“Raak me niet aan, blijf van me af!”
Toen mijn dochter in de puberteit kwam, wilde ze van de een op de andere dag niet meer aangeraakt worden, terwijl ze daarvoor zoveel knuffelde, dicht tegen mij of haar vrienden aankroop op de bank en regelmatig ‘in haar vader klom’. Ik voelde me als moeder ontzettend afgewezen.
Afgewezen door mijn eigen kind… Die kwam wel even binnen. Ik was er echt verdrietig om. Zonder dat ik het in de gaten had, projecteerde ik die afwijzing op mezelf, terwijl mijn dochter eigenlijk ‘alleen maar’ haar grens aangaf.
‘De vijf talen van de liefde van tieners’
In die tijd kwam ‘toevallig’ het boek van Gary Chapman op mijn pad. Wat een herkenning! Je hebt als ouder soms een heel andere manier om liefde te geven en te ontvangen dan je kind. Zeker in de puberteit! De sleutel is dat we liefde leren uit te drukken in een taal die de ander begrijpt. De vijf talen die de auteur benoemt zijn positieve woorden, tijd en aandacht, cadeautjes geven en ontvangen, helpen en lichamelijke aanraking.
Als de liefdestaal van jou en je kind of van jou en je partner verschillend is, kan dat ervoor zorgen dat jullie elkaar niet begrijpen en je je niet gezien voelt door de ander, terwijl jullie toch allebei affectie tonen.
Je partner is bijvoorbeeld nog een klusje aan het doen, omdat hij denkt dat jij dat op prijs stelt, terwijl jij eigenlijk niets liever wil dan dat hij gezellig naast je op de bank komt zitten. Een andere taal…
Met een puber kan het vooral een gevoel geven van éénrichtingsverkeer. Je maakt bijvoorbeeld het lunchpakket voor school voor je kind klaar, dat hij/zij vervolgens gehaast van de ontbijttafel grist op weg naar zijn fiets, zonder ook maar iets van dankbaarheid te tonen. En als je er iets over zegt, wordt er ook nog chagrijnig gereageerd. Dat raakt je, je voelt je niet gezien. Jij toont affectie, maar je kind in de puberteit kan die (even) niet op deze manier ontvangen. Een andere taal…
Wat deed dit inzicht met mij?
Die knuffel of aai over de bol wilde mijn dochter niet meer. En die omhelzing bij de bus voor een schoolreisje vond ze erg gênant. Deze dingen deden haar namelijk denken aan het kleine meisje dat ze echt niet meer was en wilde zijn. Wat een openbaring!
Ik probeerde vanaf toen mijn dochter de ruimte te geven om te zijn wie ze was. Ik respecteerde haar grenzen. Ook al deed het me vaak verdriet dat ik haar niet lekker mocht knuffelen. Wat ik wel deed was af en toe haar licht aanraken om toch de verbinding te behouden, door bijvoorbeeld heel subtiel even mijn hand op haar knie te leggen als ik opstond van de bank. Het was aftasten wat wel en wat niet kon. Die hand op haar knie, die accepteerde ze, die liet ze toe.
“Papa, dat wil ik niet!”
Ook in mijn praktijk kom ik deze ‘taalbarrière’ tegen en kan ik de ouder daar gelukkig mee helpen. Een vader vertelde dat hij regelmatig zijn 15-jarige dochter knuffelt. Hij pakt haar dan vast, terwijl zij roept: “Papa, nee, dat wil ik niet!” en zich probeert los te worstelen. Maar de vader omarmt haar stevig en zegt: “Jij bent mijn kleine meisje, natuurlijk mag ik je knuffelen.” Hoe goed en liefdevol bedoeld ook, wat voor een gevoel krijgt zijn dochter…? Ten eerste dat zij nu niet begrepen wordt, maar veel sterker, dat ‘nee’ niet getolereerd wordt… Dat ze het moet toestaan. Dat ze drie keer ‘nee’ zegt, hij niet luistert en toch doorgaat. Haar vader leert haar – met de beste bedoelingen – dat haar ‘nee’ niet van waarde is. In de puberteit is de rol van de vader als man zo belangrijk voor de ontwikkeling van dochters. Je kunt je voorstellen wat het gevolg kan zijn bij een toekomstig vriendje of in andere vormen van relaties met mannen.
