt. Ik ervaar dit als betalende vriendschappen. En zoveel klachten heb ik nou ook weer niet dat ik de deur plat moet lopen. Economisch verkeer verstoort vaak het menselijke verkeer.
Er heeft ooit een artikel op deze site gestaan over de vraag of je lichtwerk niet, heel weinig of gewoon wel zou moeten laten betalen. Er kwamen tegenovergestelde meningen naar voren in de comments, van ‘Nee, ik vind dat onethisch’ tot ‘ik vraag er weinig voor’ tot ‘Nee, ik laat me goed betalen want dit is gewoon mijn werk’. Of ‘vind je jezelf veel geld waard?’ Ook een interessante, maar andere discussie. De vraag is: is spiritueel werk werk in economische zin en is het oké dat we het als zodanig behandelen? Ik heb persoonlijk helemaal niet zo’n probleem met loondienstwerk. Ook in een verlichte samenleving hebben we administratief medewerkers, leidinggevenden, projectmanagers, verpleegkundigen, vuilophalers en chirurgen nodig. Het werken zelf hoeft niet te veranderen, alleen de manier waarop we met dat werk omgaan. Werken is geen straf, het geeft structuur en voldoening. Als we de arbeidsmarkt zouden kunnen ontlasten van beroerde contracten, etters van bazen, krankzinnige prestatiedruk en moordende bureaucratie dan zouden heel veel mensen niet zo’n probleem met hun werk hebben. Want heel veel mensen hebben geen hekel aan hun werk, maar aan de omstandigheden waaronder ze het moeten doen. En als iedereen goed in zijn vel zit, hebben we al die coaches dan nog nodig? Want veel klachten zijn werkgerelateerd.
Er ligt nu eenmaal heel veel werk in de samenleving en iemand zal het moeten doen. Veel van dat werk is een soort corvee: het zal niemands hoogste levensvervulling zijn, maar ondertussen moet het wel gedaan worden. Net zoals je huis er niet leefbaarder op wordt als je niet meer afwast en stofzuigt. En tegelijk is dat voor een deel mijn bezwaar tegen spiritueel ondernemerschap. Het heeft iets cools om uit die 3D-economie te stappen en jezelf een inkomen uit spiritueel ondernemerschap te geven. Ik las laatst het inspirerende boek ‘De omgekeerde werkweek’ van Gerhard Hormann. De auteur pleit voor een kortere werkweek waarbij een ‘halve baan’ of zelfs twee dagen werken de norm is en een ieder vrij is met de resterende tijd te doen wat je maar wilt. Hij haalt heilige huisjes omver dat fulltime werk werken ‘noodzakelijk’ is voor de economie en beweert dat het heel goed mogelijk is om van ‘de helft’ een goed leven te leiden en leeft dat zelf voor. Het leuke is dat het in mijn eigen leven ook die kant op gaat en ik in dat boek een bevestiging van mijn eigen inzichten las. Sinds ik minder stress heb, is mijn ‘behoefte’ aan therapie ook beduidend lager. Althans voor mezelf heb ik kunnen vaststellen dat de klandiezie voor spiritueel ondernemers voor een belangrijk deel komt van de mensen die doordraaien in het systeem dat zijzelf zijn ontvlucht. De paradox is dat ze daar voor hun inkomen niet buiten kunnen terwijl ze er geen deel aan willen hebben. Ik vraag me af hoe spiritueel dat is. In een werkelijk verlichte maatschappij hebben we geen healers meer nodig. Die zin kun je opvatten als de nijd van een loonslaaf, en misschien zit daar een kern van waarheid in. Maar ik vind spiritueel ondernemerschap eigenlijk helemaal niet zo holistisch. Het is als je het mij vraagt nog steeds een vorm van overleven in de huidige maatschappij.
Bovendien vraag ik me serieus af hoe effectief al die duurbetaalde therapie werkelijk is. In individuele sessies heb ik te vaak en te lang aan een dood paard zitten trekken. Soms waren dat eerste wereld-luxeprobleempjes, soms dingen waarvan ik dacht dat ze belangrijk waren omdat iedereen er mee bezig is (er is aardig wat ‘buzz’ op internet), soms dingen die wel echt speelden maar waar ik er door schade en schande achter ben gekomen dat dingen zich niet op afroep laten helen, omdat jij vindt dat dat nu moet gebeuren. Of je denkt dat je een ‘loser’ bent omdat ‘iedereen’ een eenheidservaring van de sacred cacao krijgt, of ineens helemaal opengaat tijdens de de-armouring en jij niet. Het spiri-wiriwereldje heeft zijn eigen groepsdruk, heb ik gemerkt. Dure sessies, trajecten en therapie hebben dus lang niet altijd wat opgeleverd, of zo weinig dat ik dat te gemakkelijk verdiend vind. En je moet er wel een consentformulier voor tekenen dat je altijd zelf verantwoordelijk bent voor je proces en dat de behandelaar niet verantwoordelijk is voor de uitkomst. Ik ben heel benieuwd hoe deze sector zou veranderen als no cure, no pay zou worden ingevoerd. Iets wat alleen wordt gehanteerd in sectoren waarvan de uitkomt heel meetbaar is. Je wint een rechtszaak of je verliest hem, de makelaar slaagt erin je huis te verkopen of niet. Spiritueel ondernemerschap is zuiver zakelijk en tegelijk heel vrijblijvend, want niet ter verantwoording te roepen voor een concreet bedrijfsresultaat. Terwijl je voor €60 tot €80 per uur van mij best wat output mag verwachten. Een cliënt die een consent -of no claimformulier heeft getekend, zal dit gemakkelijk als een asymmetrische relatie ervaren met de spiritueel ondernemer waarin hij geen poot heeft om op te staan als het gewenste resultaat uitblijft. Terwijl je niet zeker bent dat je geld je ook daadwerkelijk persoonlijke groei zal opleveren. Niemand zou zijn geld investeren in een belegging met zou weinig zekerheid over het rendement. Je zou zo’n bedrijfsresultaat van een bouwbedrijf niet accepteren.
Veel van mijn echte spirituele groei en bewustwording heeft namelijk op eigen kracht plaatsgevonden. Toen ik besloot dat het zinloos was er nog meer geld tegenaan te gooien, ben ik er gewoon mee gestopt. Ik trok me terug in mezelf en daarmee kwam de rust. Ik liet de uithangborden van de coaches en healers voor wat ze waren. En ik denk eerlijk gezegd dat spirituele groei wordt vermarkt. Mensen zijn de economie zat, maar de schoorsteen moet ook roken. Al die therapie heeft mij geen gelukkiger mens gemaakt. Ik denk dat het net zo verdovend kan zijn als je smartphone. Daarmee wil ik niet zeggen dat je het niet moet doen of dat het niet deugt. Ik wil je alleen aansporen om autonome keuzes te maken en je niet te laten leiden door ‘de buzz’, een verleidelijk aanbod of het idee dat je nodig moet veranderen.
Leestip:De omgekeerde werkweek’ van Gerhard Hormann.
