Boos
Toen ik een jaar of 20 was, kon ik de ervaringen waarin ik mijn boosheid duidelijk had geuit zo ongeveer tellen op 2 handen. Eén zo’n moment herinner ik me nog goed. Ik werkte in mijn middelbare school bibliotheek aan een website…
Plots werd mijn muis overgenomen. De cursor ging als vanzelf naar mijn taakbalk, en klikte daar een venster open dat ik nog niet had gezien. Een reclame voor online poker popte op. Zo’n groene tafel waar kaarten en handjes overheen bewegen. En toen? Toen sloot de bibliothecaresse die mijn muis had overgenomen onmiddellijk de computer af. ‘Wat?!’ dacht ik.
Ik liep naar de voorkant van de bibliotheek om verhaal te halen. “Ja, dat mag niet hè?” riep ze me al toe (zodat meteen iedereen het kon horen), “Poker spelen op de computer hier.” Ik was razend. Ik had haar zo kunnen laten zien dat het niet was wat ze dacht… als ze mijn computer niet direct zou hebben afgesloten. Verhit verdedigde ik mezelf en toen ze mij niet geloofde, tierde ik een paar vloekwoorden en raasde het gebouw uit.
Wat ging hier mis? En wat ging hier goed? Ik verklap het aan het einde van dit artikel. En dan zal ik je ook vertellen hoe dit kon gebeuren en hoe het afliep.
Jezus
Ik vertelde je mijn herinnering omdat ik het met je wil hebben over Jezus. “Wat is de connectie?” vraag je je nu misschien af. “Wat hebben boosheid en getier te maken met Jezus zachtaardige, verlichte ziel?”
Precies…! In die verrassende wending zit nu juist de boodschap van dit artikel.
Of je nou gelooft in Jezus of niet… hij is een voorbeeld voor velen.
Vaak denken we dan inderdaad aan zijn grote liefde en vergevingsgezindheid. Bijvoorbeeld aan hoe hij in zijn bergrede zegt dat we ‘de andere wang moeten bieden’, als iemand ons slaat.
Maar jaren geleden werd ik blij verrast door een interview met Russell Brand waarin hij er terecht op wees dat Jezus ook zeker hard en veroordelend kon zijn.
Denk alleen al aan het verhaal waarin Jezus de tempel in komt en daar de geldwisselaars vindt. Ik quote uit de kinderbijbel bij mij hier uit de kast:
“Jezus riep: ‘God zegt: mijn huis is een huis van gebed, maar jullie hebben er een rovershol van gemaakt’. (…) Toen nam Jezus een touw en maakte er een zweep van. Hij gooide de tafeltjes van de geldwisselaars ondersteboven.”
Ik denk dan: “Ha ha, you go, Jesus!”
Boosheid mag
Boosheid mag. Het is opvallend voor hoe veel mensen dit een openbaring is.
Ook voor mij was het een welkom inzicht. Een broodnodig inzicht zelfs. Als je, net als ik destijds, alle momenten waarop je boosheid hebt geuit op een paar handen kan tellen… dan onderdruk je het. Ik kon het zelfs zo goed onderdrukken, dat ik dacht dat ik ‘nu eenmaal een persoon was die niet snel boos werd’. Niet dus.
Boosheid is hartstikke normaal en als je het kan voelen is dat gezond. Anderen vinden het misschien niet leuk wanneer jij boos bent. Maar dat betekent niet dat jij het niet mag voelen.
Boos zijn betekent overigens helemaal niet per se dat je door het lint gaat.
Ja, misschien bevind je je in een situatie waar je inderdaad met enig geweld jouw waarden hebt te verdedigen. Waar je tafels omver te gooien hebt.
Maar waarschijnlijker nog sta jij in een relatie waar het passender en effectiever is om het gewoon rustig met de ander uit te praten.
Constructief met boosheid omgaan
Zijn je gevoelens te hoog opgelopen om het direct uit te praten?
Haal even adem. Misschien werkt tot tien tellen wel goed voor je. Of misschien ben je in de gelegenheid wat energie kwijt te kunnen door met je voet op de grond te stampen. Een kussen tegen de muur te gooien. Te sporten. Of het van je af te praten bij een vertrouwde vriend. Of beter nog: gebruik je mindfulness powers en voel het gewoon een tijdje tot het gevoel vanzelf wat meer zakt.
Maar vergeet niet constructieve actie te nemen:
Vertel rustig aan de ander wat je dwarszit. Bonuspunten als het je lukt uit de aanval weg te blijven. Of zelfs wat van jouw gekwetste gevoelens kunt laten zien. Luister zo goed mogelijk naar het perspectief van de ander. Voel wat je nodig hebt, en doe dit verzoek.
Je mag uithuilen, je mag hardop lachen… en net zo mag je ook jouw boosheid gewoon de ruimte geven (op een goede manier waar je later geen spijt van krijgt).
En die boosheid heeft dus een bericht voor jou en de wereld. Iets is niet oké. Dat mag gevoeld en gezegd worden. In jou is iets gekwetst of er blijft een behoefte onvervuld. En ook daar mag voor gezorgd worden.
Jouw wijsheid telt
Alles wat je nodig hebt, is jouw morele kompas.
En misschien toch ook wel een goed stel oren en wat luistervaardigheid. Want de ander zou zomaar eens iets kunnen zeggen waar jij nog niet over had nagedacht.
Maar wanneer je weet wat de ander te zeggen heeft, kan je dat overwegen, en ook afwijzen.
Jouw morele kompas. Jouw wijsheid. Jouw grenzen.
Ik wil je van harte uitnodigen de wijsheid achter je boosheid te zien, en te leven. Voel je maar boos. Zeg maar wat er niet oké was. Ik ben je dankbaar. De wereld mag je dankbaar zijn.
We keren terug naar mijn middelbare school. Waar de decaan gelukkig nog eens naar mijn kant van het verhaal wilde luisteren. En waar een docent erbij werd gehaald die meer afwist van computers dan de rest van ons. Hij gaf uitsluitsel over wat er gebeurd was: de pokeradvertentie moest een ‘pop-under’ zijn geweest. Een soort pop-up, maar dan eentje die je niet direct ziet. Weer wat geleerd.
Maar wat leerde ik over onrecht en boosheid? Dat het klopte dat ik me boos voelde in de situatie. Dat ik dat mocht voelen. Maar ook dat je onrecht het beste kan aankaarten wanneer je kalm blijft. Niet wanneer je ontploft, zoals ik deed (uiteindelijk kreeg ik daardoor alsnog een schorsing).
Wat ze me beter hadden kunnen geven in plaats van straf? Een assertiviteitstraining. Want waarom denk je dat ik ontplofte? Omdat ik niet uit ervaring wist dat ik mijn boosheid op kalme wijze kon inzetten om voor mezelf op te komen. Ik voelde me machteloos. Maar ik was niet machteloos.
Soms komt onrecht in de vorm van een te snel oordelende bibliothecaresse. Of geldwisselaars in een tempel. En soms komt onrecht in nog veel ergere vormen.
Ik hoop dat jij en ik een bijdrage mogen leveren aan een wereld waarin we goed voor elkaar zorgen. En echt met elkaar kunnen verbinden. Juist ook door onze boosheid te mogen voelen en verwoorden. Durf te oordelen, durf te vertrouwen op jouw wijsheid.
Wat roept dit artikel bij jou op? En wanneer was jij flink boos? Laat gerust een bericht achter.
