Uitgesproken, slim en schaamteloos. De toen 16 jarige Rosie King gaf een Ted Talk met daarin een aantal eye-openers, getiteld “Hoe autisme me heeft bevrijd en mezelf laat zijn” Ze bespreekt hierin het etiket dat haar op vele manieren op een positieve manier heeft gedefinieerd. Ze viert het vanwege haar uniekheid en waardeert het vanwege z’n uitdagingen het “normaal te laten zijn”, op een manier dat het begrip “normaal” totaal ontkracht.
Rosie duwt tegen de grenzen van wat acceptabel is aan, door dit soort waardevolle punten naar voren te brengen. Menselijke verscheidenheid past niet in een hokje en zou ook niet in een hokje gedwongen moeten worden. Op veel manieren ziet ze autisme als een mogelijkheid in plaats van beperking.
“Ik probéér mezelf niet eens in een piepklein hokje te stoppen. Dat is één van de beste dingen aan het autistisch zijn. Je hebt niet de neiging dat te moeten doen. Je kijkt wat je wilt doen, vindt een manier om het te doen en gaat aan de slag. Als ik mezelf in een hokje zou proberen te stoppen, zou ik niet hier zijn, dan zou ik nog niet de helft hebben bereikt van wat ik nu bereikt heb”.
En toch vergeet Rosie niet ook de problemen te delen die geassocieerd worden met autisme.
“Er zijn problemen met autistisch zijn en er zijn problemen met het hebben van teveel verbeelding. School kan een algemeen probleem zijn, maar om ook een leraar dagelijks moeten uitleggen dat zijn lessen onvoorstelbaar saai zijn en dat jij stiekem je uitvlucht zoekt in een wereld in je hoofd waardoor je niet “in” die les bent, dat voegt iets toe aan je lijst met problemen. En daarnaast, als mijn verbeelding grip op me krijgt, gaat mijn lichaam z’n eigen leven leiden. Als er iets ongelooflijk opwindends gebeurt in mijn innerlijke wereld, móet ik simpelweg gaan rennen. Ik móet schommelen, of soms schreeuwen.”
En vervolgens trekt ze het in de realiteit door het van z’n voetstuk te trekken. Ze bespreekt hoe we van het idee houden en hoe we er naar streven het te bereiken, maar als iemand ons een compliment zou geven als “wow, jij ben echt normaal”, dan zouden we pijn voelen. We zijn gewend aan complimenten als “mooi”, “uniek” en “buitengewoon”.”
“Dus als mensen dit willen zijn (mooi, uniek en buitengewoon, red.), waarom streven zoveel mensen er dan naar om normaal te zijn? Waarom gieten mensen hun briljante individualiteit in een mal? Mensen zijn zó bang voor variatie dat ze iedereen, zelfs de mensen die dat niet willen of niet kunnen, willen bewegen normaal te zijn. Er zijn kampen voor LGBTQ of autistische mensen waarin geprobeerd wordt ze “normaal” te maken en het is angstaanjagend dat mensen dat in deze tijd zouden doen.”
Rosie vertelt dat ze voor geen goud haar autisme of één van haar andere beste eigenschappen, haar verbeelding, zou willen ruilen. En ze hoopt dat anderen zich kunnen leren realiseren dat er geen plaats is voor angst voor variatie. We hoeven niet slechts in één hokje te passen, want dat is juist verstikkend. We zouden er beter aan doen onze tijd te stoppen in het vieren van het uniek zijn in plaats van die dingen te bestraffen die afwijken van wat normaal is.
Want wat is het een prachtig, bevrijdend gevoel te weten dat je als niemand anders in de wereld bent; er is slechts één “jij”.
Tedtalk met Nederlandse ondertiteling (zie instellingen in video)
