Al 200 jaar zijn we druk bezig om de grootste levenssystemen van onze planeet stop te zetten. Bovenop de ecologische crisissen zien we afbrokkelende economieën, etnische en klassenconflicten en wereldwijd oorlog. De oorsprong van al deze ecologische en sociale verwoesting is een wereldwijde verstoring van de ontwikkeling van individuele personen. Echte volwassenheid, of psychologische volgroeidheid, is een zeldzaam fenomeen geworden in westerse en verwesterde maatschappijen. Echte wijze ouderlingen bestaan zelfs bijna helemaal niet meer.
door Bill Plotkin
Verweven met deze blokkade in persoonlijke ontwikkeling, misschien zelfs onlosmakelijk verbonden: ons dagelijks leven is mijlenver afgedreven van de oorspronkelijke intimiteit van de mensheid met de natuur. En afgedreven van onze unieke individuele essentie, onze ziel.
Maar als we weten waar te zoeken, dan zien we fantastische kansen ontstaan uit alle crisissen. We ervaren wereldwijd al een collectieve, menselijke reactie op ons bestaan. Een ongelofelijk creatieve vernieuwing, voor alle dimensies van de menselijke activiteit hier op Aarde. Van ecologie, politiek en economie tot educatie en spiritualiteit.
Ik geloof dat onze eigen ontwikkeling de cruciale sleutel is voor het creëren van een leefbare relatie tussen de mens en de Aarde. Voor een meer volwassen maatschappij zijn er meer volwassen personen nodig. En de Natuur (inclusief onze eigen essentie, onze ziel) is altijd het beste model geweest voor menselijke ontwikkeling.
Omarm de Natuur en ziel als onze wijste en meest betrouwbare gidsen. Dan kunnen we onze kinderen opvoeden, tieners ondersteunen en onszelf ontwikkelen. Op een manier die ons volgroeid maakt en een duurzame menselijke cultuur opbouwt. We kunnen voorbijgaan aan de huidige egocentrische maatschappij (materialistisch, mensgericht, gebaseerd op concurrentie en klassen, vatbaar voor geweld en niet duurzaam) naar zielcentrisch (verbeeldend, ecocentrisch, gebaseerd op samenwerking, rechtvaardig, medelevend en duurzaam).
Aan de basis van deze filosofie ligt de gedachte dat elk persoon een unieke en mystieke relatie heeft met de wilde natuur. En dat de bewuste ontdekking en voeding van die relatie de kern vormt van echte volwassenheid. In de huidige maatschappij zien we volwassenheid puur in termen van hard werken en praktische verantwoordelijkheid. Ik zie het anders: echte volwassenheid is geworteld in ervaringen die de persoon overstijgen, in een mystieke connectie met de Natuur, die we ervaren als een unieke, heilige roeping. Die ervaring wordt belichaamd door bezield werk en volwassen verantwoordelijkheid. Deze mystieke connectie is de echte kern van volwassenheid. En het is precies wat de mainstream Westerse maatschappij over het hoofd ziet – of actief onderdrukt en verdrijft.
Deze gedachte komt misschien over als radicaal, maar hij is verre van origineel. De westerse beschaving heeft de meeste sporen van haar mystieke wortels van volwassenheid uitgewist, maar deze kennis vormt nog altijd de kern van iedere inheemse traditie die we kennen. Inclusief de tradities waar onze eigen maatschappij uit is ontstaan.
De ontwikkeling van de mensheid is onmisbaar voor het transformeren van de maatschappij. De krachtigste zaden voor een culturele renaissance groeien door het unieke creatieve werk van authentieke volwassenen. Al die volwassenen zijn echte ambachtslieden, visionairen en leiders. Of ze nu leven en stilletjes werken in kleine arena’s als gezinnen, boerderijen en klaslokalen of juist heel openbaar op grote podia: zij zijn de meest betrouwbare bronnen van culturele verandering.
Om volledig volwassen te worden, om ons te ontwikkelen zoals de Natuur en ziel het zouden willen, daarvoor is een radicale verschuiving nodig in ons wereldbeeld en onze waarden. We moeten iedere fase van het leven in een nieuw licht zien, inclusief de psychologisch-spirituele taken per fase. We moeten vooral leren om kinderen op te voeden in afstemming op de Natuur: de onschuld van de vroege jeugd bewaken en de latere jeugd omvormen tot een tijd van verwondering en vrij spelen in de natuur. Natuurlijk moeten we ze ook de culturele tradities aanleren. We moeten tieners ondersteunen, zodat ze zo authentiek en fantasierijk kunnen leven als ze zijn. Als het lukt om volledige maatschappelijke steun te kweken voor jongvolwassenen en mensen van middelbare leeftijd om de mystiek van de Natuur en de geest te verkennen en transformeren, dan kunnen zij hun rol innemen als ambachtslieden van culturele verandering. Zo ontstaan er eindelijk weer sporen van de wijsheid van ouderdom. Deze kansen moeten we iedereen bieden, in alle socio-economische klassen en in alle maatschappijen.
In de maatschappij van ‘industriële groei’ hebben we onze ‘Natuurlijke taak’ juist eeuwenlang beperkt, onderdrukt of zelfs helemaal genegeerd in de eerste drie fases van de menselijke ontwikkeling: van de kindertijd tot de vroege adolescentie. Hierdoor zijn we in onze tienerjaren al zo uit evenwicht met de Natuur dat de meeste mensen zich nooit verder ontwikkelen.
De stop van persoonlijke groei helpt de industriële ‘groei’. We onderdrukken de Natuurlijke dimensie van onze ontwikkeling, via het onderwijs, sociale waarden, marketing, beroepen en hobby’s die de Natuur negeren, stadsindeling, chemische geneeskunde, psychologische praktijken en op nog veel meer manieren. Zo brengt de maatschappij van industriële groei onvolwassen burgers voort die zich geen leven kunnen voorstellen voorbij consumentisme en banen die onze ziel onderdrukken.
Het verwaarlozen van onze menselijke natuur heeft geleid tot de huidige en jammerlijke situatie: de meeste mensen zijn vervreemd van hun essentiële individualiteit, hun ziel. De mensheid in haar geheel is grotendeels vervreemd van de natuurlijke wereld die ons heeft geëvolueerd en die ons onderhoudt. De ziel is ‘gedegradeerd’ tot een spirituele New Age-fantasie of de geheime schat van een bedevaart. De Natuur behandelen we, in het beste geval, als een ansichtkaart of de achtergrond van een vakantie. En veel vaker als een bouwmarkt of stortplaats. Te veel van ons voelen geen intimiteit met de natuurlijke wereld en met onze ziel. En brengen ze allebei continu enorme schade toe.
Maar het is niet te laat om te veranderen. In mijn boek Nature and the Human Soul vindt je suggesties voor hoe we de Natuurlijke taak een plek geven in iedere fase van de menselijke ontwikkeling. Hoe we de klus voor de cultuur veel grondiger en effectiever kunnen aanpakken dan we nu doen. Door onszelf aan die twee taken te wijden, kunnen we zonder obstakels opgroeien tot volwassenen. En, uiteindelijk, tot onze ´wijze ouderdom´. Zo creëren we 21e-eeuwse maatschappijen die het leven ondersteunen en voeden.
Bill Plotkin is de oprichter van het Animas Valley Institute in Colorado en is auteur van Soulcraft – The Shamanic Journey to Nature and Your Soul’s True Purpose