Hoe ben ik beter gaan luisteren?
Ik ben bewuster gaan luisteren naar wat mijn kind te zeggen heeft en duidelijk probeert te maken en ben beter gaan kijken naar haar lichaamstaal. Op momenten dat ik me afgewezen voelde, getriggerd werd door haar afstandelijke gedrag, vroeg ik me af: ‘Is dit van mij of geeft ze haar grenzen aan?’ Zij maakte zich los van mij en dat hoort bij deze fase. Het wil niet zeggen dat de liefde er niet meer is.
Hierdoor ben ik anders naar mijn dochter gaan kijken. Wat is er tussen ons veranderd en hoe is het veranderd? Waar zit die verandering? Wanneer en hoe geeft ze haar grenzen aan? Ook al gebeurt dat niet altijd even subtiel…
Alle aandacht
Ik merkte wel dat als ik haar ‘liet’, er momenten waren waarop ze uit zichzelf bij me kwam zitten en begon te vertellen. Als je puber op zijn/haar praatstoel gaat zitten, dan adviseer ik je alles uit je handen te laten vallen en te luísteren. Dit zijn de schaarse momenten waarop ze uit zichzelf iets kwijt willen, willen delen met je. Ze willen dan vooral serieus genomen worden, zonder belerende woorden.
Wat mij geholpen heeft, is het volgende:
- Ik heb haar de ruimte gegeven. Door haar te laten. Uit school ging ze vaak zonder wat te zeggen naar haar kamer. Kwam alleen voor het eten naar beneden en vertrok daarna weer naar boven. Mijn man merkte dan op: “Ze komt nooit meer beneden. Ze zit altijd boven. Dat is toch niet normaal!” Laat haar, dit heeft ze nodig. Ook al stoorde het ons dat er geen gezellige avonden meer waren met haar. Dat was ónze behoefte. Je hebt echt niets aan een dwarse, chagrijnige puber op de bank.
- Subtiele aanraking. In het voorbijgaan. Laten voelen dat je altijd openstaat voor contact, voor verbinding. Blijven uitreiken naar je kind.
- Een huisdier nemen ;-). Daaraan geven ze wel liefde en knuffels. Dieren verbinden.
- En er is echt hoop: Als de hormonenstorm is gaan liggen en je hebt je kind de ruimte gegeven om puber te mogen zijn, komt zijn/haar primaire taal van de liefde terug.
Het is een harde leerschool geweest voor mij en daarom zo interessant om te delen. Ik ben mezelf goed tegengekomen. Heb onderzocht waarom het mij zo raakte en waarom ik me afgewezen voelde. Dat was een persoonlijk groeiproces. ‘Je kind is je spiegel…’
Gelukkig kruipt ze nu weer regelmatig tegen me aan, raakt ze me aan in het voorbijgaan of mag ik haar even vastpakken. En kreeg ik toestemming om dit artikel te plaatsen!
Meer verbinding met je kind?
Loop jij thuis vast? Een puber die de sfeer bepaalt? Jou precies weet te raken? Zit je met je handen in het haar? Hoe pak je dit aan? Hoe vind je de verbinding terug? En de rust…?
Ga mee! Een week (27 september t/m 3 oktober) naar het heerlijke, zeer rustig (af)gelegen vakantiehuis Encantada in Benamargosa, vlakbij Malaga, waar ik een inzichts- en bewustwordingsweek organiseer. ‘Je kind is je spiegel, durf jij erin te kijken?’ Het onzichtbare, zichtbaar krijgen, waardoor de sfeer in huis verandert, de relatie met je puber verbetert en jij je meer ontspannen en energieker voelt.
Er is nog 1 plek vrij! Wil je meer informatie of voel jij een ‘ja’ en gun je jezelf dit, kijk dan hier. https://bebrave-coaching.nl
