‘Ik geloof niet dat ik ooit een leuke partner zal hebben, want ik trek altijd de moeilijke gevallen aan.’ Op Anne’s gezicht las ik teleurstelling. Ze wilde heel graag een fijne liefdesrelatie, maar ze had de moed opgegeven. Ze legde me uit dat ze was opgegroeid met een moeder die er nooit was, waardoor ze had geleerd om een lieve meid te zijn. Dat was voor haar de enige manier om van haar moeder aandacht te krijgen, wat later in haar leven dus had geleid tot de verkeerde partnerkeuzes. Anne zuchtte. ‘Wáárom maak ik dit in vredesnaam mee?’
De waarom-vraag brengt je niet verder
Waarom? Hoe vaak stellen we die vraag wel niet. We willen het zo graag begrijpen. De reden achter het verlies. Het nut van een moeilijke ervaring. Het is een menselijke reactie op frustratie, verdriet, spijt en andere emotionele pijn.
Maar met dat willen begrijpen, houden we ons vast in onze ervaringen op aarde. Onbewust tappen we dan uit het vaatje ‘het leven overkomt mij’. Want als je moeder er nooit was, dan is het logisch dat je nu moeite hebt om een gelijkwaardige liefdesrelatie op te bouwen, omdat je hechting niet goed is verlopen. En als je dit maar vaak genoeg herhaalt en je onderbouwt het ook nog eens met bewijsmateriaal (en toen ging mijn vorige partner bij me weg, en toen trok ik zelf de deur achter me dicht), dan hou je jezelf gevangen in een verhaal en kan er geen transformatie plaatsvinden.
Verhalen hebben impact
Het verhaal dat je jezelf vertelt, heeft impact op je leven. En het verhaal dat anderen over jou vertellen, beïnvloedt jouw leven ook. Als je hun verhaal gelooft natuurlijk. Maar helaas is dat wat we vaak doen. Denk maar aan hoe jouw ouders jou als kind zagen en dat regelmatig ook uitspraken: ‘Nee, onze Marie is niet zo handig’. En voordat je het weet, geloof jij het ook en zeg jij jaren later: ‘Nee, laat mij dat maar niet doen, ik heb twee linkerhanden’.
De simpelste manier om je los te maken van deze plakkerige verhaalsoep, is om al die verhalen over jezelf niet meer te geloven. Dat is makkelijker gezegd, dan gedaan. Want die verhalen zijn er niet zomaar. Er zijn bepaalde dingen gebeurd, waardoor je nu bijvoorbeeld denkt: ik ben geen goede moeder, ik kan nooit een gezonde liefdesrelatie krijgen, ik ben verlegen, en ga zo maar door.
Je besluit is een goed begin
Hoe stop je nu jouw geloof in een oud verhaal? Het begint met een besluit. Je zet hiermee een intentie. Je zegt bijvoorbeeld: ‘Ik wil ervaren hoe het is om een liefdevolle, gelijkwaardige partnerrelatie te hebben, en daarom wil ik niet meer geloven in mijn verhaal over het emotioneel verwaarloosde meisje’. Zo’n besluit is belangrijk, want je geeft daarmee een signaal af dat het je menens is. Het is mooi geweest met dat oude, niet-helpende verhaal!
En toch ben je er daarmee nog niet. Want dat verhaal zit namelijk ook in je emotionele lichaam gebeiteld. En als het verhaal echt heel groot is (lees: groot trauma) dan ligt het ook in je lichaamscellen begraven.
Je losmaken van een verhaal
Wat je te doen staat, is de emotionele impact van zo’n verhaal te doorvoelen. Je hoeft dus niet te begrijpen waarom je moeder er bijvoorbeeld nooit voor je was, zolang je de impact daarvan maar wél durft te voelen. Want dan doorleef je de gebeurtenis en laat de lijm waarmee het verhaal zich aan je heeft vastgeplakt, los.
Wat ik echter steeds weer zie bij de vrouwen die ik begeleid, is dat ze vooral willen begrijpen waarom ze iets hebben meegemaakt. En ik ben zelf ook in die valkuil getrapt. Want, zo redeneerde ik, als ik het maar begrijp, dan kan ik het wel loslaten. Maar zo werkt het niet, omdat er vaak niets te begrijpen valt. Want begrijp jij het dat je moeder je urenlang in de hoek zette als je je kamer niet had opgeruimd? En begrijp jij het dat je van je vader per se Wiskunde B moest doen, terwijl jij geen enkele ambitie had om later een bètastudie te volgen? En begrijp jij het waarom de juffrouw van groep 6 jou altijd eruit pikte? Vaak kun je wel verklaren of beredeneren waarom zij zich zo ten opzichte van jou hebben gedragen, maar echt begrijpen? Nee, dat kunnen we vaak niet. En het is ook niet nodig om je los te maken van je oude verhaal.
Wat je te doen staat, is voelen. Hoe voelde het toen je als kind in de hoek werd gezet, je uren zat te zwoegen op een Wiskunde B-toets, of toen de juffrouw je belachelijk maakte? Door de impact van deze gebeurtenissen te voelen, en nog eens te voelen en nog eens, bevrijd je jezelf van een oud verhaal. En dan op een dag, als je de impact écht gevoeld hebt, kun je het verhaal simpelweg niet meer geloven. Het verhaal plakt niet meer aan je vast, het zit niet meer in je systeem.
Van waarom naar dankzij
Zodra je een oud verhaal emotioneel loslaat, ontstaat er ruimte om van een afstand naar de verhaallijn te kijken. Je vraagt dan niet meer ‘waarom heb ik al die dingen in vredesnaam meegemaakt?’. Maar je ontdekt dat je dankzij deze gebeurtenissen steeds meer de persoon wordt die je op zielsniveau al bent.
Zo was het ook met Anne. Door de tijd te nemen om écht te voelen hoe het voor haar was om op te groeien bij een emotioneel afwezige moeder, maakte zij zich los van dit oude, niet-helpende verhaal. Er ontstond ruimte om te zien dat ze met vallen en opstaan had geleerd om zichzelf echt lief te hebben. Daardoor was ze uitgegroeid tot een vrouw die haar kinderen de liefde kon geven die ze zelf had gemist. En dat maakte dat ze nu kon zien dat ze alles in huis heeft om een gelijkwaardige, liefdevolle partner aan te trekken, vanuit gezonde zelfliefde.