Ik kreeg iemand op consult die als kleuter een vreselijk ongeluk had meegemaakt. Ze raakte ernstig gewond en gehandicapt en er waren talloze operaties nodig om enigszins te kunnen blijven functioneren. Nu, als volwassen vrouw, heeft ze haar leven aardig op de rit, maar ze worstelt nog steeds met een geweldig schuldgevoel. In haar beleving was ze medeverantwoordelijk voor het ongeluk en had het een dusdanige impact op haar en haar omgeving, dat ze het gevoel had dat haar hele familie mee moest lijden door haar onvoorzichtigheid. Haar ouders en anderen om haar heen hielpen zo goed als ze konden, maar onbewust belastte het haar enorm dat hun leven zo getekend werd door de zorg voor haar.
Dat schuldgevoel was zoveel sterker dan haar eigen pijn en verdriet, dat ze nooit toekwam aan het helen van haar psychische wonden. Ze weigerde zichzelf als slachtoffer te zien en leerde sterk en krachtig te zijn om te overleven en anderen zo min mogelijk tot last te zijn. Ze was zo allergisch voor die slachtofferrol, dat ze het woord ‘zielig’ nooit in verband met zichzelf zou gebruiken. Dat probeerde haar omgeving al meer dan genoeg te doen, vond ze, maar dat gaf haar het gevoel in een hoekje gedrukt te worden.
Haar schuldgevoel was ook een manier om af en toe haar eigen overweldigende emoties niet te hoeven voelen. In wezen projecteerde ze die op haar omgeving: zij waren medeslachtoffer en hadden pijn en verdriet van wat zij door domheid had veroorzaakt.
Het hoofd zit ertussen
Ze las mijn boek Vederlicht; leven en werken met spirituele gidsen en wilde graag een bewuster contact met haar gids ervaren, maar ze had het gevoel dat er een blokkade was die dat verhinderde en dat haar hoofd er op de een of andere manier tussen zat. Dat had ze goed gezien. Haar hoofd had ze nodig om ongewenste gevoelens onder controle te houden. Maar contact met je gids verloopt via contact met je gevoel en het openen van je hart. Dus als ze werkelijk met haar gids wilde communiceren, ontkwam ze er niet aan haar onverwerkte verleden onder ogen te zien en ermee aan het werk te gaan.
Mededogen met jezelf is bedreigend voor je ego
Als je zelf te maken hebt gehad met een traumatische gebeurtenis in je jeugd zul je dit patroon misschien herkennen. Het verwerken, wat vaak pas veel later in je leven plaats kan vinden, vraagt om een zachte, liefdevolle benadering vol mededogen met het kind dat je was. Dat kan heel bedreigend zijn voor het ego, dat zich met hand en tand zal verzetten tegen het voelen van wat jarenlang zo ver weggestopt is. Je ego ziet het namelijk als zijn taak om je overleving te garanderen door je te beschermen tegen die overweldigende emoties. Als kind was dat absoluut noodzakelijk en het heeft je waarschijnlijk veel gebracht, daarom is het belangrijk om die weerstand te respecteren. Maar nu je volwassen bent, ben je sterk genoeg om te gaan voelen wat je als kind niet kon en mocht voelen van jezelf.
De slachtofferrol is ook een overlevingsmechanisme
Lief zijn voor jezelf en aandacht en ruimte geven aan lang onderdrukte emoties moet je niet verwarren met slachtofferschap. Je mag je best slachtoffer voelen van iets wat je overkomen is zonder bang te zijn voor de slachtofferrol.
Als je wel in de rol van slachtoffer stapt neem je geen verantwoordelijkheid voor je eigen leven en zul je, meestal onbewust, anderen met een schuldgevoel opzadelen. Je voorkomt daarmee de confrontatie met jezelf. Ook dat is een overlevingsmechanisme om niet te hoeven voelen wat er werkelijk aan de hand is. Het maakt je zwak want je schuift de verantwoordelijkheid voor jouw leven af op anderen.
Altijd sterk moeten zijn maakt je kwetsbaar
Maar altijd sterk moeten zijn maakt je in feite ook kwetsbaar. Meestal ben je niet goed in staat om hulp te ontvangen. Je hebt het idee dat je altijd alles zelf op moet lossen en je geeft liever hulp aan anderen, dat is veiliger voor je. Als je dan ook nog worstelt met een schuldgevoel over wat er is gebeurd, zul je dat eerst aan moeten pakken. Veel kinderen nemen de schuld op zich voor iets waar ze geen enkele verantwoordelijkheid voor dragen. Denk bijvoorbeeld aan mensen die incest hebben meegemaakt in hun jeugd. Omdat ze zich te weinig verzet hebben voelen ze zich vaak medeschuldig aan het misbruik. Jezelf vergeven, hoe onterecht je schuldgevoel ook is, is daarbij van groot belang.
Hoe dan ook heb je professionele hulp nodig bij het verwerken van je trauma en het contact maken met je gevoel. Dat is een belangrijke eerste stap: het toegeven dat je hulp nodig hebt en daar actief naar op zoek gaan. Ook als je in je leven al de nodige therapie hebt gehad blijft het belangrijk om in te zien dat je in elke fase van het proces dat vaak jaren duurt, misschien weer andere hulp nodig hebt.
Een ongeluk als onderdeel van je zielsplan
In mijn boek Van ziek zijn word je beter behandel ik de relatie tussen gezondheid en het zielsplan. Ook een ongeluk kan onderdeel van je zielsplan zijn. Zeker een ingrijpend invaliderend ongeluk is nooit toevallig en van tevoren gepland. Dat is vaak moeilijk om te begrijpen. Want waarom zou je voor een dergelijk lot kiezen?
Als ziel heb je totaal andere belangen dan als aards persoon met een ego en menselijke verlangens en behoeften. Jouw ziel is uit op groei en wil zich ontwikkelen naar steeds meer kracht, wijsheid, liefde en mededogen, via vele aardse levens. Daarbij wil ze zoveel mogelijk ervaringen opdoen, zowel positieve als negatieve. Met name ervaringen die sterke emoties oproepen, want dat is iets wat de ziel alleen in een fysiek lichaam kan beleven. Het is dan ook via het lichaam dat we de meeste ervaringen in ons leven opdoen en onze lessen leren. Daarom is het zo effectief om onze psychische wonden via het lichaam te helen. Emotioneel lichaamswerk, hypno- en regressietherapie, intuïtieve massages en nog vele andere lichaamsgerichte therapieën kunnen je helpen om je trauma’s te verwerken.
Karma als motief
Vaak speelt karma een rol bij de keuze van de ziel voor dit soort heftige ervaringen. We kunnen in vorige levens zowel slachtoffer als dader zijn geweest. Soms is het nodig om iets te ervaren dat we ooit anderen hebben aangedaan. Niet als straf, maar om meer begrip en mededogen met anderen en met jezelf te ontwikkelen en om de energie tussen jou en de betrokken personen weer in evenwicht te brengen. Maar zelfs als je ooit dader was: zelfliefde en vergeving van jezelf en anderen is de sleutel tot genezing.
