Als empathisch mens (iemand die emoties van anderen kan voelen), kan ik me goed voorstellen dat talloze mensen van alle leeftijden dagelijks angst ervaren. Ook ik ben bekend met deze ervaring. Mijn eerste paniekaanval kreeg ik op mijn 9e en ik zal nooit vergeten hoe verschrikkelijk dat voelde.
Door veel ervaring in het omgaan met mijn eigen angstaanvallen, als wel in het bijstaan van mijn cliënten in het omgaan met die van hun, heb ik vastgesteld dat een groot deel van empathische mensen gevoelig zijn voor angstaanvallen. Niet alleen door hun eigen intense emoties, maar ook omdat ze emoties van anderen aanvoelen (vaak zonder het te beseffen).
Hieronder vermeld ik drie tips om empathische mensen die last hebben van angstaanvallen (of andere vormen van emotionele verstoring) te helpen:
1. Laat gehechtheid los.
Jammer genoeg zijn de meeste empathische mensen niet getraind, respectievelijk opgeleid om hun empathisch vermogen correct te gebruiken. Dus wanneer ze een ruimte betreden met een hoge emotionele sfeer (bijvoorbeeld een rouwkamer, een concert of een huis waarin zich veel conflicten afspelen) pikken ze direct emoties op van de aanwezige mensen in die ruimte. Net zoals een tv-antenne afgestemd kan worden op verschillende kanalen, zo ontvangen empathische mensen onbewust de sterke signalen die worden uitgezonden door de mensen om hen heen.
Dat kan voor iemand die per ongeluk ‘afstemt’ op ‘panische emotie’ zeer verwarrend zijn. Het kan gebeuren dat die persoon opeens alle symptomen van een paniekaanval begint te voelen (snelle pols, hyperventileren enz.), maar niet exact kan zeggen waarom die angst gevoeld wordt.
Sta de volgende keer dat dit weer gebeurt even stil bij jezelf en vraag je af:
“Ben ik de bron bent van dit paniekgevoel, of is het iemand anders?”
“Is er iets in mezelf dat mijn paniekgevoel zou kunnen veroorzaken? (Bijvoorbeeld, iets wat iemand heeft gedaan of gezegd, een ongemakkelijke situatie, of een pijnlijke herinnering die zomaar opkomt).”
Oefening 1.
Als je bij jezelf geen enkele reden voor paniek kunt ontdekken en zeker weet dat het uit een andere bron komt dan jezelf, doe dan een snelle visualisatie:
Stel je een koord voor tussen jou en een grote gekleurde ballon. Deze ballon stelt de emotie voor die je ervaart. Snijd het koord door en kijk hoe de ballon wegzweeft. Haal diep adem en concentreer je op jezelf. Als de emotie bij iemand anders hoort zal deze korte visualisatie je helpen je ervan los te maken.
2. Laat de emotie voor wat het is – vecht er niet tegen.
Wanneer we beseffen dat het niet onze emotie is, maar afkomstig uit de omgeving, zullen we er vaak de verantwoordelijkheid voor nemen. We gaan er van uit dat we zelf de paniekaanval of angst hebben gecreëerd, alsof we die ‘bezitten’.
Wanneer je ‘in het bezit’ bent van een emotie die niet van jou is heb je twee keuzemogelijkheden:
De eerste mogelijkheid is de emotie aanvechten en je uiterste best doen het nare gevoel weg te duwen, zodat het niet je dag verpest. Wanneer je jezelf in een angstaanval aantreft op een verjaardagsfeestje kun je proberen de emotie te onderdrukken door het te negeren of boos te worden omdat je überhaupt de emotie voelt.
Dit creëert echter nog meer weerstand. Wanneer je ertegen vecht maak je het jezelf een stuk moeilijker de emotie los te laten.
De tweede mogelijkheid is aan de emotie toegeven. Dat is beter dan er tegen vechten. Wanneer je jezelf de ruimte geeft om te voelen welke emotie je hebt te overwinnen, geef je jezelf meer kans het makkelijker te kunnen vrijgeven om verder te kunnen gaan.
Oefening 2.
Wanneer je de volgende keer merkt dat je weer bezig bent de verantwoordelijkheid te nemen voor een emotie die je uit je omgeving hebt opgepikt, probeer dan het volgende:
Haal een paar keer diep adem.
Bij elke uitademing stel je jezelf voor dat je de emotie die je voelt (angst, paniek enz.) in een ballon blaast.
Haal zo vaak diep adem als je nodig denkt te hebben.
Stel je voor dat de ballon groter en groter wordt.
Wanneer je de emotie succesvol hebt kunnen vrijgeven, zal de ballon niet verder groeien.
Op dat moment knopen we de ballon dicht en laten we hem in de lucht wegzweven. Kijk naar de ballon terwijl hij rustig verdwijnt.
Vraag jezelf op dat punt af of de heftigheid van de emotie is afgenomen. Herhaal de oefening indien nodig.
3. Laat de drang om problemen van anderen op te lossen varen.
Dit is een zware klus voor empathische mensen. Wanneer we in de overtuiging leven dat we hier zijn om de problemen van anderen op te lossen, creëren we nog grotere problemen voor onszelf. Dit is zó’n algemeen voorkomend probleem, alsmede een recept voor rampzalige gevolgen.
Ik heb talloze keren meegemaakt dat mijn cliënten op hun afspraak komen voor een energetische ‘ontlading’ van alle negativiteit en ellende die ze van anderen hebben opgenomen.
Wanneer je de behoefte voelt om iemands problemen op je lossen, verander je in een alles absorberende spons die onbewust probeert de negativiteit van de ander weg te poetsen door het op jouw schouders te nemen. Omdat je de pijn van een ander niet kunt wegnemen (het is hun eigen verantwoordelijkheid dat vrij te geven), eindig je in een vruchteloze poging het met het slachtoffer te delen. Je verlaagt je eigen trilling om die aan de ander aan te passen en uiteindelijk voel je je daardoor uitgeput, ontstemd en ‘zwaar’.
Oefening 3.
Wanneer je jezelf aantreft in het gezelschap van een erg negatief iemand, fantaseer dan een wolk van roze licht om je heen. Fantaseer vervolgens om de negatieve persoon een eigen roze wolk van licht. Onthoud dat jouw enige taak is van hen te houden en hen pas te helpen als ze erom vragen.
Het is niet jouw taak de pijn van een ander over te nemen. Van hen houden is het enige wat je voor een ander kunt doen. Stel hen in staat de consequenties van hun eigen gedrag onder ogen te zien en als ze werkelijk hulp nodig hebben, zullen ze erom vragen.
Ik hoop dat deze suggesties behulpzaam zijn bij het omgaan met je empathisch vermogen. Heb je zelf tips die je met anderen wilt delen, plaats ze bij de reacties hieronder.
