Brechtje was 6 jaar en kon al beter tekenen, zwemmen en gymmen dan ik ooit gedaan had. Ze liet zich de kaas niet van het brood eten, was energiek en bijdehand. Ik vond het geweldig, maar ik werd er ook onzeker van. Ze kon alles al en dat wat haar niet meteen lukte, wilde ze ook niet leren. Ik hoefde haar niks uit te leggen. Ze ging zelf op ontdekkingstocht en vertelde enthousiast verhalen over wat ze had beleefd. Als ze dat allemaal al kon, waar had ze mij dan nog voor nodig? Wat was mijn rol als moeder dan nog?
Brechtje nam overdag zoveel indrukken in zich op dat ze ‘s avonds niet meer in slaap kon vallen. Een hulpverleenster vroeg mij wat ik het belangrijkste vond om haar te leren. Ik wilde mijn inventieve dochter vrij laten zodat ze al haar mogelijkheden zou ontdekken. De hulpverleenster verzekerde mij dat ik haar dat niet hoefde te leren, dat kon ze zelf al. Ze had juist grenzen nodig. Ik had moeite om dat tot me door te laten dringen. Grenzen stellen voelde voor mij alsof ik haar in een kooi stopte. Maar ik besefte ook dat er een manier moest zijn om kaders aan te brengen vanuit betrokkenheid en veiligheid. Ik ging structuur aanbrengen door op vaste tijden te eten, van tevoren aankondigen wat het plan van de dag zou worden en dat ‘nee’, ‘nee’ is. Ik had tegenstand verwacht maar tot mijn verbazing zag ik dat ze ging ontspannen. Ze ervaarde de grenzen niet als een kooi, ze wist nu waar ze aan toe was. Zij stond zo open voor alle mogelijkheden dat het volgen van de nieuwe regels haar juist stevigheid gaf.
Het bijdehante kind wil niet alles zelf bepalen
Het gevoelige kind vraagt om een mate van gelijkwaardigheid. Het laat zich niet zomaar aansturen. Het zegt: “Dat is niet eerlijk!” Daardoor lijkt het alsof het alles zelf wil bepalen, maar dat is niet zo. Het wil vooral gehoord en gezien worden. Het luistert niet omdat jij vindt dat dit het beste is voor hem. Het luistert wel vanuit verbinding. Verbinding met jezelf als moeder en verbinding met je kind.
Hoe communiceer je vanuit verbinding met je kind?
Verbindend communiceren houdt in dat het kind
- je betrokkenheid voelt als je echt contact maakt door het aan te kijken of aan te raken
- de oorzaak van een situatie begrijpt en wat het gevolg is
- zich gehoord en gezien voelt
Laatst zat ik op een warme dag in een speeltuin waar twee moeders met elkaar aan tafeltennissen waren. Hun dochters speelden in de buurt en de hond lag braaf aangelijnd aan een paal. De moeder ging op in het spel en riep tussendoor naar haar kind: “Kijk, daar staat een bak water op de grond. Wil je die aan de hond geven? Het hoeft niet hoor, het mag wel”. Het meisje zei niks. Ze kwam nauwelijks in beweging. Ze begon te dralen. Ik zag aan haar fronsende wenkbrauwen dat ze overwoog of ze het wel of niet zou doen. Ze raakte vertwijfeld over de beslissing die ze moest nemen. Uiteindelijk gaf ze het water wel.
Hoe zou deze situatie eruit zien als de moeder verbindend had gecommuniceerd?
Het kind zou de betrokkenheid van de moeder beter gevoeld hebben als ze het spel even had gestopt en haar kind had aangekeken. Dan had ze bijvoorbeeld kunnen zeggen: “Kijk, de hond heeft dorst. Daar staat een bak water. Zou je die aan hem willen geven, dan kan hij drinken.” Het zou zich verbonden hebben gevoeld omdat het aangekeken wordt en het zou de noodzaak begrepen hebben waarom de hond water nodig had.
Grenzen en puberteit: omgaan met machtsstrijd
Verbindend communiceren wordt lastiger als je een opstandige tiener hebt.
Julia kwam met haar tienerdochter Noor voor een reading naar mijn praktijk. Noor was vrijgevochten, wars van regels en zoekende in het leven om haar eigen identiteit te vinden. Julia wilde haar dochter graag haar eigen weg laten vinden, zelfs als Noor daardoor niet haar school zou afmaken en zou gaan werken. Maar Noor liet zich ook niet de wet voorschrijven door haar werkgevers en hopte van het ene baantje naar het andere. Er ontstond vaak strijd tussen Julia en Noor terwijl ze dat allebei niet wilden. In de readings voelden beiden zich gezien en gehoord en ontstond er begrip voor elkaar. Het ging een tijdje beter maar de strijd laaide iedere keer weer op.
Grenzen stellen vanuit zelfrespect
Een paar jaar later kwam Julia voor zichzelf terug naar mijn praktijk. Noor was inmiddels jong volwassen en woonde nog thuis. Ze was steeds meer haar eigen zin door gaan drijven en in haar toegeeflijkheid aan Noor was Julia haar zelfrespect kwijtgeraakt. Ze wilde de kracht van haar eigenwaarde weer voelen. Tijdens het lezen van de energie van hun verbinding zag ik wanhoop bij Noor. Haar onderbewuste smeekte haar moeder om grenzen te stellen. “Want zelf kan ik het niet, mama. Jij hebt de kracht om dat te doen.” We bespraken dat niet alleen Noor grenzen nodig had maar Julia ook. Tijdens het onderzoeken van haar eigen grenzen vond Julia haar zelfrespect terug en kreeg overwicht in de situatie thuis. Noor voelde dat haar moeder steviger ging staan en kreeg zelf ook meer waardering voor haar. De duidelijkheid deed beiden goed.
Juist kinderen die mondig, gevoelig of bijdehand zijn, hebben behoefte aan duidelijkheid en betrokkenheid. Niet om beperkt te worden, maar om zich veilig te voelen in een wereld vol keuzes. Als jij als ouder stevig staat in je eigenwaarde en liefdevol communiceert, help je je kind op weg naar zelfstandigheid met respect – voor zichzelf én voor anderen.
