Wie niet horen wil moet voelen, maar wie niet voelen wil… moet vallen, althans dat gebeurde mij. Ik brak mijn pols: een gecompliceerde breuk, die mij voor geruime tijd uitschakelde. Ik was geheel onthand, het was mijn rechterpols en ik ben rechtshandig.
Als redelijk bewust levend mens vond ik het toch wel enigszins beschamend dat ik dit ongeluk kennelijk nodig had om tot stilstand te komen en pas op de plaats te maken. Waarom had ik niet eerder het inzicht gekregen dat ik onvoldoende luisterde naar de lichamelijke signalen die ik wel al een half jaar had? Ik had last van mijn nek en mijn onderrug, langduriger dan ik het kende van eerdere periodes. Mijn spieren zijn mijn zwakke plek en ik doe er veel aan om soepel en in beweging te blijven, maar dit keer werkte niets van wat ik anders doe: yoga, wandelen, massages, sauna. Ik mediteerde wat meer, consulteerde mijn gidsen en begreep wel dat ik aangemoedigd werd om meer te gaan voelen wat er in me leeft.
Afgedwongen rust
Ik weet dat ik vaak emoties wegstop omdat ik geen zin heb ze ten volle te ervaren. Toen ik zoveel tijd kreeg om echt te gaan voelen, begreep ik dat ik onvoldoende de diepte in ga door mijn neiging mezelf af te leiden met allerlei activiteiten. Door de afgedwongen rust verdwenen de andere lichamelijke pijnen vrij snel, wat voor mij het teken was dat ik dit echt nodig had om helemaal tot rust en tot mezelf te komen. Wonderlijk genoeg sliep ik de eerste weken veel beter dan voorheen, ondanks het ongemak van mijn onderarm in het gips. Ik realiseerde me hoe prettig het is om even geen enkele verantwoordelijkheid te voelen voor wat dan ook. Mijn partner moest voor mij en het huishouden zorgen en dat werkte niet slecht voor onze relatie, al had ik in het begin moeite om de controle los te laten, het letterlijk uit handen te geven.
Een wezenlijke behoefte van mijn ziel
Wat was het dat ik niet wilde voelen en al zo lang negeerde? Al tijden droom ik zeer regelmatig dat ik weer aan het schilderen ben, of een andere beeldende activiteit verricht. Ik weet dat dit betekent dat ik me daar ook in het echt mee bezig zou moeten houden, omdat het een kant is van mezelf die ik al te lang veronachtzaamd heb. Het is kennelijk een wezenlijke behoefte van mijn ziel om mijn creativiteit te laten stromen, en me niet alleen te uiten via schrijven, maar ook door te schilderen. Sinds mijn eerste boek Vederlicht; werken met spirituele gidsen tien jaar geleden uitkwam, is mijn praktijk als beeldend kunstenaar steeds meer op een laag pitje komen te staan en al geruime tijd doe ik niets anders meer in mijn atelier dan spirituele workshops geven. Inmiddels werk ik al twee jaar aan mijn vierde boek en steeds zeg ik tegen mezelf: eerst moet dat boek af, dan pas ga ik weer schilderen. Ik vind het lastig om me op twee dingen tegelijk te concentreren, dat heb ik in het verleden wel ervaren. Maar om niet weer door mijn lichaam tot stilstand gebracht te worden, zal ik dit keer beter luisteren en proberen het schilderen en schrijven af te wisselen, zodat beide kanten van mijn wezen voldoende aan bod komen.
Ziekte als uitnodiging
Het is natuurlijk niet voor niets dat dit mij nu overkomt, juist op het moment dat ik bezig ben met een boek over gezondheid. In mijn inleiding schrijf ik zelf:
Over het algemeen beoordelen we ziek zijn als een situatie die ongewenst is. Niemand wil zich ellendig voelen, pijn hebben, of belemmerd worden in wat hij graag doet; of dat nu kortdurend is of voor langere tijd. Het kan ons onzeker, somber, boos en verdrietig maken en we doen er meestal alles aan om er zo snel mogelijk vanaf te zijn. Dat is heel begrijpelijk en het is dan ook de gangbare benadering van ziekte: die moet genezen worden, zodat we weer door kunnen met ons leven zoals we het gewend waren. Ziekte is de vijand die bestreden moet worden.
Maar je zou ziekte ook anders kunnen benaderen: hem zien als uitnodiging om je meer bewust te worden van wie je in wezen bent en van wat je echt wilt in het leven. Van ziek zijn kun je veel leren, als je er anders naar kijkt.
Contact met je innerlijke leiding
Ik zie ziekte dan ook als een poging van jouw ziel om je contact te laten maken met je innerlijke leiding en je wezenlijke behoeften, voorbij de behoeften van het ego. Als je langere tijd de stem van je ziel, die zacht en niet-dwingend is, bewust of onbewust negeert, kan ziek zijn je helpen om dat contact toe te laten en gehoor te geven aan de stem van je hart die jou leidt op je levenspad.
Ziek zijn kan een belangrijke motor tot verandering zijn en stuurt je gedrag vaak op ingrijpende wijze. Een ziekte kan zeer belemmerend werken en je dwingen om het rustig aan te doen. Het kan nodig zijn ander werk te kiezen, of je terug te trekken uit de maatschappij. Misschien moet je hulp accepteren, terwijl je er een hekel aan hebt afhankelijk te zijn. En wellicht moet je afzien van de toekomstplannen die je had.
Voordelen van ziek zijn
Het ziek zijn biedt ook voordelen: bijvoorbeeld een al zo lang noodzakelijke rustperiode. Je aandacht wordt noodgedwongen van buiten naar binnen gericht, waardoor je meer contact kunt maken met je diepste wezen en verlangens. Vaak ontvang je meer aandacht en liefde van anderen. Je hoeft je een tijd lang niet verantwoordelijk te voelen voor iets anders dan beter worden; het geeft je daarmee misschien een doel in je leven dat je tot nu toe miste. Vaak leidt het ertoe dat je meer kunt genieten van wat nog wél mogelijk is en meer in het moment gaat leven. Als je in staat bent om te zien wat de ziekte je te vertellen heeft, kun je hem gebruiken als instrument om je bewustzijn te verhogen. Het kan ertoe leiden dat je dan makkelijker de noodzakelijke stappen in je leven kunt zetten, die je misschien lang voor je uit hebt geschoven, omdat ze teveel onzekerheid en angst met zich meebrachten. En wellicht leer je om beter je grenzen aan te geven en te respecteren.