Toen ik werd uitgenodigd voor mijn eerste workshop in geweldloze communicatie, dacht ik waarschijnlijk hetzelfde als jij nu denkt: ik ben geen gewelddadig persoon en ben niet van plan ooit iemand met mijn woorden te kwetsen, dus waarom zou ik hierover moeten leren? Nou, nu ik zelf weet wat het is, kan ik met zekerheid zeggen dat je dit wilt weten, vertrouw me!
Het etiket van geweldloze communicatie lijkt nogal wat, vooral omdat het gewoon een term is voor onze oude manieren voor communicatie. Maar zodra je weet waar dit allemaal over gaat, wordt het makkelijker in te zien dat de manier waarop we dagelijks communiceren met onze kinderen, vrienden, familie en, nog belangrijker, met onszelf, schadelijk is en een hele rits aan mentale gezondheidsproblemen kan veroorzaken die zich anders niet hadden voorgedaan. Woorden hebben kracht, ieder woord dat we spreken is als een intentie het universum in brengen.
Eerst een korte geschiedenisles
Dr. Marshall B. Rosenberg, Ph. D., groeide op in een onrustige buitenwijk van Detroit, Michigan. Daar kreeg hij interesse in het ontwikkelen van nieuwe vormen van communicatie, die vreedzame alternatieven konden vormen voor al het geweld om zich heen. Zijn gretige interesse leidde in 1961 tot een doctorale titel in de klinische psychologie aan de University of Wisconsin. Samen met zijn ervaringen met en studie over de vergelijking van godsdiensten, leidde dit alles tot het Non-violent Communication (NVC, of Geweldloze Communicatie) proces. Het volgende komt van de officiële NVC-website:
“Dr. Rosenberg, toegewijd docent, vredestichter en visionair leider, leidde NVC-workshops en internationale, intensieve trainingen voor tienduizenden mensen in meer dan 60 landen over de hele wereld. Ook gaf hij training en zette hij vredesprogramma’s op in meerdere gebieden die door oorlog zijn geteisterd, waaronder Rwanda, Burundi, Nigeria, Maleisië, Indonesië, Sri Lanka, Sierra Leone, het Midden-Oosten, Colombia, Servië, Kroatië en Noord-Ierland. Hij werkt onvermoeibaar door met groepen opvoeders, managers, (mentale) zorghulpen, juristen, militaire officiers, gevangenen, de politie en gevangenismedewerkers, overheidsinstanties en individuele families.”
Wat zou dan ‘gewelddadige communicatie’ zijn?
Dr. Rosenberg vertelt ons: “als ‘gewelddadig’ betekent dat je handelt op een manier die leidt tot pijn of kwetsing, dan is een groot deel van onze communicatie – anderen beoordelen, pesten, racisme, iemand de schuld geven, met de vinger wijzen, discrimineren, praten zonder te luisteren, onszelf of anderen bekritiseren, schelden, reageren uit woede, politieke retoriek gebruiken, je defensief opstellen of oordelen over wie of wat ‘goed/slecht’ is – duidelijk ‘gewelddadige communicatie’.”
Als er niet minstens één voorbeeld in die opsomming zit waarin je jezelf of je oude ik herkent, dan ben je behoorlijk goed bezig. Het overgrote deel van ons communiceert op gewelddadige wijze, zonder ooit door te hebben hoe schadelijk en gevaarlijk dat kan zijn. Dit is een deel van onze cultuur en is dat al zo lang, dat we er niet meer bij stilstaan.
En wat is dan ‘geweldloze communicatie’?
Volgens de NVC-website draait geweldloze communicatie over de integratie van deze vier kernelementen:
- Bewustzijn: een set van principes die een leven van compassie, samenwerking, moed en authenticiteit bevordert
- Taal: begrijpen hoe woorden bijdragen aan binding of afstand
- Communicatie: weten hoe je kunt vragen om wat je wilt; hoe je anderen aanhoort, zelfs als je het niet eens bent met ze; en hoe je toewerkt naar oplossingen die voor iedereen werken
- Invloed uitoefenen: onze kracht met anderen delen in plaats van ze met onze kracht te overheersen
Het probeert met name deze drie dingen te doen:
- Ons vermogen verbeteren om te leven met keuze, betekenis en verbinding
- Empathisch verbinden met ons zelf en met anderen voor bevredigender relaties
- Onze middelen delen zodat iedereen er profijt van heeft
Geweldloze communicatie is een geven en krijgen van berichten die draaien om twee zeer belangrijke vragen: 1. Wat leeft er in ons? En 2. Wat kunnen we doen om het leven mooier te maken?
Met dit begrip is het dus vast wat makkelijker te begrijpen hoeveel van onze communicatie eigenlijk gewelddadig is en dat het zeker weten flink verbeterd kan worden. Onze woorden kunnen iemand verdrietig maken, ze niet goed genoeg laten voelen, angst oproepen of zelfhaat of onzekerheid, en zelfs een gebrek aan zelfliefde veroorzaken. Of ze kunnen iemand opbeuren, inspireren, persoonlijke verantwoordelijkheid stimuleren, compassie, empathie en een diep begrip oproepen, en alle andere middelen die we nodig hebben om tot bloei te komen.
Door duidelijk uit te drukken hoe we ons voelen als iemand iets zegt dat ons kwetst, gaat er een hele nieuwe wereld van compassie en begrip open die zich anders nooit had onthuld. We hebben aak niet door hoe losgekoppeld onze dagelijkse gesprekken zijn. Het gaat hier om bondigheid, eerlijkheid, begrip en het erkennen van iemands grenzen en behoeften. Echt, je kunt een heel vak geven over het NVC-proces, dus dit artikel is maar een introductie met maar een paar voorbeelden van de hele theorie. Er valt dus nog heel veel meer over te zeggen.
Maar als je problemen hebt met je kinderen, collega’s, familie of in je romantische leven en als je benieuwd bent geworden naar deze manier van communiceren, dan kun je even online zoeken of er bij jou in de buurt cursussen beschikbaar zijn. Er zijn ook een boel boeken beschikbaar.
Lees ook:
Zelf verantwoordelijkheid nemen middels Geweldloze Communicatie
