Conflicten met onze kinderen, we hebben ze allemaal en we zijn ze liever kwijt dan rijk. Dat kan ook, als we het anders benaderen. Meestal ervaren we een conflict als een situatie waarin de belangen van ons kind en die van ons niet met elkaar overeen komen. Als we conflicten leren zien als, uiterst ongelukkige, vragen om hulp, dan opent dat een wereld aan mogelijkheden.
Het ontstaan van een conflict
Een conflict ontstaat doordat ons kind een verlangen heeft en ernaar streeft om dat te vervullen. Als wij dat, om welke reden dan ook, blokkeren is het conflict geboren.
Hulpvragen
Als we echter náást ons kind kunnen gaan staan, in plaats van onszelf als blokkade op te werpen, dan ontstaat er geen conflict, maar staan we samen stil bij een hulpvraag. Immers: ons kind heeft een verlangen en streeft ernaar dat te vervullen, maar dat lukt (nog) niet.
Een voorbeeld
Stel, jouw kind heeft ’s ochtends moeite om uit bed te komen en wil graag zo lang mogelijk blijven liggen. Jij wilt dat niet, omdat het daarna een enorm gehaast wordt en er een grote kans is om te laat te komen. Als jij gaat zeggen dat je kind uit bed moet komen, ontstaat er een conflict. Jij blokkeert dan namelijk de behoefte die er is.
Als je naast je kind zou gaan staan (of in dit geval liggen), dan zou je het verlangen van je kind serieus nemen. Dan zou je kunnen zeggen dat je begrijpt dat hij of zij wil blijven liggen. Misschien voel je zelf wel hetzelfde en kun je dat benoemen. Je kunt de emoties die je kind heeft (door hem of haar kind laten) benoemen en accepteren. En vanuit daar zou je aan je kind kunnen vragen of je hem of haar kunt helpen en zo ja, op welke manier. Je kunt samen onderzoeken welke behoefte er echt is en op welke andere wijze die behoefte vervuld kan worden.
Weerbarstige praktijk
Dat is natuurlijk makkelijk opgeschreven, maar de praktijk is vaak weerbarstiger. Dan ben je het conflict al aangegaan en staan jullie lijnrecht tegenover elkaar. Dan is het mooi om te beseffen dat er niet alleen een hulpvraag bij jouw kind is, maar ook bij jou! Jij hebt namelijk ook een verlangen, bijvoorbeeld een ontspannen ochtend zonder gehaast. Dat verlangen vertalen in een hulpvraag aan jouw kind levert een hele andere energie op. In plaats van boos te zijn en iets te eisen van jouw kind, stel je jezelf kwetsbaar op en vraag je om hulp.
Elkaar helpen
Ieder conflict heeft dus in wezen minimaal twee hulpvragen in zich, die van je kind en die van jou. Door samen te kijken naar de beide hulpvragen en te proberen elkaar te helpen is de kans niet alleen groter dat het lukt om oplossingen te vinden, het brengt jullie ook een stuk dichter bij elkaar.
Oefenen
Natuurlijk is het niet makkelijk om tijdens een conflict van perspectief te veranderen en uit de strijd te stappen. Maar oefening baart kunst. Je kunt beginnen met een conflict dat al heeft plaatsgevonden en dat niet bevredigend is afgelopen. Door er samen achteraf, zonder de emoties van het moment, naar te kijken is de kans groter dat jullie de hulpvragen kunnen herkennen. Door dit regelmatig te doen en te ervaren dat het werkt, is de kans groot dat jullie tijdens conflicten er sneller uit kunnen stappen en zelfs conflicten kunnen voorkomen.
Jonge kinderen
Bij jonge kinderen vraagt het iets extra’s van jou. Je zult ze moeten helpen om de hulpvraag helder te krijgen. Dat gaat makkelijker als je je in je kind kunt verplaatsen en vanuit daar kunt bedenken “Waar zou ik in deze situatie behoefte aan hebben?”.
Probeer het eens uit en ontdek hoe fijn het is om elkaar te helpen in plaats van met elkaar in conflict te zijn. En, bijna vergeten te vermelden: dit is natuurlijk geen garantie dat je altijd krijgt wat je wilt. Soms heb je een hulpvraag waar, nog, geen antwoord op is. En dat doet pijn. Maar je hebt er dan in ieder geval niet de pijn van het conflict bij.
Samenvatting
Een conflict ontstaat als er een verlangen is bij de één en de vervulling van dat verlangen wordt geblokkeerd door de ander. Door aandacht te hebben voor het verlangen, de echte behoefte die er is en samen te kijken of, en zo ja op welke wijze, die vervuld kan worden, kom/blijf je uit het conflict. In een conflictsituatie zijn er altijd minimaal twee hulpvragen, die van jou en die van de ander, en voor beide mag er aandacht zijn. Onderzoek samen hoe je elkaar kunt helpen, sta dus naast elkaar in plaats van tegenover elkaar. Op deze manier kom je uit conflicten én kom je dichter bij jezelf en elkaar.
